به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امروز، یکشنبه 20 مرداد برابر با 11 آگوست 2013 میلادی، سالروز تولد فرناندو آرابال، نمایشنامه و فیلمنامهنویس، کارگردان تئاتر و سینما و همچنین شاعر و نقاش شهیر اسپانیایی است.
آرابال در سال 1932 در اسپانیا متولد شد. تحصیلات خود را در رشته حقوق در همین کشور به پایان برد. او اکنون مهمترین و تنها بازمانده نسل نویسندگان ابزورد جهان است. بنیانگذاری «تئاتر وحشت» را نیز معمولا به این نمایشنامهنویس نسبت میدهند.
این هنرمند در طول زندگی هنری خود تا به امروز بیش از 100 نمایشنامه و 14 رمان نوشته و منتشر کرده است. برخی از آثار او مانند نمایشنامه «پیک نیک در میدان جنگ» در دنیا از شهرت خاصی برخوردار بوده و ضمن ترجمه به اکثر زبانهای زنده دنیا (و از جمله فارسی) به مناسبتهای مختلف مدام به روی صحنه رفته است.
آرابال در دوران كودكی خود را در اسپانيا در قلب ديكتاتوری نظامی فرانکو بزرگ شده و شاهد نابودی آزادیها، سركوبی پليسی، فساد و تبانی ارتش و كليسا و بدبختی مردم بوده است. این مشاهدات و تجربیات سبب شد تا او فیلم «زنده باد مرگ» را بسازد. داستان و اتفاقات این فیلم در همان زمان فرانکو میگذرد و جالب است که صحنه مرگ «فدریکو گارسیا لورکا» شاعر و نمایشنامهنویس فقید اسپانیایی و خالق آثاری چون نمایشنامه های «خانه برناردا آلبا» و «عروسی خود» که به دست یک تیم ترور و جوخههای مرگ فرانکو کشته شد، در این فیلم بازسازی شده است. آرابال در مجموع هفت فیلم بلند را کارگردانی کرده است.
فیلم «زنده باد مرگ» را آرابال با اقتباس از رمان اتوبیوگرافی خود با نام «بعل بابل» ساخته است، اما باید یادآوری کرد که رویدادها و تاریخ جنگهای داخلی اسپانیا در کتابی به نام «زنده باد مرگ» نوشته «هانیزیش یائن اکه» آمده است. این کتاب در ایران با ترجمه احمد مرعشی منتشر شده است.
«پیک نیک در میدان جنگ»، «همه عطرهای عربستان»، «کنسرت در داخل یک تخم مرغ»، «دو جلاد»، «گورستان ماشینها»، «مخمصه»، «و آنها به گل دستبند زدند»، «فاندو و ليز»، «آيين بزرگ»، «لابیرنت»، «سه چرخه»، «باغ لذتها»، «گرنيكا»، «دوچرخه مرد محكوم»، «هزارتو»، «معمار و امپراتور آشور»، «سپيده دم سرخ و سياه» از مهمترین نمایشنامههای این نویسنده است. لازم به ذکر است که بیشتر این آثار به فارسی ترجمه و منتشر شدهاند.
«بعل بابل» نیز مشهورترین رمان آرابال است. او این رمان را بر اساس زندگینامه خود به مرحله تحریر درآورد. همچنین مقالهها و نامههای این نویسنده روشنفکر به ژنرال فرانکو در دوران دیکتاتوری ـ که در قالب یک کتاب منتشر شد ـ از دیگر آثار مشهور آرابال است.
از جوایزی که آرابال در طول زندگی هنری و ادبی خود دریافت کرده نیز میتوان به «جایزه ناباکوف برای رمان»، «جایزه اسپازا برای مقالات»، «جایزه جهانی تئاتر»، «نشان لژیون دو نور فرانسه»، «مدال طلایی جشنواره آوینیون فرانسه»، «جایزه فرانسیسکودی ویتوریای پورتریکو»، «جایزه ویتگنشتاین» و همچنین «جوایز ملی تئاتر و ادبیات اسپانیا» اشاره کرد.
نمایشنامه «لابیرنت» با ترجمه شیرین حسینزاده بهار امسال (1392) و نمایشنامههای «دوچرخه مرد محکوم و سه چرخه» با ترجمه اصغر نوری در سال (1389) آخرین آثار منتشر شده آرابال به زبان فارسی است.
همچنین فرهاد ناظرزاده کرمانی، پدر تئاتر دانشگاهی ایران در کتاب آموزشی خود با نام «تئاتر پیشتاز، تجربه گر و عبثنما» که به زندگی و آثار نویسندگان ابزورد و همچنین تحلیل این گونه نمایشی میپردازد، فصل مهمی را به فرناندو آرابال اختصاص داده است. ناظرزاده در این بخش از اهمیت بسیار و تاثیرگذاری آرابال بر بسیاری از نمایشنامهنویسان مطرح دیگر کشورها سخن گفته است.
کتاب «تئاتر پیشتاز، تجربه گر و عبثنما» برای نخستین بار در سال 1365 از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی در دسترس دانشجویان و مخاطبان تئاتر قرار گرفت. این کتاب با وجود آنکه یکی از منابع مهم آکادمیک در رشته تئاتر است، هماکنون نایاب است و افستهای بیکیفیت از این کتاب با مبالغ گزافی به دانشجویان فروخته میشود.
یکشنبه ۲۰ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۸
نظر شما