سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فاطمه خداوردی: ادبیات استرالیا شامل آثار ادبی می‌شود که در کشور استرالیا یا توسط نویسنده‌ای از این کشور به وجود آمده باشد. استرالیا در آغاز تاریخ غربی خود، مجموعه‌ای از مستعمرات بریتانیا بود؛ بنابراین سنت‌های ادبی این کشور مطابق با ویژگی‌های ادبیات انگلیس شکل گرفت و توسعه پیدا کرد؛ اما ظهور نویسندگان صاحب‌فکر و پرداخت به مسائلی چون فرهنگ بومی، دموکراسی، هویت ملی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد جغرافیایی استرالیا، مهاجرت و برابری انسان‌ها باعث شد که ادبیات این کشور هویت مخصوص به خود را پیدا کند و در جهان شناخته شود.
روز ملی استرالیا که هرساله در تاریخ ۲۶ ژانویه برگزار می‌شود دارای ابعاد متفاوتی است. گروهی از مردم استرالیا این روز را جشن می‌گیرند و گروهی دیگر آن را «روز تهاجم» می‌دانند؛ چراکه جغرافیا و فرهنگ بومیان استرالیا با ورود مهاجرهای اروپایی دستخوش تغییرات بزرگی شد. این روز فرصتی است برای استرالیایی‌ها تا با نگاهی عمیق به گذشته، حال و آینده، تاریخ و فرهنگ خود را بازآفرینی کنند. استرالیا سرزمینی است با طبیعتی شگفت‌انگیز، فرهنگ‌های متنوع و داستان‌هایی که از دل تاریخ و زندگی مردمانش شکل گرفته‌اند.
در این میان، ادبیات به‌ویژه ادبیات کودک، به‌عنوان یکی از قوی‌ترین ابزارها برای بیان هویت و میراث فرهنگی هر ملت شناخته می‌شود. کتاب‌های کودک علاوه‌بر اینکه تخیل و خلاقیت را در کودکان پرورش می‌دهند ارزش‌ها، سنت‌ها و داستان‌های فرهنگی را نیز منتقل می‌کنند. این آثار می‌توانند پلی میان نسل‌ها باشند و به کودکان کمک کنند تا با ریشه‌های خود آشنا شوند و احساس تعلق بیشتری به جامعه‌شان پیدا کنند.
در این گزارش، پنج کتاب کودک از ادبیات استرالیا را که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند معرفی کرده‌ایم. هر یک از این کتاب‌ها با قصه‌های خیال‌انگیز و آموزنده خود می‌توانند همراه مناسبی برای کودکان باشند و آن‌ها را با فرهنگ و تاریخ استرالیا آشنا کنند. به این ترتیب، بچه‌های فارسی‌زبان نیز می‌توانند با ادبیات کودک استرالیا و دنیای آن آشنا شوند.
- «کوهی که جابه‌جا شد»
این کتاب، داستان نهنگ بزرگی است که به ساحل آمده و نمی‌تواند به دریا برگردد. طوطی‌های دریایی می‌خواهند کمکش کنند اما آن‌ها برای این کار خیلی کوچک هستند.
کتاب «کوهی که جابه‌جا شد» روایتی دلگرم‌کننده و الهام‌بخش از همکاری و تلاشی است که قدرتش حتی از قوی‌ترین موج‌ها هم بیشتر است. بعضی‌وقت‌ها برای اینکه کار بزرگی انجام دهیم ناچاریم به نقطه اول برگردیم و بعضی‌وقت‌ها هم کافی است زاویه‌دیدمان را تغییر دهیم. برای خواندن داستان این کتاب هم باید یک‌بار آن را از اول به آخر و بار دیگر از آخر به اول بخوانیم؛ زیرا با این کار داستان تغییر بزرگی خواهد کرد.
کتاب «کوهی که جابه‌جا شد» نوشته کیت و جول تمپل با تصویرگری تری رز باینتون و ترجمه شادی پزشک‌نیا در ۴۰ صفحه مصور از سوی انتشارات بازی و اندیشه برای گروه سنی بالای هفت سال منتشر شده است.
کیت و جول تمپل نویسندگان بیش از ۲۶ کتاب برای کودکان هستند که جوایز بین‌المللی دریافت کرده‌اند. آثار آن‌ها به بیش از ۲۰ زبان ترجمه شده است. آن‌ها کتاب‌های مصور ازجمله سریال پرفروش Bin Chicken و همچنین داستان‌های پرفروش برای نوجوانان می‌نویسند. آن‌ها وقتی کتاب نمی‌نویسند دوست دارند به مدارس و جشنواره‌ها بروند تا با بچه‌ها درباره لذت خواندن صحبت کنند و الهام‌بخش نسل بعدی نویسندگان جوان باشند.
- «دندان‌درد کروکودیل»
موضوع این کتاب آشنایی با آبزیان و موجودات زیر آب است. داستان حول محور کروکودیلی می‌گردد که دندانش درد می‌کند و برای پیداکردن راه‌حل به دل اقیانوس می‌رود و از موجودات آنجا سؤالاتش را می‌پرسد.
در پشت جلد این کتاب می‌خوانیم:
بری، تمساح آب‌های شور استرالیا دندان‌درد گرفته است و تمام اقیانوس را برای کمک جست‌وجو می‌کند و با بسیاری از موجودات اقیانوس آشنا می‌شود. آیا آن‌ها می‌توانند به او کمک کنند؟ او متوجه می‌شود که گاهی اوقات حتی کوچک‌ترین موجود در میان ما می‌تواند بزرگترین تأثیر را بگذارد.
انتشارات پیشگو، کتاب «دندان‌درد کروکودیل» به قلم ربکا کورین، تصویرگری ادواردو پاج و ترجمه سمیرا سیاوشی را در ۲۸ صفحه مصور برای کودکان بالای چهار سال منتشر کرده است.
ربکا کورین، نویسنده ادبیات کودک اهل استرالیا است. او که زمانی به شغل وکالت می‌پرداخت با تولد فرزندانش به حوزه ادبیات کودک وارد شد.
- «خونه‌ای که توش قد کشیدیم»
کتاب تصویری «خونه‌ای که توش قد کشیدیم» از مجموعه «من و خانواده‌ام» به کوشش نشر پرتقال منتشر شده است. این کتاب داستانی آهنگین درباره خانه و خانواده، روابط خانوادگی و احساس تعلق‌خاطر داشتن است. داستانی با جزئیات تصویری که نه‌تنها بچه‌ها بلکه نظر والدین را نیز جلب می‌کند؛ داستانی که می‌گوید: «خانواده همه‌چیز است!»
«خونه‌ای که توش قد کشیدیم» ماجرای خانه‌ای بزرگ و پرجمعیت در یک مزرعه است. پشت پیچ‌وتاب کوه‌ها و در انتهای یک جاده قدیمی، نویسنده خانه‌ای را ترسیم می‌کند که همچون مأمنی محکم دربرابر ناملایمات روزگار زندگی ۱۲ کودک را در دل خود رقم زده است؛ ۱۲ کودکی که سال‌های زیبای عمرشان را در این خانه رویایی سپری کردند و آرام‌آرام بزرگ شدند. خانه هرچقدر هم که امن باشد، درهای بسته‌اش نمی‌تواند از ورود طبیعت و سرنوشت جلوگیر کند. سال‌ها می‌آیند و زمان پیش می‌رود. کودکان بزرگ می‌شوند، پا می‌گیرند و یکی‌یکی خانه را ترک می‌کنند. حتی در این خانه نمادین هم طبیعت جاری است و کوچک‌ترین بچه خانواده هم بزرگ می‌شود و به‌سوی زندگی‌اش می‌رود.
جایگاه خانه و مسکن در خاطرات دوران کودکی چنان پررنگ است که گاهی تا پایان عمر بخش اعظمی ناخودآگاه و تصاویر ذهنی و خواب‌های انسان را به خود اختصاص می‌دهد. آثار زیادی در ادبیات داستانی با محوریت خانه و موضوعیت اتفاقات مربوط به آن نوشته شده‌اند. از حضور نوان‌خانه‌ها در «الیور تویست» و تأثیر زندگی جمعی بر ذهن کودک تا «سفیدبرفی و هفت‌کوتوله» و حتی رمان‌های بزرگ‌سال ژانر وحشت چون «سقوط خاندان آشر» از آلن‌پو، همه‌وهمه اشاره‌ای به مفهوم مسکن و خانه داشته‌اند.
سوفی بلکال که نویسنده و تصویرگر کتاب‌های کودکان است، اشیای قدیمی را خیلی دوست دارد. برای همین یک مزرعه قدیمی می‌خرد؛ اما وقتی به خانه نیمه‌ویرانی که در آن وجود دارد پا می‌گذارد، شگفت‌زده می‌شود؛ خانه‌ای که در میان ویرانه‌های آن آثاری از خاطرات خانواده‌ای پرجمعیت و خوشحال دیده می‌شود؛ خانواده‌ای با ۱۲ کودک که همگی در این خانه به دنیا آمدند و بزرگ شدند!
بلکال از میان خرابه‌ها اشیای باقی‌مانده را بیرون می‌کشد؛ آن‌ها را تمیز می‌کند و به داستانی که در پشت هر یک از آن‌هاست جان می‌بخشد. نتیجه این کار خلق کتابی تصویری و جالب توجه برای کودکان و چه بسا بزرگ‌سالان است؛ کتابی که داستان بزرگ‌شدن این ۱۲ بچه را قدم‌به‌قدم برای مخاطبان روایت می‌کند و احساسی خوشایند از گرمای خانه، همکاری و همدلی و احساس تعلق‌خاطر داشتن را به آن‌ها می‌چشاند.
کتاب «خونه‌ای که توش قد کشیدیم» اثر سوفی بلکال با ترجمه ماهور الوند در ۴۸ صفحه مصور از سوی انتشارات پرتقال برای گروه سنی بالای پنج سال منتشر شده است.
سوفی بلکال، هنرمند استرالیایی و تصویرگر کتاب‌های کودک مستقر در بروکلین نیویورک است. او تاکنون بیش از ۳۰ کتاب برای کودکان نوشته است. بلکال در جایی گفته است وقتی که یک نویسنده از یک کتاب مصور به‌عنوان «کتاب من» یاد می‌کند، آن را دوست ندارد؛ زیرا احساس می‌کند از نقش اساسی تصاویر کاسته می‌شود.
- «عشقی که جوانه زد»
این کتاب، داستانی آموزنده درباره عشق مادر به فرزندانش است. کودکان در این داستان درباره عشق جادویی و همیشگی مادر به کودکان خود می‌خوانند و یاد می‌گیرند که با وجود عشق و محبت مادرانه‌ای که مثل یک چتر بزرگ روی سر آن‌هاست، هیچ‌چیزی برای نگرانی در این دنیا وجود ندارد.
عشقی که مادران به فرزندان خود دارند از همان‌روزی که متوجه می‌شوند کوچولوهای دوست‌داشتنی‌شان در وجود آن‌ها در حال رشد و نمو هستند آغاز می‌شود. عشق صمیمانه و خالصانه مادران به فرزندان کوچک خود نه‌تنها هیچ‌گاه رو به کاستی نمی‌رود، بلکه همواره بیشتر و بیشتر می‌شود. داستان «عشقی که جوانه زد» درباره همین عشق فزاینده مادران به کودکان‌شان است؛ عشقی که مثل گیاهی سبز در وجود آن‌ها جوانه می‌زند، رشد می‌کند و هم‌زمان با بزرگ‌شدن کودکان این علاقه و محبت قلبی نیز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود.
کتاب «عشقی که جوانه زد» نوشته سارا ایوب با تصویرگری میمی پرنل و ترجمه آنیا پاک‌عقیده در ۲۸ صفحه مصور از سوی انتشارات مهرسا برای گروه سنی چهار تا ۸ سال منتشر شده است.
سارا ایوب، روزنامه‌نگار و نویسنده استرالیایی است که در دانشگاه سیدنی روزنامه‌نگاری تدریس می‌کند.
- «قانون و مسئولیت»
کتاب «قانون و مسئولیت» به قلم لوییس اسپیلزبری، تصویرگری حنانه کای و ترجمه پیام ابراهیمی یکی از جلدهای مجموعه «کودکان در دنیای ما» است.
همه کتاب‌های این مجموعه با فهرست موضوعات آغاز می‌شوند و پس از تعریف و شرح موضوع، در آخر به راه‌های حل این مشکل و نقشی که کودکان می‌توانند ایفا کنند، در کتاب‌ها اشاره می‌شود. در انتهای کتاب نیز بخشی به معرفی کتاب‌ها و وبسایت‌هایی برای مطالعه بیشتر، واژه‌نامه و نمایه اختصاص داده شده است.
دنیای امروز ما پر از آسیب‌ها و مسائل پیچیده است؛ گاهی کودکان در خبرها کلماتی به گوش‌شان می‌خورد که معنایشان را به‌درستی درک نمی‌کنند و نمی‌دانند چه تأثیری در زندگی آن‌ها دارد. کتاب «قانون و مسئولیت» با زبان ساده و تصاویر زیبا به پرسش‌های بچه‌ها در این‌باره پاسخ می‌دهد.
«مقررات چیست؟»، «دنیای عادلانه»، «مقررات خانه»، «مقررات مدرسه»، «مقررات گوناگون»، «تعیین مقررات»، «زیرپاگذاشتن مقررات»، «قانون»، «قانون‌های بین‌المللی»، «مسئولیت چیست؟»، «انسان‌های مسئولیت‌پذیر»، «کمک به جامعه» و «چگونه مسئولیت‌پذیر باشیم؟» موضوعات مطرح‌شده در کتاب «قانون و مسئولیت» از مجموعه «کودکان در دنیای ما» است.
عناوین جلدهای دیگر مجموعه «کودکان در دنیای ما» عبارت‌اند از: «گوناگونی فرهنگ‌ها»، «محافظت از زمین»، «حقوق و برابری»، «پناهندگان و مهاجران»، «درگیری‌های جهانی»، «فقر و گرسنگی»، «نژادپرستی و تعصب».
کتاب‌های طوطی (واحد کودک و نوجوان انتشارات فاطمی)، کتاب «قانون و مسئولیت» از مجموعه «کودکان در دنیای ما» به قلم لوییس اسپیلزبری، تصویرگری حنانه کای و ترجمه پیام ابراهیمی را در ۳۲ صفحه مصور برای کودکان بالای ۶ سال منتشر کرده است.
لوییس اسپیلزبری، نویسنده پرکاری برای کودکان است. او تقریباً در هر موضوعی، از علم و جغرافیا گرفته تا امور جهانی، موضوعات اجتماعی، هنر، تاریخ و سوادآموزی عناوینی تألیف کرده است.
نظر شما