به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی تدوین مجموعه «روزشمار جمهوری اسلامی» را با رویکرد پرداختن به مقوله انقلاب اسلامی در دستور کار قرار داده است. نخستین جلد این مجموعه به مناسبت بیست‌ویکمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به زیر چاپ رفت و به‌زودی راهی بازار نشر خواهد شد.

براتعلی طبرزدی، معاون پژوهشی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی در باره اهداف این موسسه از تدوین مجموعه مذکور گفت: برای تدوین تاریخ تحلیلی پیش از هر چیز باید حوادث تاريخی به‌صورت دقیق، همه‌جانبه و بدون اِعمال‌نظر و سلیقه در گزینش یا چینش اخبار، ثبت و ضبط شوند. شیوه ثبت حوادث تاریخی بر اساس زمان وقوع آن‌ها، از متداول‌ترین شیوه‌ها و مناسب‌ترین آن‌ها است زيرا در اين شیوه تاريخ‌نگاری، تحليل و تفسير جايی نمی‌تواند داشته باشد و اخبار و اطلاعات تنها بر اساس زمان وقوع ارایه می‌شوند.

وی ادامه داد: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی در مدت بيست سال فعاليت و پژوهش در عرصه تدوين تاريخ معاصر ايران و تحليل مستند آن، تدوين يك دوره روزشمار تاريخ معاصر ايران را در دستور كار قرار داد و پس از بررسی و مشورت با صاحبنظران، طرح و شيوه‌نامه مجموعه روزشمار جمهوری اسلامی آماده شد.

معاون پژوهشی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی افزود: علاوه بر منابع بسيار متعدد كتابخانه‌ای و اسناد موجود، مدارك موجود در دربار پهلوی مانند مكاتبات اداری، گزارش‌های ارسالی از سوی عمال كشوری و لشگری، بخشنامه‌ها و مراسلات افراد عادی، عرايض ارسالی به دربار و فرمان‌های رضاخان و محمدرضا پهلوی، نقطه اتكاء تدوين مجموعه «روزشمار جمهوری اسلامی» شد.
 
وی ادامه داد: اين روزشمار بازه زمانی سوم اسفند 1299 تا بهمن سال 1357 را در بر می‌گيرد و با بهره‌گيری از اسناد وزارت امور خارجه، سازمان اسناد ملی ايران، مركز اسناد مجلس شورای اسلامی، مركز اسناد رياست جمهوری و موسسه مطالعات تاريخ معاصر، جلد نخست آن در سال 1385 با عنوان «روزشمار تاريخ معاصر ايران؛ سوم اسفند 1299 – 1300 » منتشر شد و تاكنون چهار جلد آن كه مربوط به سال‌های نخستین دوران رضا پهلوی است، منتشر شده و بقيه در حال نگارش و آماده‌سازی است. بخش نخست روزشمار دوران محمدرضا پهلوی كه به رويدادهای شهريور 1320 و اشغال ايران و آغاز پادشاهی محمدرضا پهلوی می‌پردازد، به‌زودی به بازار كتاب عرضه خواهد شد.

طبرزدی درباره این‌که «آيا مجموعه فوق به وقايع دوران جمهوری اسلامی هم توجه دارد؟» پاسخ مثبت داد و بیان کرد: بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد. همه مورخان با هر گرايشی، قبول دارند که انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین حوادث قرن بیستم میلادی و تغییردهنده مسیر تاریخ ایران و منطقه، اگر نگوییم جهان، بوده است. درباره این انقلاب و رهبری آن در ادبیات سیاسی و تاریخی جهان و به زبان‌های مختلف، صدها و شاید هزاران جلد کتاب، مقاله، تحلیل و تفسیر وجود دارد و هنوز هم پس از گذشت بیش از سی سال از انقلاب، نوشتن کتاب، مقاله، تحلیل و پژوهش‌های دانشگاهی در مهم‌ترین مراکز دانشگاهی و علمی غرب ادامه دارد. این همه صَرفِ وقت و هزینه از سوی محافل علمی جهان برای شناخت این انقلاب، حکایت از جایگاه ویژه و جهانی آن دارد. 

معاون پژوهشی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی افزود: نخستین و مهم‌ترین نتیجه این انقلاب، پایه‌گذاری نظام جمهوری اسلامی در ایران و پس از آن، مطرح کردن اسلام به عنوان یک نظام فکری همه‌جانبه در دوران مدرن بود. در عصری که گفتمان مسلط در جهان، کنار گذاشتن دین از عرصه زندگی عمومی بود و دو اردوگاه بزرگ، مسلط و رقیب -کمونیسم و سرمایه‌داری- بر این نکته اتفاق‌نظر داشتند، در ایران انقلابی به نام دین رخ داد و نظامی بر اساس دین تاسیس شد. این حادثه‌ای بزرگ در سرزمینی مهم بود. بنابراین، جمهوری اسلامی ایران از آغاز پایه‌گذاری تا امروز، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین کشورها در تحولات منطقه‌ای و جهانی بوده است.

طبرزدی عنوان کرد: ماجراهای روزهای نخست پس از پیروزی انقلاب، حرکت‌های ضدانقلاب، گروه‌ها و گروهک‌ها، جنبش‌های تجزیه‌طلبانه و گریز از مرکز در کردستان، خوزستان و ترکمن صحرا، دولت موقت، همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی، تشكيل مجلس خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی، تدوین نخستین قانون اساسی جمهوری اسلامی، تسخیر سفارت آمریکا، حمله نظامی آمریکا به ایران و ماجرای طبس، انتخاب نخستین رییس جمهوری اسلامی ایران، تجاوزهای مرزی عراق به ایران، کشف توطئه کودتای افسران هوایی در پایگاه شهيد نوژه، حمله گسترده و غافل‌گیرانه عراق با حمایت همه‌جانبه کشورهای غربی و سکوت تاییدآمیز بلوک سوسیالیستی، بخشی از مهم‌ترین حوادثی به شمار می‌آیند که فقط در 20 ماه نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران رخ داده‌اند. 

وی در پاسخ به این سوال که «موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی برای تدوين مجموعه روزشمار جمهوری اسلامی چه تمهيداتی را فراهم کرد؟» پاسخ داد: در ابتدای مسیر، موسسه مطلع شد كه مجموعه‌ای از بولتن‌های خبری تحليلی خبرگزاری پارس كه در سال‌های نخست پس از پيروزی انقلاب اسلامی تنها مرجع رسمی خبر در كشور بود، در مكان بسيار نامطلوبی در حال نابودی است. بنابراین، بخش عمده‌ای از توان موسسه مصروف نجات و آماده‌سازی اين مجموعه با ارزش شد.
 
طبرزدی ادامه داد: اين مجموعه طی ساليان گذشته درگذر زمان، زير برف و باران، تابش خورشيد و ديگر عوامل محيطی مخرب قرار گرفته و بخشی از آن از بين رفته بود. با تلاش چندماهه حدود 15 نفر، بيش از 70 درصد آن از نابودی نجات يافت و پس از طی مراحل چندگانه‌ای مانند جداسازی بولتن‌ها از خاك و گل، چند مرحله گندزدايی، ميكروب‌زدايی و انجام ساير مراحل پالايش، بولتن‌های به‌دست آمده در موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی بازسازی و اسكن شده و در فايل‌های ديجيتالی قرار گرفت. 

این مسوول افزود: همزمان با اين فعاليت‌ها مجموعه مطبوعات مربوط به دوره جمهوری اسلامی از روزهای ابتدايی پس از پيروزی انقلاب اسلامی گردآوری شد. از آن‌جا كه بايگانی مطبوعات كشور تا پيش از آغاز دهه هفتاد شمسی، در رايانه‌ها و فايل‌های ديجيتالی موجود نيست، طرح گردآوری و اسكن اين مطبوعات و نگهداری اين مجموعه‌ها در فايل‌های ديجيتالی آغاز شد. علاوه بر اين اسناد آشكار، گزينش ساير اسناد موجود در خود موسسه نيز انجام گرفت و در مجموع بانك اسناد و اخبار دوره جمهوری اسلامی ايران در موسسه ساماندهی شد. 

وی اظهار کرد: در رهگذر اين جمع‌آوری، مجموعه آثار سندی از نهادها و ارگان‌های انقلاب اسلامی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی كه برخی منتشر و برخی هنوز منتشر نشده است، به‌دست آمد. پس از گردآوری و تجميع اين خبرها در فايل‌های رايانه‌ای، طبقه‌بندی و نمايه‌سازی اين مجموعه با نرم‌افزارهايی كه توسط تيم انفورماتيك موسسه آماده شده بود، آغاز شد و با تقطيع، كدگذاری، عنوان‌بندی و انجام ساير مراحل آماده‌سازی اسناد، خبرهای مربوط به اين دوره آماده بهره‌برداری شد و به فضل الهی و همت همكاران موسسه و با صرف سه هزار روز زمان و 24 هزار نفر ساعت، اكنون اين بانك تا حد زيادی حوادث و اتفاقات اين دوره را پوشش می‌دهد.

طبرزدی در پایان گفت: اين اثر نخستين مجلد از مجموعه روزشمار «جمهوری اسلامی ايران» است. جلدهای بعدی بر اساس الگوی جلد نخست، تدوين و به بازار نشر عرضه خواهند شد.