رضایی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره قالب و فضای آخرین مجموعه شعرش گفت: اعتقادی به این موضوع که شعرها باید در قالب کلاسیک، سپید یا نیمایی طبقهبندی شوند ندارم بلکه معتقدم تمام شعرهای شاعران کنونی ما بخشی از شعر امروز ایران هستند و از زبان و فضای شعر امروز نیز بهره میگیرند.
وی ادامه داد: نمیتوانیم در حوزه شعر این مرزبندهای را بهطور دقیق اعمال کنیم. بلکه ماهیت کلی شعر امروز ایران زبان و فضای آنرا براساس ضرورت جامعه تعیین میکند. از سوی دیگر مخاطبان شعر نقش اساسی در این زمینه دارند و به شاعر نشان میدهند که چگونه باید حرکت کند.
این شاعر در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه دیدگاه خودش درباره چهارمین مجموعه شعرش چیست اظهار داشت: همیشه این مسئله را به منتقدان و مخاطبان موکول میکنم تا نظر آنها را در ارتباط با شعرهایم بدانم. اما میتوانم بگویم به دنبال دغدغههایی که داشتم سعی کردم فضای تازهای را با استفاده از حال و هوای فانتزی یا بهکارگیری شخصیتهای کارتونی و خارجی ایجاد کنم.
وی افزود: گاه این شخصیتهای زبانی طنزگونه اما تلخ و ساده دارند تا مفاهیم مدنظر من را به عنوان شاعر به مخاطبان منتقل کنند.
این دفتر شعر به صورت «تهچین» صفحهبندی شده است اما ادامه سرودههای بلندتر که حجمی بیش از یک صفحه را به خود اختصاص دادهاند نیز به همین صورت صفحهبندی شدهاند که برای خواننده این ذهنیت را ایجاد میکند که شاید قطعه شعری جدید اما بدون عنوان است. رضایی در توضیح این امر تشریح کرد: به عنوان شاعر هیچگونه دخالتی در صفحهبندی و چاپ این مجموعه نداشتم و این دفتر در مجموعه «جهان تازه شعر» نشر چشمه و طبق نظر ناشر منتشر شده است.
وی یادآور شد: بازخوردهایی که تاکنون در ارتباط با این مجموعه دریافت کردهام نشان میدهد که این فرم توجه مخاطبان را به خود جلب کرده و برای آنها تازگی داشته است. آنچه در این زمینه از اهمیت بهسزایی برخوردار است مربوط به چگونگی فعالیت یک شاعر است.
این شاعر در پاسخ به پرسش دیگری درباره نقش و جایگاه زبان در شعر امروز ایران توضیح داد: بهطور کلی زبان شعر به موازات دیدگاهها و نوع تفکری که در شعر پدید آمده است رشد میکند و در گذر زمان جایگاه بهتری مییابد. اما در شعرهای خودم همواره دغدغهام به کارگیری زبان سادهتر بوده است.
وی در توضیح بیشتر این امر گفت: زبان ساده متفاوت از سادهانگاری است اما میتوان مفاهیم پیچیده را در قالب زبانی ساده بیان کرد. از این منظر علاوه بر مخاطب خاص میتوان با مخاطب عام نیز ارتباط برقرار کرد.
رضایی بر تاثیر غیرمستقیم تمام اتفاقات اجتماعی و حتی سیاسی در شعر تاکید دارد و معتقد است استفاده از یک مجموعه واژههای کلیشهای برای بیان این وقایع در شعر به آن لطمه میزند. به باور او شعر باید بازتاب اجتماع و محیط پیرامون شاعر باشد و برشی از وقایع اتفاق افتاده را نشان دهد.
استفاده از زبان محاوره در برخی از شعرهای مجموعه شعر «تشریفات» دیده میشود. رضایی در این باره اظهار داشت: دغدغه من در سرایش شعر استفاده از زبان محاورهای نبوده است. اما در برخی از شعرها و بر حسب ضرورتی که در آن زمان احساس کردهام گاه زبان محاوره را بهکار بستهام. البته این زبان را زبان معیار نمیدانم اما زبانی صمیمی است که شاعر را رها میکند.
این شاعر افزود: سعی کردم طنز تلخ و سیاه در شعرهایی که از زبان محاورهای نیز برخوردار هستند وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه مجموعه شعر «تشریفات» چه تفاوتهایی با مجموعههای پیشینش دارد توضیح داد: سعی کردم فضای روزمره و زندگی شهری در دنیای مدرن را در شعرهایم به تصویر بکشم. نشان دادن دغدغه انسان امروز و تصاویر امروزی در شعر سبب میشود تا مخاطب [با شعر] همزادپنداری کند.
رضایی در پایان یادآور شد: بخش دیگری که در این کتاب به آن پرداختم ایجاد فضای فلسفی در شعرها بود. اما باز هم تلاش کردم این فضای فلسفی در همان فضای شهری خود را نشان دهد.
بهاره رضایی متولد 1356 در شهر رودسر است. پیشتر سه مجموعه شعر با عنوانهای «آنیتا؛ عروس چهار فصل سکوت»، «خدا خواب تازهای برایم دیده است» و «درست باید همین امروز تیربارانم میکردی؟!» از این شاعر منتشر و راهی بازار نشر شده است.
دوشنبه ۷ تیر ۱۳۸۹ - ۱۲:۵۶
نظر شما