چاپ دوم كتاب «کالبدشکافی رمان فارسی» به کوشش عبدالعلی دستغیب به زودی منتشر میشود. این منتقد پیشکسوت ادبیات داستانی معتقد است که محتوای رمانهای ایرانی، حماسی، ستیزه و قیام برای مبارزه بوده است._
وی توضیح داد: در سال 1376 نوشتن کتاب «کالبد شکافی رمان فارسی» را شروع کردم. دوره تاریخی بررسی 100 رمان در این اثر از سال 1320 تا 1370 است. در این کتاب، رمانها از لحاظ فرم و محتوا بررسی و تجزیه و تحلیل شدهاند و آثاری از صادق چوبک، جلال آلاحمد، سیمین دانشور و... را شامل میشود.
این پژوهشگر افزود: رمان در زبان فارسی به این معنا که ما امروزه میشناسیم، تازگی دارد و نسبت به گذشته ادبیات فارسی متفاوت است. آنچه در ادبیات فارسی رواج داشته، رمانس (داستان کوتاه) بوده است. مانند «منطقالطیر» عطار نیشابوری یا آثار سمک عیار.
وی ادامه داد: از حدود 100 سال پیش، عدهای در ایران شروع به رماننویسی کردند که بیشتر جنبه تاریخی داشت و تقلیدی از رمانهای الکساندر دوما و والتر اسکات انگلیسی بود.
این نویسنده درباره نقش رمان اظهار کرد: یکی از مشکلات رمانهای ایرانی این است که با پیش فرض شروع میشوند، در حالیکه رماننویس نباید امر و نهی کند، زیرا ارزشهای اخلاقی و عرفان جزو وظایف رماننویسی نیست و وظیفه رماننویس نمایش دادن است، تاثیر رمان نیز در متنبه شدن و آگاه شدن دیگران است.
وی افزود: رماننویس کالبد شکافی میکند، برای مثال رمانهای چارلز دیکنز که درباره کودکان و رنج آنان است. برهمین اساس در بهبود کیفیت زندگی آنان در انگلستان خیلی موثر بوده است.
دستغیب درباره انواع رمانهای ایرانی توضیح داد: رمانهای ایرانی انواع گوناگونی دارند. برای مثال «چراغی بر فراز مادیان کوه» نوشته منصور یاقوتی، رمانی سیاسی، «سووشون» سیمین دانشور و «چشمهایش» بزرگ علوی اثری عاشقانه و سیاسی، «دایی جان ناپلئون» کاری کمیک و «هیس» محمدرضا کاتب، پوچگرا و پست مدرن بوده است و بهطور کلی رمانهای ایران از بدو پیدایش فرم کار را از رمانهای اروپایی و آمریکایی گرفتهاند.
وی در پایان گفت: برای مثال رمان «کلیدر» از «دن آرام» اثر میخائیل شولوخوف فرم گرفته، رمان «ثریا در اغما» اسماعیل فصیحی از همینگوی و رمان «سمفونی مردگان» از «خشم و هیاهوی» فاکنر فرم گرفتهاند. با این حال محتوای رمانهای ایرانی، حماسی، ستیزه و قیام برای مبارزه بوده است.
چاپ دوم كتاب «کالبدشکافی رمان فارسی» به کوشش عبدالعلی دستغیب بهزودی از سوی انتشارات سوره مهر منتشر میشود.
نظر شما