خبرگزاری کتاب ایران-مجید غلامی جلیسه: وجود نمایشگاه کتاب تهران لازمه توسعه صنعت چاپ و نشر کشور است چرا که در نمایشگاه کتاب فرصتی فراهم می‌شود که این صنعت معرفی و نقاط قوت و ضعف آن به چالش کشیده شود. اما این که نمایشگاه چقدر می‌تواند این نقش را به خوبی ایفا کند و مولدی برای فعالیت‌های آینده چاپخانه‌داران، ناشران و همه اقشار حوزه چاپ و نشر باشد، نیازمند اندیشیده شدن راهکارهای اساسی است.
متأسفانه در کشور ما سیستم دقیق برای توزیع کتاب وجود ندارد و همین امر باعث شده بار سنگین حوزه چاپ و نشر بر دوش نمایشگاه کتاب تهران باشد. با ابراز تأسف باید بگویم نمایشگاه کتاب به فروشگاه کتاب تبدیل شده است؛ این موضوع از ضعف‌های صنعت نشر محسوب می‌شود.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر ارگان‌های ذیربط و ذینفع حوزه چاپ و نشر باید بکوشند تمرکز نمایشگاه کتاب تهران را بر نمایش آثار معطوف و سیستم جامعی برای پخش کتاب در سراسر کشور تعریف کنند.
بسیاری از افرادی که نتوانسته‌اند به دلیل نبود سیستم جامع پخش کتاب آثار مورد نیاز خود را در طول سال تهیه کنند، به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند که نتیجه آن ازدحام جمعیت در این رویداد فرهنگی می شود. بسیاری از برنامه‌های جنبی نمایشگاه کتاب تهران نیز به دلیل همین جنبه فروشگاهی این رویداد فرهنگی، به معنای واقعی به اهداف مورد نظر خود نمی‌رسند.
البته این ضعف یعنی فروشگاهی بودن این رویداد فرهنگی، در تمام دوره‌های نمایشگاه وجود داشته و پدیده‌ای تازه نیست اما متأسفانه تاکنون اراده‌ای قوی و منسجم برای حل آن وجود نداشته است.
ازدحام جمعیت موجود در نمایشگاه کتاب تهران باعث می‌شود بازدیدکنندگان و حتی غرفه‌داران نتوانند به راحتی به اهدافشان و عرضه بهتر آثارشان برسند؛ معتقدم باید یک مکان دائمی برای نمایشگاه کتاب تهران در نظر گرفته شود. البته اقدام‌های زیادی در این حوزه صورت گرفته است که از آن میان می‌توان به مجتمع باغ کتاب اشاره کرد.
متأسفانه باغ کتاب به‌رغم بسیاری از اخبار مبنی بر آماده شدن برای برپایی نمایشگاه کتاب تهران، از آمادگی لازم برای میزبانی این رویداد عظیم فرهنگی برخوردار نیست، چرا که زیرساخت‌ها و پتانسیل لازم را دارا نیست. معتقدم رفع این معضل نیازمند تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری در سطح کلان است تا یک بار برای همیشه حواشی مربوط به باغ کتاب و برپایی یا عدم برپایی نمایشگاه کتاب تهران در این مکان رفع شوند. امیدوارم در دولت جدید هر چه سریع‌تر به حل این معضل اقدام شود.
البته متولیان برای رفع معضل ازدحام جمعیت در نمایشگاه کتاب تهران، راهکارهای دیگری نیز اندیشیده‌اند؛ به طور مثال کوشیده‌اند نمایشگاه را به بخش‌های مختلف تقسیم کنند یا آن را در فصول مختلف سال (نمایشگاه‌های استانی) برگزار کنند اما باید اقدامی جدی‌تر در این حوزه صورت بگیرد و اراده‌ای قوی‌تر زمینه رفع این معضل را فراهم کند.
هر اندازه بتوان نمایشگاه‌های شهرستانی و استانی را پُررنگ‌تر و حرفه‌ای تر برگزار کرد و به برگزاری نمایشگاه‌های موضوعی و تخصصی در طول سال اهتمام ورزید، به‌گونه‌ای که مردم در طول سال بتوانند نیازهای حوزه کتاب خود را برطرف کنند، بدون‌شک از بار سنگین مسئولیت نمایشگاه کتاب کاسته می‌شود.
از دیگر معایب نمایشگاه کتاب تهران می‌توان به هدفمند نبودن حضور بازدیدکنندگان در این رویداد فرهنگی اشاره کرد. متأسفانه اغلب بازدیدکنندگان بدون برنامه و هدف مشخص وارد نمایشگاه کتاب می شوند و این بی‌برنامه‌گی به فضای نمایشگاه، تسری می‌یابد. خوشبختانه در حال حاضر پایگاه اطلاع‌رسانی نمایشگاه کتاب تهران اطلاعات لازم را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. همچنین به همت مؤسسه خانه کتاب دو نرم‌افزار برای کاربران طراحی شده است که بازدیدکنندگان می‌توانند با نصب آن در تلفن همراه خود، غرفه ناشر مورد نظر و کتاب مورد نظر خود را تهیه کنند.
پیشنهاد می‌کنم اهالی کتاب از فضاهای معنوی نمایشگاه کتاب تهران، به ویژه نشست‌ها و سخنرانی‌های تخصصی آن به خوبی بهره‌مند شوند چرا که در این صورت، زمینه ارتباط میان اهالی قلم و نشر و تبادل تجربیات آن‌ها فراهم می‌شود.
امسال موسسه خانه کتاب نتایج گفتمان‌ها، نشست‌ها و سخنرانی‌های نمایشگاه کتاب تهران را در قالب یک نرم‌افزار و مجموعه مقالات در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد داد. همچنین این نتایج در مجلات ماه خانه کتاب و در قالب یک کتاب منتشر خواهند شد.-
چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۱
نظر شما