نگاهي اجمالي به كتاب «بازنمايي فرشتگان الهي در رسانه(2)؛ عزراييل و اسرافيل»
ترسيم چهره واقعي عزراييل و اسرافيل در قاب كتاب
چاپ نخست كتاب «بازنمايي فرشتگان الهي در رسانه(2)؛ عزراييل و اسرافيل» تاليف رسول نادري، از سوي مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما منتشر و روانه بازار نشر شد. اين اثر ميكوشد با پژوهش در منابع، به زندگي اين دو ملائكه برتر و مقرب خداوند بپردازد.-
در جهان هستي، علاوه برانسانها كه موجوداتي محسوس به شمار ميآيند، موجودات ديگري وجود دارند كه نامحسوساند و با حواس ظاهري انسان قابل ادراك نيستند. اين موجودات انواعي دارند كه فرشتگان يك نوع از آنها به شمار ميروند. فرشتگان جزو عالم غيب و ملكوتند كه به حكم صريح قرآن، اعتقاد به آنها ضرروي است. آنها مظهر پاكي، بركت و صداقت محسوب ميشوند و از مسووليتي كه خداوند بر عهده آنها گذاشته است، سرپيچي نميكنند.
دستهاي از مخلوقات خداوند كه از آنان با عنوان ملائكه ياد ميشود، در عالم ويژگيها و مسووليتهايي ويژه دارند. با وجود اينكه اين موجودات نقش فوقالعاده و بسيار گستردهاي در جهان دارند و قرآن كريم و روايتهاي اسلامي بيشماري، مطالب بسيار ارزندهاي را درباره آنها عنوان داشته، ولي از آنجا كه به چشم نميآيند، سطح اطلاعات عمومي و حتي تخصصي افراد جامعه در اينباره چندان كه بايد و شايد، نيست. در ميان ملائكه نيز ميكائيل، جبرئيل، اسرافيل، و عزرائيل، مقربترين و با منزلتترين ملائكه نزد خداوند متعالند. معرفي عزراييل و اسرافيل، موضوع پژوهش كتاب حاضر است.
گفتوگو درباره مرگ، از مسايل عمومي و مهمي است كه بشر از آغاز خلقت تاكنون بدان پرداخته و در آينده نيز چنين است. اين مساله، از سويي به عنوان بحثي رازآلود و از سوي ديگر، به عنوان مسالهاي دهشتزا، ذهن بشر را به خود واداشته است. براساس آموزههاي ديني، عمل قبض روح و ميراندن انسانها، به دست يكي از فرشتگان مقرب درگاه الهي به نام عزراييل انجام ميگيرد. از اينرو، در اذهان مردم، نام عزراييل با مرگ قرين شده است. بررسي ويژگيهاي مختلف عزراييل و شيوه ارتباط او با مردم، پيامبران، اوليا و نيز نقش او در مرگ انسانها، از مهمترين پرسشهاي اين بخش از تحقيق است.
پيشينه پژوهش
در كتابهاي اديان الهي، درباره مرگ و ابعاد مختلف آن، فرشته مرگ؛ يعني عزراييل و نيز درباره اسرافيل، به صورت پراكنده مطالبي بيان شده است. در قرآن كريم، آيات فراواني به مساله مرگ و حقيقت آن، برخي حالتهاي مومنان و كافران هنگام مرگ، ملكالموت و ياوران او، ويژگيهاي روز قيامت و نيز دميدن اسرافيل در صور اشاره دارد.
از پيامبر اكرم(ص) و پيشوايان معصوم(عليهمالسلام) نيز مطالب مختلفي در اينباره نقل شده است. همچنين عالمان ديني، از مفسران گرفته تا فيلسوفان و عارفان، به مساله مرگ و عالمهاي پس از آن پرداخته و كتابهاي بسياري در اين زمينه نگاشتهاند كه البته به نقش عزراييل در تحقق مرگ و ابعاد مختلف وجودي عزراييل و اسرافيل به صورت مستقل، كمتر توجه شده است، به گونهاي كه در اين زمينه شايد اثر مستقلي نتوان يافت.
موضوع مرگ و روز قيامت و رابطه آنها با عزراييل و اسرافيل، هم از بعد معرفتي و هم از بعد اخلاقي، تاثيرهاي مثبت فراواني در روان مخاطبان دارد. از اين رو، ابتدا بايد اين مسايل براي مخاطبان به درستي تبيين شود تا بتوان با جهتدهي مناسب، از تاثيرهاي تربيتي آن بهره مند شد.
«ويژگيهاي اصلي عزراييل و اسرافيل در آيات و روايات چيست؟ رابطه عزراييل با خداوند متعال، انبيا، اوليا و مردم بر طبق آيات و روايات چگونه است؟ فعاليتهاي عزراييل در عالم چيست؟ رابطه اسرافيل با خداوند متعال، انبيا، اوليا و مردم بر اساس آيات و روايات چگونه است؟ فعاليتهاي اسرافيل در عالم چيست؟ و عزراييل و اسرافيل در دين يهوديت و مسيحيت چه ويژگيهايي دارند؟» اينها پرسشهاي اصلي اين كتاب محسوب ميشوند كه مولف در پي پاسخگويي به آنهاست.
در اين تحقيق سعي شده است آنچه در آيات و روايات درباره اين دو ملك مقرب بيان شده، در حد امكان، تدوين و با تقسيمبندي مناسب ارايه شود. اين پژوهش به طور كلي، شامل سه فصل است. در فصل نخست، كليات تحقيق از جمله پيشينه، اهداف، پرسشهاي اصلي و فرعي و مواردي از اين دست بيان شدهانند. فصل دوم به موضوع عزراييل در فرهنگ اسلامي ميپردازد. بررسي ابعاد و ويژگيهاي مختلف فعاليت عزراييل و ارتباط او با خدا، مردم، انبيا و اوليا و نقش او در مرگ انسانها از مهمترين پرسشهاي اين بخش است. فصل سوم نيز به بررسي ابعاد و ويژگيهاي فعاليت اسرافيل و رابطه او با خداوند متعال، انبيا، اوليا و مردم ميپردازد. در پايان هريك از فصلهاي دوم و سوم نيز به برخي از مهمترين شبهههايي كه در مورد اين دو ملك و فعاليتهاي آنها مطرح ميشود، اشاره و سعي شده است پاسخ مناسب و قابل فهمي براي عموم بيان شود.
به نظر ميرسد طرح مساله وجود ملائكه و شيوه فعاليتهاي آنان با خلاهاي فراوان علمي روبهروست.
لازم به ذكر است كه جلد نخست اين اثر نيز به معرفي دو ملك مقرب ديگر خدا، يعني جبراييل و ميكاييل(عليهمالسلام) ميپردازد.
چاپ نخست كتاب «بازنمايي فرشتگان الهي در رسانه(2)؛ عزراييل و اسرافيل» با شمارگان 1200 نسخه، 130 صفحه و بهاي 25000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما