به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست رونمایی و نقد و بررسی «دانشنامه ایران» با حضور سيد کاظم موسوي بجنوردي (مدیر مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی)، کوروش کمالی سروستانی (مدیر دانشنامه فارس) مجدالدين کيواني(استاد دانشگاه و پژوهشگر)، مالک حسيني (عضو هیأت علمی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی) و مازيار جمالي‌مهر (عضو هیأت علمی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی) عصر سه شنبه (17 آبان) در مرکز فرهنگي شهر کتاب برگزار شد.

«دانشنامه‌ ايران» دومين اثر پژوهشي مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي است که تا کنون سه جلد آن انتشار يافته است. دانشنامه‌ ايران، دايره‌المعارفي عمومي و جهاني است و قرار است که به عنوان نخستين دانشنامه‌ عمومي مفصل به زبان فارسي در ۳۰ جلد منتشر شود.

جلد سوم دانشنامه‌ ايران از مدخل‌هاي اسپانيا تا اسميت را در بر مي‌گيرد و در ۸۴۹ صفحه با تعداد زيادي از تصاوير رنگي در قطع رحلي در سال جاري منتشر شده است.

آرزوی ما داشتن دایره المعارف ملی بود
سید کاظم موسوی بجنوردی، مدیر مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی گفت: آرزوی ما در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی این بود که دایره المعارف ملی خود را داشته باشیم. اگر «لاروس» را ببینید درخواهید یافت که با نام و فرهنگ فرانسه عجین شده است؛ اگر چه فرهنگی جهانی هم هست.

وی افزود: در دایره المعارف​های آلمانی و انگلیسی هم بینش خود آن‌ها حاکم است. ما هم می​خواستیم دایره​المعارفی داشته باشیم که بینش ایرانیان را نشان دهد و معرف توانایی​های علمی ما باشد. طرح «دانشنامه ایران» هم به همین منظور در مرکز دایره المعارف دنبال شد.

موسوی بجنوردی ادامه داد: در وهله نخست درباره نام آن اندیشیدیم. نخست نام «دایره المعارف بزرگ فارسی» انتخاب شد اما بعد در شورای عالی علمی تصمیم بر این گرفته شد که نام «دانشنامه ایران» برگزیده شود. البته بعضی​ها ایراد می​گرفتند که وقتی می​گوییم «دانشنامه ایران» این معنا را به ذهن می​آورد که مطالب آن فقط درباره ایران است. شورای عالی مرکز دایره المعارف، این استدلال را نپذیرفت و همان نام «دانشنامه ایران» به تصویب رسید.

وی افزود: اما این که چرا آنچه مربوط به خارج از جهان اسلام است، ترجمه و تلفیق است؟ دلیلش این است که درباره علوم تحقیقات بسیاری شده است. حتی درباره چهره​های ادب و شعرایی هم که ایرانی نیستند، مقالاتی در جهان نوشته شده که ناگزیر باید آن‌ها را ترجمه کرد.

موسوی بجنوردی اظهار کرد: در راس همه بخش​های مرکز دایره المعارف، شورایی علمی وجود دارد. خطوط اصلی را همین شورای عالی تعیین می​کند. برای «دانشنامه ایران» نیز شورای علمی جداگانه​ای تشکیل شده است.

وی افزود:باید به کتاب «تاریخ جامع ایران» هم اشاره کنم. هشت سال پیش به فکر افتادیم که یک دوره تاریخ ایران را بنویسیم. این کار با کمک استادان، به ویژه دکتر سید صادق سجادی، فراهم شده است. بیش از دویست استاد در این پروژه سهیم​اند.

مدیر مرکز دایره​المعارف بزرگ اسلامی گفت: مجموعه «تاریخ جامع ایران» تقریبا رو به اتمام است. امیدواریم امسال همه مجلدات آن که 14 جلد است، منتشر شود. تلاش ما این است که یک کار کاملا آکادمیک و بدون پیشداوری باشد. این یک افتخار ملی است که هر مدخل آن ارجاعات متعددی دارد.

25 بخش علمی در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی
سپس مازیار جمالی مهر، عضو هیأت علمی مرکز دایره​المعارف بزرگ اسلامی گفت: در دایره​المعارف بزرگ اسلامی 25 بخش علمی داریم که وظایف آنها تقسیم شده است. این بخش ها ممکن است که برخی از آنها دارای مسوولیت واحدی باشند، اما هر مدخلی یک کد دارد.

وی افزود: برای مقالاتی که مربوط به حوزه ایران و اسلام است، مقالات گزینش می​شود. مقالاتی هم که درباره تاریخ معاصر و تاریخ باستانی ایران است، تالیف شده​اند. انتخاب بقیه مطالب که ترجمه است، از میان چندین دانشنامه علمی معتبر و تراز اول انجام شده است.

این پژوهشگر ادامه داد: بعد از گزینش مدخل​ها هم کار تالیف و تدوین مقالات آغاز می​شود. برای هر بخش هم پرونده​های علمی تهیه شده که در اختیار مولف قرار می​گیرد. سپس کار هماهنگی و ویرایش و یکدست کردن نوشته​ها آغاز می​شود. انتخاب تصاویر مناسب از میان دایره المعارف ها، بخش دیگر کار است.

وی در پایان سخنانش گفت: یکی از مشکلاتی که ما در کار دانشنامه با آن روبه رو هستیم، آوردن نام​های خاص است. در مورد اسامی عربی و فارسی مشکلی وجود ندارد اما در مورد اسامی لاتین و شیوه تلفظ آن‌ها، چون بسیاری از آنها برای نخستین​بار بود که به فارسی ترجمه می​شد، دشواری​هایی وجود دارد. امیدواریم تا حد ممکن توانسته باشیم به درستی از زبان مرجع به زبان فارسی، نقل کرده باشیم.