پیام مصلح در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره وضعیت بازار کتاب از ابتدای ۶ ماهه دوم سال، اظهار کرد: در پاییزی که گذشت چرخه فروش کتاب، شرایط خوب و روبه رشدی نداشت؛ حوزه نشر نیز متاثر از این موضوع، نتوانست وضعیت مناسب و بدون چالشی را تجربه کند. علاوه بر این فروش کتاب چاپ اول نیز در کشور، همچنان در مسیر نزولی است.
وی درباره تاثیر طرح‌های حمایتی، گفت: چه در زمانی که کتابفروش بودم و مسئولیت سود و زیان یک کتابفروشی برعهده‌ام بود و چه حالا که سرپرست فروش نشر هستم، فکر می‌کنم طرح‌هایی که پیش‌تر برگزار می‌شد، تا حدودی کمک خوبی به چرخه فروش کتاب بود.
به‌گفته این فعال حوزه نشر، اما به‌دلیل نداشتن پشتوانه محکم و استوار، بیشتر شکل و شمایل عامه‌پسندانه به خود گرفته بود؛ یعنی اجرای این دست طرح‌ها به نوعی خُرد کردن پول در جامعه محسوب می‌شد؛ بنابراین به جای آنکه مثمرثمر واقع شود، تورم بیشتری را رقم می‌زد.
بودجه نشر برای جلوگیری از واردات کاغذ هزینه شود
مصلح ادامه داد: به نظرم بهتر است به جای سرمایه‌گذاری و تخصیص بودجه برای اجرایی کردن طرح‌های حمایتی، این بودجه را صرف ایجاد زمینه‌ای مناسب برای رقم زدن پشتوانه‌ای دائم و مستمر برای کاغذ داخلی کنیم تا از واردات کاغذ و خروج ارز از کشور جلوگیری شود.
وی با تاکید بر توجه به افزایش کیفیت کاغذ داخلی برای کنترل قیمت کتاب، افزود: تلاش کنیم تا به‌واسطه این امر، گام‌های موثر و بیشتری برای افزایش کیفیت تولید کاغذهای داخلی برداریم؛ چراکه ناشران نمی‌توانند آنچنان، از کاغذهای مازندران بهره ببرند. مجبور هستند از کاغذهای خارجی و وارداتی استفاده کنند؛ به‌ویژه اینکه قیمت کاغذهای خارجی مدام در حال افزایش است؛ بنابراین به‌دنبال این امر ناچاریم قیمت کتاب را افزایش دهیم.
مصلح شرطی شدن مخاطب را یکی از آسیب‌های طرح‌های حمایتی با وجود آثار مثبت آن‌ها دانست و گفت: با اجرای طرح تخصیص یارانه برای خرید کتاب، موافق نیستم؛ چراکه چنین طرح‌هایی هرچند در ابتدا، شوک‌های خوبی به چرخه فروش محسوب می‌شود اما مخاطب را بد عادت یا شرطی می‌کند.
این فعال حوزه نشر ادامه داد: به هر حال در صنعتی که کسب سود در آن اندک است، اعمال تخفیف یا اجرای طرح‌های حمایتی، نه‌تنها نمی‌تواند به لحاظ چرخه مالی کمک‌کننده باشد؛ بلکه حتی مخاطب را شرطی می‌کند و در عمل، چرخه سود را از بین می‌برد؛ درحالی‌که این موضوع درباره صنایع دیگر ازجمله پوشاک و مواد غذایی متفاوت است. چراکه در اینگونه صنایع، گردش مالی مداوم است؛ بنابراین اجرای طرح‌های مختلف تخفیف در این صنایع می‌تواند معنادار و حتی موثر باشد.
یارانه‌های نشر تورم‌زا هستند
مصلح با اشاره به آثار تورم‌زای حمایت‌های یارانه‌ای به نشر گفت: وقتی پولی بدون پشتوانه در کف هرم، تزریق شود این سرمایه به جای آنکه موثر واقع شود، تورم ایجاد می‌کند.
وی افزود: در واقع در صنعت کتاب و نشر با اعمال تخفیف مالی و حتی تخصیص یارانه، چرخه‌ای ایجاد می‌شود که نه‌تنها به نفع این حوزه‌ها نیست، بلکه گران شدن کتاب را به‌دنبال می‌آورد، به گونه‌ای که بعد از اتمام هر طرح، درمی‌یابیم قیمت کتاب‌ها به‌طور مثال ۵۰ هزارتومان افزایش یافته است.
این فعال حوزه نشر ادامه داد: به نظرم به جای اندیشیدن به اجرای طرح‌های مختلف درباره فروش کتاب و صرف هزینه‌های هنگفت و مقطعی، باید به زیرساخت‌ها پرداخت، و این هزینه‌ها و پول‌ها را صرف تولید کاغذ باکیفیت داخلی کرد.
به‌گفته وی، به‌عنوان مثال به جای واردات کاغذ بالک، زمینه‌ای ایجاد شود تا بتوانیم این نوع کاغذ را در کشور تولید کنیم. تمهیدی اتخاذ شود که کاغذهای خارجی از مسیرهایی وارد شوند که تورم بی‌حساب و کتاب نداشته نباشد؛ یا پای دلار را وسط نکشند که تورم بیش از حد، متوجه وارد کردن کاغذ شود؛ چون در این‌صورت است که خواهیم توانست پایداری قیمت‌ها را رقم بزنیم.
مصلح با تاکید بر توجه به بهبود کیفی کاغذ داخلی اظهار کرد: چند وقت پیش گزارشی خواندم که واقعاً به حق بود؛ در این گزارش به نکته درستی اشاره شده بود مبنی بر اینکه بسیاری از ناشران که پیش‌تر از کاغذهای تولید داخل استفاده می‌کردند دیگر از این نوع کاغذ استفاده نمی‌کنند، چون مخاطب دیگر کتاب‌هایی با چنین کاغذهایی را خریداری نمی‌کند.
این فعال حوزه نشر افزود: از این رو ناشران مجبور هستند، به‌دنبال کاغذهای باکیفیت‌تر و اروپایی بروند و به تبع، این امر عمدتاً افزایش قیمت کتاب و از طرف دیگر کم شدن خریداران کتاب را خواهیم داشت.
نظر شما