هاشم مریدا، محقق و نویسنده شهرستان طبس در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در طبس گفت: موضوع حمله حسین کاشی به طبس یکی از موضوعاتی بود که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می‌شد و به همین دلیل تصمیم گرفتم پیگیر این موضوع شوم و آن را به صورت مقاله چاپ کنم.

وی با اشاره به متن مقاله‌اش گفت: نایبان کاشان گروهی از اشرار و غارتگرانی بودند که در اواخر قرن ۱۳ خورشیدی (اواخر دوره قاجار حدود دهه‌های ۱۲۸۰ و ۱۲۹۰ شمسی) در حدود کاشان و پیرامون آن مشغول غارتگری و باج گرفتن از مردم بودند و اصل و نصب حسین کاشی نیز از ایل بیرانوند از شمال لرستان بود که در دوره حکومت نادر شاه به کاشان تبعید شده و مدت نیم قرن با حکومت ایران سر ستیز داشتند. نایب حسین کاشی یکی از افراد این ایل و طایفه است.

مریدا افزود: با به سلطنت رسیدن احمدشاه، نایب حسین نیز راهی خوی و سپس طبس می‌شود که در آنجا با مقاومت مردم شهر طبس روبه‌رو می شود و نمی‌تواند طبس را فتح و وارد شهر شود.

محقق و نویسنده شهرستان طبس با بیان اینکه این جنگ بین مردم طبس و گروه نایب حسین ۱۰ روزی طول می کشد، عنوان کرد: نایب حسین، خسارات زیادی را به مردم، خانه‌ها و مزارعشان وارد کرد و اموال بسیاری را غارت می کند و از همه مهمتر کتابخانه شهر (کتابخانه آیت الله متولی حقی) ر ا با ۸ هزار جلد کتاب در آتش سوزاند و خاطره تلخی را تا ابد در دل مردم طبس به جا گذاشت.

از نوجوانی سودای پژوهشگری داشتم

مریدا ادامه داد: از دوران نوجوانی در پی آشنایی با آداب و رسوم محلی شهرستان طبس و روستاهای این شهرستان بودم.

وی افزود: در دوران دبیرستان بیشتر به دنبال ضرب المثل های محلی بودم اما در دوران دانشجویی اولین مقاله ام را نوشتم و به صورت رسمی تحقیقم را شروع کردم.

مریدا با بیان اینکه در حال حاضر پژوهش سه اثر را در دست دارم، عنوان کرد: یک پژوهش مربوط به مردم نگاری شهرستان طبس است و دو پژوهش دیگر مربوط به آداب و رسوم چندین روستا از جمله روستاهای خرو، اصفهک، خسروآباد است.

محقق و نویسنده طبسی ادامه داد: این سه اثر تقریباً دو سال زمان می برد که به پایان برسد و هرکتاب نیز ۱۹ فصل خواهد داشت که شامل زبان، آداب و رسوم و… است.

وی از جمله مشکلات پژوهش و نویسندگی به نبود منابع کافی اشاره کرد و گفت: عدم تکلم کافی از سوی بعضی از افراد، کهولت سن و حتی خساست بعضی از افراد مسن برای نقل قول کردن اتفاقات گذشته از جمله مشکلات یک پژوهش در بدست آوردن حقیقت و جمع آوری اطلاعات است.

مریدا گفت: از جمله مقالات چاپ شده من در خصوص مقالات زندگانی و آثار شمس الدین طبسی و همچنین حمله نایب حسین کاشی به طبس است که به چاپ رسیده است.

وی تاکنون ۵ مقاله در خصوص شهرستان طبس و روستاهای همجوار این منطقه نوشته است.