پنجشنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۵:۳۰

در عصر به كارگيري تلفن‌هاي هوشیار، آندرويدز، آي-پد و شبكه‌هاي اجتماعي نكته‌اي بيش از پيش چالش‌برانگيز به نظر مي‌رسد، اين است "آيا كتابخواني در دنياي مدرن رو به افول است؟"/

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از آسوشيتدپرس، انجمن حمايت از هنر در آمريكا با بازنگري بيش از 40 كار مطالعاتي انجام‌شده توسط دانشگاه‌ها، آژانس‌ها، بنيادها و گروه‌هاي تجاري كه از سال 2004 تاكنون انجام شده، از ريزشی يكنواخت در شمار طبقه كتابخوان در دو دهه اخير گزارش مي‌دهد. چنين رويدادي همزمان با گسترش بهره‌گيري رو به رشد تكنولوژي ديجيتال صورت گرفته و نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد تنها نيمي از جوانان 18 تا 24 ساله آمريكايي حداقل يك بار به ميل شخصي و براي تفريح كتاب خوانده‌اند.

اين گزارش نشان مي‌دهد عادت به كتابخواني تأثير شگرفي در شيوه زندگي افراد و جوانان مي‌گذارد. كساني كه بيش از ديگران به كتابخواني و ادبيات عادت كرده‌اند نسبت به كساني كه چندان تمايلي به كتابخواني نداشته‌اند تمايل بيشتري براي شركت در فعاليت‌هاي فرهنگي و امور داوطلبانه از خود بروز داده‌اند.

دانا جيويا، دبير انجمن حمايت از هنر در آمريكا به روزنامه بوستون گلوب مي‌گويد: «اين يك مساله گسترده اجتماعي است. ما در حال از دست دادن اكثريت نسل نو هستيم. اين نسل به دليل فقر كتابخواني قادر به شكوفايي استعدادهايشان نخواهند بود».

كارولين وارد، يك كتابدار كودك در استانفورد و ریيس پيشين بخش كودكان انجمن كتابخانه آمريكا نيز در مصاحبه با گلوب مي‌گويد: «من احساس افت بسيار تأثرانگيزي ندارم اما مي‌گويم امروزه كتابخواناني را نمي‌بينيم كه به طور جدي مي‌آمدند 20 تا 30 كتاب مي‌گرفتند. تعدادي مي‌آيند اما كمتر از تعدادي اند كه عادت به ديدن آنها داشتيم».

تاريخ نشان مي‌دهد هر پيشرفت اجتماعي در كنار توجه به اهميت مطالعه و به كارگيري ادبيات و كتابخواني صورت گرفته است. شاهد اين ماجرا خيزش ادبيات كوبايي پس از وقوع انقلاب در اين كشور بود. در صورتي هم كه احساسات اجتماعي عام در جامعه‌اي به سوي دوري از مطالعه جهت‌گيري كند، صدمات جبران ناپذيري به طبقه كاري جوان نسل‌هاي آينده وارد مي‌شود.

با اين حال همواره گروه‌هاي فراواني از جوانان و بزرگسالان جوان باقي مي‌مانند كه احترام ويژه‌اي براي ادبيات قائل خواهند بود. پل يامازاكي، مدير فروش كتابفروشي زنجيره‌اي مشهور سيتي لايت سانفرانسيسكو كه به عرضه آثار آزاد و جنجال برانگيز در آمريكا شهرت يافته است بر اين باور است.

ماه آوريل در كنفرانس كتاب آكسفورد كه سالانه نويسندگان جوان، ناشران، ويراستاران و خوانندگان را در يك رويداد واحد فرهنگي گرد هم مي‌آورد، يامازاكي در پاسخ به شركت‌كننده‌اي كه به تعطيلي كتابفروشي‌هاي زنجيره‌اي بوردرز آمريكا اشاره كرده بود، نكات تازه‌اي را مطرح كرد. با وجود آنكه تعطيلي اين كتابفروشي نتيجه بحران فراگير مالي در جهان بود، سوال‌كننده از يامازاكي درباره آنكه آيا چنين رويدادي نشان از افت ميزان كتابخواني در آمريكا دارد پرسش كرد. مدير فروش سيتي لايت ضمن قبول افت ميزان كتابخواني بر آن تأكيد داشت كه به رغم رشد پا به پاي نسل جوان امروز با تكنولوژي، همچنان اين نسل احترام فراواني به رمان‌ها در ساختار فيزيكي سنتي آنها قائل‌ است. وانگهي با وجود افت محسوس ميزان مطالعه به طور كل در آمريكا، ميزان مطالعه جوانان با ورود آثاري چون «هري پاتر» و «گرگ و میش» رشدي چشمگير را تجربه كرد. در حقيقت بزرگسالان جوان امروز كه زماني بسيار مطالعه مي‌كردند، خود را درگذشته براي نويسنده قابلي در آينده شدن آماده ساختند و در نهايت اين رويداد منجر به رشد ادبيات جوانان شد.از سوي ديگر نيز رمان‌هاي تصويرسازي شده‌اي چون «نگهبانان» و «اسكات پيلگريم» كه توانستند فروش قابل توجهي در كتابفروشي‌ها داشته باشند، در نهايت تبديل به آثار سينمايي اقتباسي شدند.

از اين رو اينترنت و تكنولوژي ديجيتال مي‌تواند مردم را ترغيب به خواندن اخبار كوتاه يا برقراري ارتباطات اجتماعي با ديگران سازد و عادت خواندن مطالب جسته گريخته‌اي از اين و آن را در اينجا و آنجا فراهم كند. اغلب تصور مي‌شود چنين چيزي مي‌تواند در صورت گسترش شبكه‌هاي كتابخوان اجتماعي در فضاي مجازي بسيار مفيد باشد.

نكته‌اي كه مي‌تواند بطور بالقوه اثر مثبتي در اين جهت دارا باشد آن است كه مردم بايد به دنبال به خدمت گرفتن ابزارهاي عامه‌پسندي چون شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در گسترش عادت‌هاي فكري-فرهنگي خصوصا كتابخواني باشند.

به طور مثال افزايش ميزان استفاده از كتابخوان‌هاي ديجيتال كه قابليت اتصال به شبكه اينترنت و تهيه آنلاين نسخه ديجيتال آثار خواندني را دارا باشند از نكات مثبت و سازنده كاربرد اينترنت در امر كتابخواني است. يكي ديگر از پيشرفت‌هاي صورت گرفته در اين زمينه گسترش پايگاه‌هاي اينترنتي داستان-آماتور است.
 
"داستان-آماتور" اصطلاحي تحت‌اللفظي است كه شامل داستان‌هاي نوشته شده توسط هواداران فيلم‌ها، نمايش‌هاي تلويزيوني و كتاب‌ها است. اين داستان‌ها نسخه غير رسمي همان داستان‌ها و فيلم‌هاي رسمي‌اي اند كه از آنها اقتباس‌ شده‌اند. با اين حال كاراكترها و نقاط كليدي اين داستان‌ها مشابه با داستان اصلي است اما شيوه نوشتن و شكل‌گيري وقايع به سليقه اين نويسندگان آماتور تغيير يافته‌اند. در حقيقت اين قالب داستاني تلاشي براي پرورش نويسندگان آينده است.

يامازاكي سرانجام ابراز اميدواري مي‌كند كتابخواني در دوران نو نه تنها بار ديگر مانند گذشته بروز خواهد يافت بلكه از خلال تكنولوژي‌هاي مدرن نيز به وفور بين نسل‌هاي آينده گسترش مي‌يابد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها