به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بندرعباس، کتاب «درباب قصه‌های هرمزگان» اثری پژوهشی است که به قصه‌های عامیانه مردم این استان می‌پردازد. افسانه‌هایی سرشار از درون مایه‌های کهن و باورهای اساطیری، با داستان‌های دل‌انگیز و آکنده از اندرزهای سودمند و نکته‌های باریک که محصول اندیشه‌های ژرف، خیال لطیف و ذوق سرشار مردم این دیار است.
قصه، قدیمی‌ترین میراث فرهنگی بشر است. گواه هویت بومی و محلی هر منطقه‌ای بوده و تنوع آن‌ها به‌گونه‌ای است، که هرگز رنگ ملال نمی‌پذیرد. در نگاهی دیگر، افسانه‌ها یکی از مهم‌ترین ژانرهای فولکلور کودکان است. به طور کلی، افسانه‌ها را می‌توان به دو بخش کودکان و بزرگسالان تقسیم کرد. مفهوم قصه‌ها بیشتر شامل پند و اندرز و روایت از روح انسان‌ها کهن در ماورای تاریخ است. قصه‌ها علاوه بر آداب و رسوم و باور، حکایت از علم و تجربیات روزمره و همین‌طور تفریحات جذاب نیاکان ما نیز بوده است.
در فصل نخست با عنوان قصه‌ها و افسانه‌ها، به تعاریف قصه‌ها و انواع آن، تفاوت و تشابهات اسطوره و قصه، خصوصیات قصه‌ها، ویژگی افسانه‌ها، افسانه‌های عامیانه، انواع افسانه‌ها شامل افسانه و کودکان، افسانه‌های توام با تکرار، افسانه‌های حیوانات سخنگو، جادویی، فکاهی، حماسی- قهرمانی، فلسفی و دینی، عاشقانه، مناسبتی، جانوری، زنجیره‌ای، تکرار پذیر، پریانی یا روانشناختی، جبرانی، معیشتی، عدالتی، تربیتی، رقابتی، شخصیتی، سحرآمیز، طنز و جدید می‌پردازد.
در بخش دوم این فصل، نیز عناصر ساختاری افسانه‌ها، حکایت، داستان، تفاوت قصه و داستان، اهداف و اهمیت داستان برای کودکان و نوجوانان، انواع داستان، جایگاه داستان، انواع قصه‌گویی، ارزش تربیتی قصه، افسانه و داستان و کودکان و قصه‌های کهن مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل دوم با موضوع قصه‌ها و افسانه‌های هرمزگان به این مبحث از منظر مختلف توجه شده است. در این فصل جزئیات افسانه‌ها و قصه‌ها از درون مایه تا قهرمان داستان، شخصیت‌های آن، حضور حیوانات، پری، دیو، جن، درونج، و موجودات خیالی در قصه‌ها و همچنین بررسی چند قصه مشتمل بر دخترک طلسم شده، بی بی مدرکی، دختر و جادوگر، گنجینه طلا، کُره اسب سبز، ازدواج دختر با درخت، قدرت درخت در بارور کردن زنان، دخیل بستن به درخت یا نذر کردن به پیشگاه درخت، باور به حضور دیو و جن مذکر در درخت، پیکر گردانی مرد- درخت و درخت- مرد؛ ذی روح بودن درخت، روباه در قصه های میناب، پیرزن و روباه، روباه و چوپان و روباه و کلاغ آمده است.
فصل سوم این مجموعه تحت عنوان نمونه‌ای از قصه‌ها و افسانه‌های هرمزگان است که قصه مرد زغال فروش و دختر پادشاه، مرد بی کار و خروس، پیرمرد هیزم شکن و دیوهای نادان، ملک محمد و اسبش کُریلی، پسر و دختر نذری، پیرمرد شیر فروش، جوان فقیر و پادشاه، محمدک و خروس طلا، محمدک و پزشکی و جوان فقیر و پادشاه لحاظ شده است.
در بخشی از کتاب با عنوان قدرت درخت در بارو کردن زنان می‌خوانیم: قدرت درخت در بارو کردن زنان به خصوص زنان نازا یکی از پربسامدترین موضوعاتی است که در قصه‌های عامیانه هرمزگان به دو صورت مستقیم، یعنی بار گرفتن زن از طریق برگ گل، دانه یا خوردن میوه درختی خاص به شکل غیر مستقیم یعنی نذر کردن و دخیل بستن به درخت مشاهده می‌شود. قصه‌های «بی بی برگ گل»، «پسر نصف کلاغ» و «نیم لنگ» نمونه‌هایی از این قصه‌ها هستند.
به گزارش ایبنا، کتاب «درباب قصه‌های هرمزگان» با موضوع قصه و افسانه، در قطع رُقعی، در ۲۱۰ صفحه و ۳ فصل، با شمارگان یک هزار نسخه به قیمت ۷۰ هزار تومان، از تالیفات سید محتشم محمدی و سهراب سعیدی به همت نشر اسماعیلیان برای نخستین بار سال ۱۴۰۲ وارد بازار کتاب شد.
نظر شما