به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «بررسی وضعیت فلسفه معاصر ایران» امروز پنجشنبه (11 اردیبهشت) با حضور رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، سید جواد اسماعیلی، سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از استادان و علاقه‌مندان فلسفه در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد. در این مراسم از دو «فلسفه و آینده‌نگری» و «سیری در تاریخ روشنفکری در ایران و جهان» دکتر داوری اردکانی و کتاب «معمای زمان و حدوث جهان» دکتر ابراهیمی دینانی رونمایی شد.
دکتر داوری اردکانی در ابتدای این مراسم طی سخنانی گفت: ابراهیمی دینانی تحصیل خود را با فلسفه اسلامی آغاز کرده و من از فلسفه اروپایی و یونانی شروع کردم و برحسب ضرورت به فلسفه اسلامی پرداختم. اما دکتر دینانی تحصیلات مرتب و منظمی در فلسفه اسلامی داشته است البته وجه مشترک ما این است که هر دو به مسایل زمان توجه داشتیم اما چون زمینه فکری‌مان متفاوت بوده هر یک به یک بعد توجه کردیم.
وی با اشاره به این که در دهه 70 عمر خود بیش از 20 کتاب تالیف کرده افزود: بخشی از این آثار گردآوری و برخی دیگر کارهای اصلاحی گذشته و تالیفات جدید من هستند.
این استاد پیشکسوت فلسفه به دو کتاب جدید خود اشاره کرد و گفت: من پژوهشگر نیستم و وقتی راجع به برنامه‌ریزی می‌نویسم پژوهشی درباره اینکه برنامه‌ریزی چیست نمی‌دهم، چون در این صورت مخاطب توقع دارد درس بیاموزد.
رئیس فرهنگستان علوم ایران با تاکید بر اینکه مساله من «فلسفه» است ادامه داد: به طور مثال در کتاب دوم خودم «سیری در تاریخ روشنفکری در ایران و جهان» مساله من این است که روشنفکری چیست؟ چگونه و چرا پدید آمده و در میان ما چه سرنوشتی داشته است. بنابراین من برای اثبات یا رد قلم نمی‌زنم و مساله من مساله فلسفه است.
وی افزود: مساله برنامه‌ریزی نیز تخصصی است که کار اقتصاددانان و کارشناسان علوم اجتماعی است. برنامه‌ریزی و آینده‌نگری کار استراتژیک است و قدرت‌های بزرگ برنامه‌های خود را به صورت آینده‌نگری منتشر می‌کنند و اگر می‌بینید بیشترین کارهای علمی درباره آینده‌نگری را آمریکا تهیه کرده به دلیل قدرت آنها در اقتصاد است.
این چهره ماندگار فلسفه در بخش دیگری از سخنان خود به سفر علمی‌اش به مسکو اشاره کرد و گفت: در مسکو کنفرانسی برگزار شده بود و به من پیشنهاد شد که درباره فلسفه و آینده حرف بزنم. البته این کار بسیار مشکلی است چون به طور مثال اگر پست مدرن وجود دارد راجع به آینده چیزی نمی‌گوید، بلکه نقد گذشته است. پس من نیز به گذشته برگشتم تا آن چه را که در چهار قرن اخیر محقق شده بررسی کنم و آن را در آثار بیکن و دکارت مشاهده کردم.
وی ادامه داد: بسیاری از مسایل مانند اینکه علم قدرت است و جهان باید به تصرف بشر در بیاید در آثار این دو اندیشمند پیش از اینها مطرح شده است.
این استاد ممتاز فلسفه با بیان اینکه رنسانس آغازی برای ولادت بشر جدید بود گفت: به همین دلیل است که می‌گویم فیلسوفان طراحان آینده هستند.
وی همچنین اظهار کرد: اگر عشق نبود بشر عقل نداشت و اگر عقل نبود بشر عشق نداشت و نباید کوشش کنیم برای انسان حد تامی را ذکر کنیم و اگر این کار ممکن بود ارسطو این کار را انجام می‌داد.
داوری اردکانی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره دوباره به کتاب «فلسفه و آینده‌نگری» گفت: بدون مدد فلسفه و بی‌فلسفه پیش‌بینی و آینده‌نگری ممکن نیست و آینده تفکر است و بشر چون تفکر دارد آینده دارد و چون آینده دارد تفکر دارد.
این استاد دانشگاه تهران در بخش پایانی سخنانش درباره کتاب «سیری در تاریخ روشنفکری در ایران و جهان» گفت: من در این اثر به مسایل مطرح در زمان خودمان می‌پردازم و به اصطلاح مطلب‌بافی نمی‌کنم. مساله روشنفکری یکی از مسایل روز ماست.
وی افزود: مساله روشنفکری در دهه‌های اخیر صورت دیگری پیدا کرده است. اینکه روشنفکری چیست مطلب بسیار مهمی است. قرن هجدهم در اروپای غربی به تعبیر قدمای ما قرن منور الفکری است.
رئیس فرهنگستان علوم در ادامه گفت: منور الفکرهای فرانسوی قرن هیجدهم را قرن روشنایی می‌گفتند و ما تعالیم نویسندگان و فیلسوفان قرن هجده را به منورالفکری تقسیم کردیم. امثال میرزا فتحعلی خان آخوندزاده و میرزا ملکم خان در این مساله نقش داشتند.
وی اضافه کرد: اواخر قرن نوزده به مناسبت حادثه دریفوس که یک افسر یهودی فرانسوی را به جرم جاسوسی محاکمه و محکوم کردند، عده‌ای از نویسندگان چون امیل زولا و آنتوان فرانس اعلامیه‌ای را منتشر کردند چون می‌دانستند آن افسر یهودی بیگناه است و جاسوس اصلی کیست.
داوری اردکانی بیان کرد: زولا مقاله‌ای با نام «من متهم می‌کنم» منتشر کرد و در زیر این مقاله با نام انتلکتوئل امضا کردند. این مساله با روشنفکری مشابهتی نداشت و منظور این انتلکتوئل‌ها بحث از یادآوری خرد گذشته بود اما چیزی که ما به روشنفکری ترجمه کردیم اعتراض بود.
این استاد فلسفه گفت: منورالفکری در دهه‌های اخیر به روشنفکری ترجمه شد و این یک سوءتفاهم بود. کسانی که این را به روشنفکری ترجمه کردند مرزها را نمی‌شناختند، بنابراین ما هم روشنفکر اعتراضی پیدا کردیم. من در این کتاب بیان کردم که منورالفکری ما کی شروع شد و کی تمام شد و آیا به جایی رسید یا خیر؟
وی در پایان افزود: روشنفکری در کشور ما قدرت چندانی نداشت برعکس در اروپا بسیار تاثیرگذار بود. من کار روشنفکران ایرانی را تخطئه نکرده و آنها را متهم نیز نکردم فقط مسایل کلی آن را با نقد و تحلیل نوشتم.
در بخش پایانی این مراسم از دو کتاب «فلسفه و آینده‌نگری» و «سیری در تاریخ روشنفکری در ایران و جهان» رونمایی شد.
مراسم نشست وضعیت فلسفه معاصر ایران که عصر دیروز (پنج شنبه 11 اردیبهشت ماه 93) در سرای اصلی اهل قلم با حضور دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، دکتر محمدجواد اسماعیلی، دکتر رضا داوری اردکانی و دکتر شجاعی جشوقانی برگزار شد و از آثار دکتر داوری اردکانی و دکتر ابراهیمی دینانی (معاونت پژوهشی موسسه حکمت و فلسفه ایران با همکاری موسسه خانه کتاب) رونمایی شد.
پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۹:۲۱
نظر شما