شنبه ۹ تیر ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۵
کتاب «امارت عجلیان»؛ شرحی بر تکیه‌ای از تاریخ

مرکزی ـ «امارت عجلیان؛ حکومتی در ایران به مرکزیت سربند و شراه» عنوان کتابِ نویسنده، پژوهشگر و تاریخ‌شناس اراکی است که در شش فصل به همراه پیوست‌ها در ۶۳۴ صفحه توسط انتشارات جهاد دانشگاهی واحد استان مرکزی در بهار سال جاری ‌به زیور طبع آراسته و وارد بازار کتاب شده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک، عرفان ساوئی نویسنده کتاب «امارت عجلیان»، متولد ۱۳۶۸ در شهر اراک و دارای مدرک کارشناسی ارشد تاریخ از دانشگاه تهران است که این اثر نخستین تالیف این تاریخ شناس اراکی به شمار می‌رود.

وی نویسندگی را با نگارش مقالات علمی پژوهشی و تاریخی در حوزه تاریخ و ادبیات و انتشار آن در مجلات معتبر داخلی آغاز کرد.

کتاب «امارت عجلیان؛ حکومتی در ایران به مرکزیت سربند و شراه» نخستین اثر این نویسنده به شمار می‌رود که در تیراژ هزار جلد به بازار کتاب عرضه شده است.

این کتاب که در شش فصل به رشته تحریر در آمده است؛ شامل سرفصل‌هایی چون جغرافیای تاریخ قلمرو عجلیان، تاریخ مردم ساکن منطقه فائقین، نحوه مهاجرت عجلیان به منطقه فائقین، حکمرانی امیران عجلی، تشکیل ایغارین و اولاد و احفاد امیران عجلی.

در بخشی از مقدمه کتاب «امارت عجلیان» آمده است:

گروهی از عجلیان در نیمه اول قرن اول _ ق در دوره فتوحات اسلامی به ایالت جبال کوچیدند و در خوره همدان ساکن شدند سپس اجداد امیران عجلی از حوالی شهر کوفه در نیمه دوم قرن اول _ ق به آنها در رستاق شراه از خوره همدان ملحق گردیدند و تا رستاق فاتق در خوره اصفهان املاکی را خریداری کردند. آنان در نیمه اول قرن دوم _ ق در دوره امویان از شبکه داعیان عباسی حمایت نمودند و هنگامی که خلافت عباسی مستقر شد، عجلیان به خرمدینان تاختند و بر مناطقی در همان رساتیق استیلا یافتند سپس از همپوشانی سبقه اموی‌ستیزانه و خرمدین‌ستیزی آنها، امارت عجلیان به تأیید عباسیان رسید. نیمه دوم قرن دوم ق تا آخرین دهه‌های قرن سوم ق در بیشتر موارد عجلیان مطیع عباسیان بودند، اما اگر در اندک مواقعی به‌خاطر ماهیت نوع امارت استیلایی‌شان از عباسیان سرپیچی می‌کردند، در جهت به تعادل کشیدن روابطشان با دستگاه خلافت بود. عجلیان در واقع حائلی میان عباسیان با دیگر امارت‌های ساکن ایران بودند که روابطشان با آن امارت‌ها پر فرازونشیب بود. در انتهای کار میان عجلیان مدعیانی داخلی برخاست و با یکدیگر نزاع نمودند. در همین هنگام دستگاه خلافت عباسی که مسئله قیام خرمدینان را پایان یافته قلمداد نمود، دیگر ضرر عجلیان را بیش از سودشان دریافت و با اعمال‌نفوذ در میان این نفاق‌های داخلی به امارت عجلیان پایان داد. عباسیان بعد از سقوط عجلیان در قلمروشان اصلاحاتی کردند که مردم بومی را خشنود نمی‌ساخت. همچنین باقیمانده اولاد امیران عجلی در نواحی مختلف ایران و جهان اسلام پراکنده شدند و از شهر کرج خاستگاه آباواجدادی خویش دوری گزیدند.

در بخش دیگر مقدمه کتاب می خوانیم: اساس تاریخ سیاسی عجلیان را روایات نقل شده از طبری، مسعودی، ابن اثیر، ابن خلدون تشکیل می‌دهد. منابع جغرافیایی مهم هم شامل روایات یعقوبی، ابن خرداد به، اصطخری، مقدسی، ابن حوقل، ابودلف خزرجی، یاقوت حموی می شود. این مورخان و جغرافی‌نویسان یاد شده، داده‌هایشان پی و پایه تاریخ امارت عجلیان را می‌ریزد وگرنه به طور مختصر و پراکنده در لابلای کتب کهن بسیار دیگری در باب امارات آنان مطالبی وجود دارد که بر آن پی و پایه چیز هایی را می افزایند.

عنوان و زیرعنوان کتاب:

چنانچه از نام کتاب «امارت عِجلیان: حکومتی در ایران به مرکزیّت سَرِبَند و شرّاه» مشخص است از یک عنوان و از یک زیر عنوان تشکیل شده است.

عنوانِ «امارت عجلیان» معرف حکومتی در ایران زمین در سه قرن اول هجری قمری بوده است که قبیله بنی عِجل بر آن حکمرانی می‌کرد.

زیر عنوانِ «حکومتی در ایران به مرکزیّت سَرِبَند و شرّاه» حاوی دو پیام ملی و محلی است. ملی از آن سو که این امارت یا حکومت در کشور ایران حکمرانی داشت و محلی از آن جهت که مرکزیت این حکومت مناطق شراه و فاتق [یا سربند] بوده است.

ساختار کلی متن کتاب:

کتاب امارت عجلیان حاوی سه بخش عمده است:

بخش اول به جغرافیای تاریخی مناطق سربند و شراه می‌پردازد و از اقلیم و روستاها و شهرهای آن یاد می‌کند که مهمترین موضع این منطقه شهر کرج ابودلف است.

بخش دوم به تاریخ مردم سربند و شراه می‌پردازد و از دین، زبان، مسکن، خوراک، پوشاک، آداب و رسوم این منطقه یاد می‌کند.

بخش سوم به چگونگی مهاجرت عجلیان به مناطق سربند و شراه و نحوه امارت کردن آنها می‌پردازد که مشهورترین امیر آنان ابودلف قاسم بن عیسی عِجلی کرجی بود.

چاپ اول کتاب؛ در بهار ۱۴۰۳ با تیراژ ۱۰۰۰ جلد با قیمت ۴۵,۰۰۰ تومان در ۶۳۴ صفحه وارد بازار کتاب شد.

همچنین از این نویسنده به‌زودی مجموعه مقالات در حوزه تاریخ و ادبیات؛ چاپ و به بازار کتاب عرضه می‌شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها