به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی از کتاب «اخگر به گریبان» اثر منیر شفیق، متفکر و استراتژیست برجسته فلسطینی با حضور حسین جابری انصاری، مترجم کتاب و عباس خامه‎‌یار و شخصیت‌های برجسته داخلی و خارجی یکشنبه ۲۳ اردیبهشت در موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران برگزار شد.

در ابتدا حسین جابری انصاری، مترجم کتاب و دیپلمات ایرانی نشست را آغاز کرد و گفت: استاد منیر شفیق مسیرهای فکری زیادی را تجربه کردند، راه‌های زیادی را آزمودند و تحول پیدا کردند. ویژگی او این است که مانند یک رودخانه تحول داشته اما در نهایت به یک دریا سرازیر شده است و آن هم دغدغه فلسطین است. مسئله فلسطین همواره برای او اهمیت داشته است.

وی درباره علت ترجمه کتاب گفت: کسی که این کتاب را می‌خواند یک دوره فلسطین‌شناسی و منطقه‌شناسی هم طی می‌کند و همین طور جریان‌های اصلی جهانی را می‌شناسد. از سوی دیگر در قالب خواندن خاطراتی شیرین، از وصف زیبای تولد و آغاز زندگی تو و برهه‌های گوناگون زندگی‌اش بهره‌مند می‌شویم. توصیف‌ها واقعاً مانند اثری هنری جذاب هستند. از وصف اینکه صهیونیست‌ها می‌آیند و گروه‌های مسلح درست می‌کنند تا بازی‌های بچه‌گانه در قدس تا اولین برخورد با شهید عبدالقادر حسینی و توصیفی که از پدر و مادر و محیط خانواده ارائه می‌دهد همه بسیار خواندنی هستند. منیر شفیق همه ایستگاه‌های زندگی را طی کرده است؛ از آوارگی به اردن، بازگشت به قدس و بعد دوران زندان طولانی در اردن و ایستگاه‌های دیگر.

وی افزود: نکته دیگر که خیلی مهم است این است که او به لحاظ فکری متحول می‌شود؛ سه ایستگاه فکری دارد اما هدف اصلیش تغییر نمی‌کند. جنبه اخلاقی و سلوکی ایشان از ویژگی‌های مهم دیگر است. او وفاداری را همواره مراعات کرده است؛ فکر او تغییر کرده است اما هیچگاه برخورد غیراخلاقی نداشته است. او در حزب کمونیست اردن فعال بود و بعد خارج می‌شود و به سمت جنبش فتح می‌رود و هم‌زمان به اسلام گرایش پیدا می‌کند. این سه ایستگاه را طی می‌کند و در ایستگاه سوم خاطراتش را روایت می‌کند.

او در پایان صحبتش گفت: اگر هیچ کاری در زندگی‌ام انجام نداده باشم، مفتخرم که این اثر را به فارسی ترجمه کردم و همین کافی است. هرچند این کوچکترین خدمت به مسئله فلسطین است.

در ادامه عباس خامه‌یار گفت: آنچه دکتر انصاری به آن اشاره نکرد، برتری منیر شفیق در همه مراحل نسبت به اندیشمندان بزرگ دوره معاصر خود است. حتی در دوران کودکی هنگامی که در محله‌شان با هم‌بازی‌شان این مرحله را طی می‌کردند برتر بود؛ وی با اینکه مسیحی بود، آیات قرآنی را حفظ می‌کرد و جایزه می‌گرفت. این کار را بخاطر ادبیات فاخر قرآن کریم انجام می‌داد.

وی این برتری را همچنان حفظ کرده به ویژه در زمینه روش و منش. در واقع ایشان با نگاه ما، پیرو خط امام بود.

منیر شفیق طرفدار همیشگی فلسطین است

در ادامه طراد حماده، وزیر سابق لبنان گفت: از انتشار این کتاب ابراز خوشحالی می‌کنم. منیر شفیق اندیشمندی مسلمان است. در اواسط دهه هفتاد میلادی از حضور ایشان در جنبش فتح استفاده می‌کردیم؛ او تحلیلی هفتگی ارائه می‌کرد و ما بسیار از آن استفاده می‌کردیم. این کتاب یک سند تاریخی مهم و بزرگ است. در ادبیات فارسی بلبل شوق گلها را ترجمه می‌کند و در عربی شوق‌ها ترجمه می‌شوند.

در ادامه رئیس اتحادیه نویسندگان عرب گفت: ما فقط درباره اندیشمند یا شخصیت سیاسی صحبت نمی‌کنیم. وی خود از لحاظ سیاسی و فکری و اخلاقی، دانشگاه هستند. ایشان از پراگماتیسم دور و به ارزش‌ها و مسئله اصلی خودشان پایبند بود. شفیق علیه جریان‌ها حرف نزد هرچند از آن‌ها جدا شد. متمسک ماند به بخش خوب و اخلاقی فعالیت‌هایشان. این باعث می‌شود که اعتماد زیادی به چنین کتاب‌هایی پیدا کنیم. منیر شفیق طرفدار همیشگی فلسطین است. نه فقط در کتاب‌ها بلکه در مقالاتش هم همین را می‌گوید.

در ادامه بدیع صقور، شاعر سوری گفت: به منیر شفیق افتخار می‌کنیم زیرا قضیه فلسطین همواره در قلب ایشان بوده است. ما همواره احترام می‌گذاریم به تولیدات فکری و سیاسی او. جایزه جهانی ادبیات فلسطین افتخار می‌کند که چنین فردی را تکریم کرده است.

میثم نیلی، مسئول شورای سیاستگذاری جایزه ادبیات جهانی فلسطین، گفت: این جایزه افتخاری برای استاد ندارد بلکه افتخار برای جایزه ادبیات جهانی بود. زندگی او حکایت مبارزی اخلاق‌محور است. افراد زیادی بودند که در مبارزه با رژیم صهیونیستی زحماتی کشیدند اما پایداری نکردند. روایت مسئله فلسطین مهم‌ترین کار پس از مبارزه در خودِ فلسطین است.

نباید انقلاب‌های اروپایی را با عنوان حقوق بشر نامید

سپس منیر شفیق، متفکر و استراتژیست برجسته فلسطینی به بیان سخنان خود پرداخت: نقطه عطف در زندگی من بعد از سال ۱۹۷۰، یعنی سپتامبر سیاه و اخراج جنبش فتح از اردن به بیروت بود. ما حلقه‌ای با سه نفر از دوستان درون فتح تشکیل دادیم. قصد داشتیم در شرایطی که فکر سازش داشت رشد می‌کرد، تصمیم گرفتیم راهی جدید باز کنیم و نقدی سازنده بکنیم. باید در جنبش فتح از طریق اقدام و عمل درست به اهداف می‌رسیدیم. بر چند اصل توافق کردیم؛ اصل اول این بود که یک وجب از خاک فلسطین قابل معامله نیست. اصل دیگر انکار خودپسندی و خودمحوری بود. یک نفر از ما، شهید ابوالحسن، رهبری این مجموعه را به دست گرفت بدون اینکه اعلام عمومی بکنیم. با هم کار می‌کردیم اما قرار شد که مکتوبات به نام من چاپ شوند زیرا به عنوان نویسنده شناخته شده بودم. همه آن دوستان شهید شدند و تنها من مانده‌ام؛ شاید به این دلیل که ممانعت کردم که در درگیری مسلحانه مشارکت کنم.

وی افزود: من و دوستانم از امام خمینی (ره) بسیار آموختیم. ما از اعضای جنبش فتح و چپ و سکولار بودیم. وقتی سخن امام را شنیدیم که گفت آمریکا شیطان بزرگ است و صهیونیسم غده سرطانی بسیار برای ما آموزنده بود. از نظر ما تعریف امام از تعریف مارکسیست‌ها از آمریکا به عنوان راس امپریالیسم و صهیونیسم به عنوان پادگان امپریالیسم دقیق‌تر بود. این‌ها را از امام آموختیم. جمع بندی بعدی ما این بود که از فکر غربی خود را خلاص کنیم زیرا سکولاریسم ما از غرب گرفته شده بود. شروع کردیم به نقد فکر و اندیشه غربی. انقلاب اسلامی به ما نشان داد که اسلام می‌توان مبنای تحول باشد. چگونه می‌شود این مرحله از تاریخ را با مفاهیم حقوق بشر و آزادی نامید در حالی که وقتی آن‌ها قاره آمریکا را گرفتند سرخپوست‌ها و آفریقایی‌ها را هم کشتند و به بردگی کشیدند. نباید انقلاب‌های اروپایی را با عنوان حقوق بشر نامید.

او در پایان سخنانش گفت: وقتی کسی در مبارزه کشته می‌شد نمی‌دانستم چه بگویم و فهمیدم باید از از کلمه شهید استفاده کنیم که در سنت اسلامی معانی خودش را دارد. ایمان وجه جدایی‌ناپذیر زندگی است و برای ادامه مبارزه به آن نیاز داریم. این ایده را در کتاب اسلام محرک تمدنی شرح دادیم. من از این تعریف‌ها از خودم رنج کشیدم زیرا من محصول کسانی هستم که همه شهید شده‌اند. در این جلسه که دارم تعریف می‌شنوم به یاد صحنه‌هایی از غزه میوفتم و افرادی که به شهادت رسیده‌اند و می‌گویند: «الحمدلله». من دربرابر بزرگی آن‌ها بسیار کوچکم. روح و روانم در غزه است.

سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از نوزدهم اردیبهشت ماه آغاز و تا روز بیست و نهم در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.

اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید.