دكتر عبدالمجيد ارفعي، ايلامي‌شناس و كارشناس زبان‌هاي باستاني به خبرنگار خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: رشته تحصيلي من فرهنگ و زبان‌هاي خاور نزديك باستان است. بيش از همه بر روي زبان ايلامي كار كرده‌ام، اما درباره زبان اكدي يعني آشوري و بابلي هم تخصص دارم. در كنار اين‌ها با زبان‌هاي سومري، اوستايي و پهلوي هم آشنا هستم.
وي افزود: خواندن زبان ايلامي به سبب دشواري‌هايي كه دارد، آسان نيست. به جز «جورج كامرون» و «الكس هلك» كه هر دو از استادان من بوده‌اند و سالياني است كه چشم از جهان فرو بسته‌اند و چند نفري در آلمان، انگليس و فرانسه، كسي ديگر نمي‌تواند در دنيا خط ميخي ايلامي را بخواند.
اين ايلامي‌شناس يادآور شد: براي نخستين‌بار منشور كوروش توسط من به فارسي ترجمه شد. اين كار را به پيشنهاد دكتر خانلري و بنياد فرهنگ ايران انجام دادم. من به پيشنهاد بنياد فرهنگ ايران به انگلستان رفتم تا عكسي از متن استوانه كه در موزه بريتانيا نگهداري مي‌شود، تهيه كنم. همزمان با تهيه عكس‌ها يك نسخه كپي از استوانه را تهيه كردم و با بازگشت به ايران دست به كار ترجمه آن زدم. ابتدا قطعات را شكل‌نويسي و سپس با زيباسازي شكل‌ها به چاپ آن اقدام كردم.
ارفعي خاطرنشان كرد: از سويي ديگر با كمك نسخه كپي از استوانه، نكته‌هايي را كه از نظر شكل مشكوك بوده‌اند، بازسازي كردم و سطرهايي را كه واضح نبودند، به وضوح بيشتري رساندم. اين اثر كه همراه با توضيحاتي درباره زندگي و زمانه كوروش است، با ويراستاري مهين صديقيان چاپ شده است. ترجمه ديگري از منشور كوروش توسط رضا مرادي غياث‌آبادي در سال 1377 منتشر شده است.
وي بر چاپ ترجمه‌هاي متعدد فرمان كوروش هخامنشي تأكيد كرد و گفت: از منشور كوروش هخامنشي ترجمه‌هايي به زبان فارسي منتشر شده است ولي بعد از مدتي دريافته‌ام كه نسخه دست‌نويس مرا بدون ارجاع چاپ كرده‌اند و بايد قيد مي‌كردند كه از كجا برداشته‌اند! يكي از ترجمه‌هايي كه پس از ترجمه من منتشر شد دقيقا منطبق با ترجمه «فرمان كوروش بزرگ» من بود كه توانستم از مترجم آن توسط وزارت ارشاد اسلامي شكايت كنم و مترجم براي چاپ دوم كتابش تغييراتي را در آن ارايه داد.
اين پژوهشگر و كارشناس زبان‌هاي باستاني افزود: من براي تهيه ترجمه منشور كوروش در موزه بريتيش ميوزيوم به تحقيق پرداختم و عكس‌هايي كه مسطح بود، تهيه كردم و پس از بازگشت به ايران دست به كار ترجمه منشور زدم. اين ترجمه يك بار ديگر بازنگري شده است و در آينده به كوشش دايره‌المعارف بزرگ اسلامي چاپ مي‌شود.
وي به گل‌نبشته‌هاي تخت جمشيد نيز اشاره كرد و گفت: درباره گل نبشته‌هاي باروي تخت جمشيد هم كه در آمريكاست و ماجرايي حقوقي پيدا كرده است، بايد دولت و سازمان ميراث فرهنگي تلاش كند و از راه‌هاي قانوني زمينه بازگرداندن آن‌ها را به ايران فراهم كند. اين كار اهميت دارد، چون هم بخشي از ميراث فرهنگي ماست و هم منابعي است كه به روشن شدن بخشي از تاريخ ايران كمك مي‌كند.
وي با اشاره به چاپ كتاب گل‌نبشته‌هاي تخت جمشيد گفت: گل‌نبشته‌هاي باروي تخت جمشيد» در كاوش‌‌هاي سال‌هاي 1312 و 1313 در دو اتاق در استحكامات شمال شرقي تخت جمشيد يافت شد. اين گل‌نبشته‌ها سندهاي امور مالي ايالت فارسي در سال‌هاي 13 (509 پ. م) تا 28 (494 پ. م) پادشاهي داريوش بزرگ را در بر‌مي‌گيرند و آگاهي بسياري از آن‌چه در زمان داريوش بزرگ در ايالت فارس مي‌گذشته به ما مي‌دهند. ايالت فارس محدوده‌اي به‌شمار مي‌آيد كه كم و بيش همانند فارس در زمان ساسانيان را دربرمي‌گرفته است. سرانجام پس از سال‌ها متن و ترجمه گل نبشته‌هاي تخت جمشيد در كتابي كه دايره‌المعارف بزرگ اسلامي چاپ كرده، منتشر شد.
وي افزود: كتاب من پژوهشي است بر روي 150 گل نبشته باروي تخت جمشيد كه موسسه شرقي دانشگاه شيكاگو در سال 1327 خورشيدي به ايران بازگرداند، به همراه تعدادي از گل نبشته هايي كه در بخش تاريخي موزه ملي ايران نگهداري مي‌شود. گل نبشته‌هاي منفرد ديگري هم هست كه از آن‌ها استفاده كرده ام و ترجمه آن‌ها در كتابم آمده است.
اين ايلامي‌شناس پيشكسوت خاطرنشان كرد: حقيقت آن است كه روز به روز بر آگاهي‌هاي ما درباره زبان‌هاي باستان افزوده مي‌شود. طبيعي است كه تغييراتي جزيي هم در خواندن منشور كوروش پديد مي‌آيد. اين تغييرات در حرف‌نويسي و آوانويسي‌ها پيش مي‌آيد. به هر حال بازگشت منشور كوروش به ايران فرصت خوبي است تا هم ميهنانم اين سند بسيار گرانبها را از نزديك ببينند. براي من هم فرصت دوباره‌اي است تا منشور را ببينم.
عبدالمجيد ارفعي، نمايش منشور کوروش را ارج نهاد و با اشاره به پيگيري‌هاي مستمر سازمان ميراث فرهنگي به منظور امانت گرفتن منشور کوروش گفت: پس از اين همه کش و قوس و فراز و نشيب سرانجام اين اثر برجسته به ايران آمد که جاي بسي خوشحالي است.
مترجم منشور کوروش گفت: دستيابي به اطلاعات قطعات مرتبط به منشور کوروش، نقاط مبهم فرمان کوروش را روشن خواهد کرد و اظهار اميدواري کرد که اطلاعاتي از دو قطعه كوچك يافت شده مرتبط به منشور کوروش را به دست آورد تا در تجديد چاپ کتاب اخير خود به نام «فرمان کوروش بزرگ» اضافه کند.
دوشنبه ۲۲ شهریور ۱۳۸۹ - ۱۴:۱۹
نظرات