به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر، بر مبناي اين سوال كه اصول و ويژگي‌هاي دپيلماسي اسلام چيست، شكل گرفته و مي‌كوشد با استناد به منابع تاريخي اسلام، ديپلماسي دولت اسلامي و سيره و رفتار سياسي پيامبر(ص) را در حوزه روابط و سياست خارجي دولت اسلامي استخراج و تدوين كند.

اگر دو پديده جنگ و صلح را از مسائل اساسي سياست خارجي و دستگاه ديپلماسي و فعاليت‌هاي ديپلماتيك دولت‌ها و ملت‌ها بدانيم، به يك نكته غيرقابل ترديد و مهمي دست خواهيم يافت و آن، اهميت فزاينده ديپلماسي و فعاليت‌هاي ديپلماتيك در نظام بين‌المللي معاصر است.

پيشينه ديپلماسي به مفهوم به كارگيري شيوه‌ها و روش‌هاي مسالمت‌آميز براي مهار جنگ و حل اختلافات، به شكل‌گيري روابط اجتماعي و جوامع بشري برمي‌گردد. قبايل بدوي براي دست‌يابي به اهدافشان در كنار جنگ، همواره از ديپلماسي (به مفهوم مذكور) استفاده كرده‌اند. از اين منظر، جنگ؛ نه پايان ديپلماسي است و نه مناقض آن، بلكه به قول «ريمون آرون آلترناتيو» جنگ و صلح همواره براي دست‌يابي به هدف شكل‌دهنده روابط اجتماعي و سياسي جوامع بشري است. بنابراين، قدمت تاريخي استفاده از ديپلماسي، دست‌كم در شكل سنتي و ابتدايي آن، بيانگر جذابيت و به صرفه بودن كاربست ديپلماسي براي تعقيب و پي‌گيري اهداف ملي است. 

بر اساس مطالب كتاب، نگاه جديد به مفهوم قدرت و دگرگوني عميق و همه جانبه در روابط بين‌الملل، افزايش تعامل و همبستگي متقابل و در نهايت ضرورت همياري به جاي خودياري (Self helping) جايگاه و اهميت ديپلماسي را به عنوان شيوه كم خطر، كم هزينه و موجه در حد نخستين و مهمترين ابزار و شيوه تعقيب اهداف در ميان ملل جهان ارتقا بخشيد. اين امر، جداي از هزينه‌هاي كلان اقتصادي و مادي، ريشه در توسعه تكنولوژي نظامي و سلاح‌هاي كشتار جمعي دارد كه جنگ را از وضعيت كلاسيك آن خارج كرده و به عنوان شيوه غير قابل تحمل مطرح ساخته است. در جنگ هسته‌اي به صورت متعارف، برنده و بازنده مطلق وجود نخواهد داشت. در پرتو تكنولوژي ارتباطي و انقلاب اطلاعاتي جديد، حتي قدرت‌هاي غير رسمي و غير حكومتي نظير اشخاص و نهادها مي‌توانند براي دولت‌ها و امنيت جهاني تهديدآفرين باشند. اين وضعيت؛ ضرورت همياري، همكاري و تعامل براساس منافع متقابل را بيش از گذشته ايجاد مي‌كند.

نويسنده اين اثر معتقد است «با وجود اهميت جدي ديپلماسي در روابط بين‌الملل معاصر و جايگاه خاص آن در سياست خارجي كشورها، دولت‌هاي اسلامي تاكنون ناتوان از ارائه الگوي ديپلماسي ديني و كار آمد بوده‌اند. دولت اسلامي كه سياست خارجي خويش را در چارچوب تعاليم و آموزه‌هاي ديني سامان مي‌بخشد نمي‌تواند در خصوص ضرورت‌ها و مسائل زمانه‌اش بي‌توجه باشد. از اين‌رو، نيازمند طراحي و ترسيم ديپلماسي كارآمد و مبتني بر باورهاي ديني است كه هر دو امر را با هم تركيب نمايد.»

پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، به تدريج زمينه طرح اين گونه مباحث در مجامع آكادميك و دانشگاهي كشور فراهم آمد و به منظور دست‌يابي به هدف فوق درسي براي دانشجويان دوره كارشناسي علوم سياسي با عنوان «ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام» پيشنهاد شد. طبيعي است كه اين قبيل مباحث با توجه به فقدان زمينه‌هاي كاري در گذشته و نبود طرح و الگوي پژوهشي قبلي با مشكلات جدي رو‌به‌رو بود. درس «ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام» كه امروزه براي دانشجوي مسلمان رشته علوم سياسي مي‌تواند از مهمترين مسائل و دروس باشد، عليرغم اهميت جدي آن، تاكنون فاقد متن درسي لازم بوده است. همين نكته احتمالا موجب مي‌شد كه كرسي تدريس چنين دروسي از متصدي يا متصديان مشخص خاص محروم باشد. هرچند برخي از استادان كه پيشكسوت در تدريس و تحقيق در اين مسائل بوده‌اند، زحمات ارزنده‌اي مبذول داشته و بركات قابل توجهي نيز ارائه داده‌اند، اما درس مذكور، همچنان فاقد يك متن درسي نسبتا جامع و فراگير است.

با توجه به اين خلاء، چهره ديپلماسي اسلام با همه كاستي‌ها و نقاط ضعف فراواني كه دارد، تدوين و به جامعه دانشگاهي و دانش‌پژوهان علوم سياسي ارائه شده است.

كتاب حاضر در دو بخش و شش فصل سامان يافته است. بخش اول با عنوان ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام و بخش دوم با عنوان مباحث تطبيقي به رشته تحرير درآمده‌اند.

چاپ دوم كتاب «ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام» در شمارگان 1000 نسخه، 296 صفحه و بهاي 42000 ريال راهي بازار نشر شده است.