سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فاطمه خداوردی: فاطمه زهرا (س) نمونهای برجسته از ایمان، ایستادگی و دفاع از حق در تاریخ اسلام است. زندگی ایشان سرشار از درسهایی است که میتواند برای نوجوانان امروز، الهامبخش باشد. ارزشهایی چون عدالتطلبی، وفاداری به ولایت و مبارزه با ظلم، ابعاد مهمی از شخصیت این بانوی بزرگوار را شکل میدهند که نسل جدید میتواند از آن بهرهمند شود.
کتاب «مقتل فاطمی نوجوان» به قلم حجتالاسلام علی شعیبی که از سوی نشر معارف منتشر شده، با رویکردی جامع تلاش کرده است ابعاد مختلف زندگی حضرت زهرا (س) را به زبانی روان برای نوجوانان روایت کند. این اثر، علاوهبر روایت بخشهای عاطفی و اخلاقی، به موضوعات تاریخی و اجتماعی زندگی ایشان نیز پرداخته و تصویری کاملتر از آن حضرت، ارائه داده است. در این مطلب، گفتوگوی ایبنا با نویسنده کتاب «مقتل فاطمی نوجوان» را میتوانید میخوانید:
- آقای شعیبی اگر بخواهید بهعنوان نویسنده کتاب «مقتل فاطمی نوجوان»، محتوای این اثر را برای مخاطب نوجوان بیان کنید، از چه جملاتی برای این معرفی استفاده میکنید؟
اگر بخواهم کتاب را معرفی کنم، از این جملات بهره میبرم: کتابی ساده، روان و مختصر برای آشنایی چندبعدی با زندگی حضرت زهرا (س). ما در این کتاب تنها به بُعد اخلاقی ایشان توجه و بسنده نکردهایم؛ بلکه جنبههای تاریخی، معرفتشناسی و زندگی اجتماعی ایشان را برای نوجوانان نقل کردهایم تا بحث صرفاً احساسی نباشد. به این معنا که روایت ما تنها یک روایت احساسی نیست؛ بلکه روایتی منطقی است که در کنار بحث احساسی، هم شور و هم شعور را در بر میگیرد. هدف ما این است که انشاءالله شناختی نسبتاً کامل از حضرت زهرا (س) را به نوجوانان ارائه دهیم.
- چه چیزی در روایت شما از شهادت حضرت فاطمه (س)، موجب میشود نوجوان امروز بتواند خود را در دل این داستان بیابد؟
این کتاب، اگرچه نامش «مقتل» است، اما تنها به بحث مقتل اختصاص ندارد. بخشی از این کتاب به حضرت زهرا (س) اختصاص دارد که بخش پنجم آن را شامل میشود. بخشهای اول تا چهارم کتاب، جنبههای معرفتی دارند.
در بخش اول، با تولد و کودکی حضرت زهرا (س) آشنا میشویم. در بخش دوم، به بررسی مقام و جایگاه ایشان در کلام پیامبر اکرم (ص) میپردازیم. در بخش سوم، به بحث خلافت امیرالمؤمنین (ع) و حق ایشان در خلافت توجه کردهایم. همچنین، در بخش چهارم، وقایع پس از وفات پیامبر (ص) و تاریخ آن را روایت کردهایم. در نهایت، در بخش پنجم، مقتل حضرت زهرا (س) را گفتهایم. بخش ششم نیز به جایگاه ویژه حضرت زهرا (س) و بخشی از کرامات ایشان اختصاص دارد. در این ۶ بخش، سعی کردهایم زندگی حضرت زهرا (س) را به گونهای روایت کنیم که نوجوانی که این کتاب را میخواند، خود را در آن جامعه، حاضر ببیند؛ به این معنا که وقتی شرایط جامعه آن روزگار توصیف میشود، گویی او در آنجا نشسته و از نزدیک به آن جامعه نگاه میکند.
توصیف در بحث ارتباطگیری با مخاطب بسیار مهم است. همانطور که خودتان میدانید، ذهن انسانها بیشتر از آنکه استدلالی یا منطقی باشد، توصیفی و شرححالمحور است. اگر بتوانیم واقعیت را به زیبایی توصیف کنیم و این توصیف بهخوبی صورت گیرد، مخاطب خود را حاضر در صحنه احساس خواهد کرد. بنابراین، وقتی حضرت زهرا (س) در مقابل خیانت ایستاد، خیانت امروز نیز میتواند وجود داشته باشد. وقتی در مقابل ظلم ایستاد، ظلم هم میتواند امروز وجود داشته باشد. وقتی از ولایت دفاع کرد، ولایت هم امروز موجود است. به عبارت دیگر، تاریخ همان تاریخ است؛ تنها شکل آن تغییر کرده است.
حال، حضرت زهرا (س) بهعنوان الگویی در تاریخ، چگونه با این اتفاقات برخورد کرد؟ ما نیز میتوانیم با شرایطی که تغییر کرده و حالوهوایی که دگرگون شده است، اما تاریخ همان تاریخ و اتفاقات همان اتفاقات هستند، با این وقایع روبهرو شویم. همانطور که حضرت زهرا (س) عافیتطلبی نکرد و کنار نکشید و تا آخر پای ولایتش ایستاد، امروز نیز ما باید تا آخر پای ولایتمان بایستیم و از ولیِ زمان خود، حمایت و دفاع کنیم.
در این کتاب سعی شده است از ابعاد مختلف زندگی حضرت زهرا (س) بهطور همزمان سخن گفته شود. اینگونه نیست که تلاش کرده باشیم بحث را بهصورت صرفاً اخلاقی و احساسی یا صرفاً سیاسی و اجتماعی پیش ببریم. به نظر من، تمامی ابعاد زندگی حضرت زهرا (س) جذاب و الگو است و اینطور نیست که مانند بسیاری از انسانها یا افراد موفق، برخی جنبههایشان قوی و برخی دیگر ضعیف باشد. نه؛ حضرت زهرا (س) در تمامی ابعاد زندگی خود قوی بودند. ایشان همچون قلهای رفیع هستند؛ برای دستیابی به این قله و فتح آن، باید راه زندگی حضرت زهرا (س) را پیمود و سبک زندگی و سیره ایشان را بهعنوان راهنما انتخاب کرد. با پیروی از این مسیر، میتوان به قله سعادت دست یافت.
- آیا در این کتاب، داستانهای کمتر شنیدهشدهای از حضرت فاطمه (س) وجود دارد؟ بهعنوان مثال، روایاتی که شاید در منابع رسمی کمتر به آنها پرداخته شده باشد؟
ما اصلاً قرار نیست روایاتی از منابع غیررسمی ارائه دهیم. به نظر من، با توجه به اینکه مخاطب ما بین کودک و نوجوان است، همین روایتهای قبلی اگر به زبان آنان بیان شوند، میتوانند از آن استفاده کنند. اگر نویسنده در نگارش این روایات اهداف خود را نیز بیان کند، باز هم میتواند با نوجوانان ارتباط برقرار کند. اگر شما سبک زندگی حضرت زهرا (س) را برای هر کسی بیان کنید، او عاشق این سبک و سیره خواهد شد. من سعی نکردم از منابع غیررسمی یا داستانهای ضعیف استفاده کنم. اتفاقاً ما بهسمت منابع معتبر رفتیم و گاهی در جاهایی که ممکن است اختلاف وجود داشته باشد و مذاهب دیگر به آن حساس باشند، سعی کردیم از منابع خود آن مذاهب بهرهبرداری کنیم. به این ترتیب، اگر کسی با این روایت مخالف باشد، به او خواهیم گفت: «آقا، بروید و در منبع رسمی خود این مطلب را مشاهده کنید. ما این روایت را از همان منبع، به زبان نوجوانانه و روانتر منتقل کردهایم.»
نظر شما