سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): در بیست و یکمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، کتاب «محصلان مدرسه عشق» نوشته حسین احمدی در بخش پژوهش فرهنگی و اجتماعی، اثر شایسته تقدیر معرفی شد. این کتاب تحقیقی درباره حضور دانش‌آموزان در جبهه و نقشی است که آنان در دوران جنگ هشت ساله داشتند. به تعبیر خود کتاب، کوششی است برای روشن کردن یکی از ابعاد دفاع مقدس و ثبت و ضبط گوشه‌ای مهم از تاریخ معاصر کشور ما. «ثبت و ضبط آنچه در هشت سال دفاع مقدس مردم ایران به وقوع پیوست، ضرورتی انکارناپذیر است. اقشار مختلف مردم در الگویی پویا از مشارکت فعال و همه‌جانبه، در برابر دشمن مورد حمایت قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی مقاومت کردند و احترام جهانیان را نسبت به مقاومت مردم ایران در دفع تجاوز برانگیختند.» دانش‌آموزان نیز، بخشی از این مقاومت مردمی بودند و کتاب «محصلان مدرسه عشق» کوششی برای تبیین این حضور است.
طبق اطلاعات این کتاب و بر اساس آماری که بنیاد شهید منتشر کرده است، حدود ۲۱۳ هزار شهید در دوران دفاع مقدس جان خود را برای حفظ دین و میهن نثار کرده‌اند. حدود ۳۶ هزار نفر از این شهدا را دانش‌آموزان تشکیل می‌دهند. همچنین ۵۵۰ هزار نفر از دانش‌آموزان داوطلبانه به جبهه‌های حق علیه باطل شتافتند که از این تعداد، ۳۶ هزار نفر به افتخار شهادت، ۲ هزار و ۸۵۰ نفر به افتخار جانبازی و نزدیک به ۲ هزار و ۵۰۰ نفر نیز به افتخار آزادگی نائل شدند. «در طول دفاع مقدس، غیرت دینی و حمیت ملی، چنان آتش اشتیاق حضور در جبهه‌ها را در وجود برخی نوجوانان شعله‌ور ساخته بود که باوجود تمامی محدودیت‌های قانونی و سنی وضع‌شده برای حضور در جبهه‌های نبرد از سوی مسئولان جنگ و فرماندهان نظامی، بسیاری از آنان با دستکاری در اوراق هویتی و شناسنامه یا با استفاده از شناسنامه بزرگ‌ترها خود را به خطوط مقدم نبرد می‌رساندند.»
این دسته از رزمندگان «در سخت‌ترین و پرخطرترین رسته‌های نظامی که نیازمند جثه کوچک و چابکی فراوان بود، انجام وظیفه می‌کردند و حماسه‌ها می‌آفریدند. از میان دانش‌آموزان، نیروهایی در رسته تخریب‌چی، بی‌سم‌چی، دیده‌بان، آرپی‌جی‌زن، تیربارچی، امدادگر، پیک، نیروی شناسایی اطلاعاتی، غواص، سکان‌دار قایق نقش‌آفرینی کردند و حتی گاه به مقام فرماندهی دسته، گروهان و گردان نیز رسیدند.» جالب اینکه حضور در جنگ، فقط به دانش‌آموزان پسر محدود نمی‌شد و بسیاری از دختران نیز «در پشت جبهه‌ها داوطلبانه به یاری نهادهای انقلابی می‌آمدند و پشتیبانی مادی و معنوی خود را از رزمندگان دریغ نمی‌کردند.»
کتاب «محصلان مدرسه عشق» که متن آن در نه فصل مجزا، تدوین و تنظیم شده، کاری از نشر مرز و بوم است. کوشش نویسنده کتاب این بوده که تا حد ممکن، تمام ابعاد حضور دانش‌آموزان در جنگ تحمیلی را معلوم کند و برای هر بُعد از نقشی که آنان در آن سال‌ها ایفا کردند، فصلی مجزا در نظر بگیرد. کتاب با نگاهی به تاریخ معاصر کشور و شرایط جامعه ایران در اواخر دهه ۱۳۵۰ و اوایل ۱۳۶۰ بر بحث انگیزه‌ها و دلایلی که دانش‌آموزان را با مسأله جنگ درگیر می‌کرد تأمل می‌کند. همچنین آمارهای موجود را، استان به استان، بازخوانی می‌کند و وظایفی که این دسته از نیروهای داوطلب در جنگ، در جبهه و پشت جبهه داشتند معلوم می‌سازد. فصل هفتم به جانبازی، فصل هشتم به آزادگی و فصل نهم به شهدای شاخص دانش‌آموز اختصاص دارد.
نظر شما