دکتر منصوری در گفت‌‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره وضعیت نقد کتاب‌های علمی اظهار کرد: هدف از نقد در حوزه نشر، رشد مکتوبات است. انسان بعد از درک اهمیت گفتمان، به نقد توجه ویژه نشان داد. در حقیقت منتقد  دنبال برطرف کردن ایرادات و شناسایی نقاط قوت آثار مختلف است. نقد در واقع به اهمیت تاثیر کار جمعی تاکید دارد. ناشر، نویسنده و ناقد در ارائه صحیح یک اثر در کنار یکدیگر قرار دارند. 

تفکر «منتقد دشمن است» زائیده اندیشه یک جامعه عقب‌مانده است
وی افزود: منتقد در کنار مولف است و هر دو در یک چارچوب به نام اجتماع فعالیت می‌کنند. به‌عبارتی دیگر در کنار نویسندگانی که از متخصصان موضوع کتاب هستند، منتقد حضور دارد. منتقد در بررسی آثار، خود را جای نویسنده می‌گذارد و می‌گوید اگر من بودم طور دیگری می‌نوشتم.

منصوری با انتقاد از نگاه جامعه نشر به مقوله نقد ادامه داد: ناقد دشمن مولف نیست. تفکری که منتقد را دشمن تعریف می‌کند، در یک جامعه عقب‌مانده از نظر فرهنگی رشد کرده است. ‌ 

ارزش و جایگاه نقد در جوامع پیشرفته
مولف کتاب «معماری علم در ایران» با اشاره به نگاه جوامع پیشرفته صنعتی به موضوع نقد کتاب گفت: در جوامع پیشرفته غربی، نویسندگان از نقد آثارشان خوشحال می‌شوند، چراکه نقد و بررسی آثار نشان از توجه جامعه و منتقدان به کتاب است. بنابراین اگر کتابی در چنین فضایی مورد توجه منتقد قرار نگیرد، به معنای بی‌ارزشی آن است.

منصوری درباره اعتقاد برخی مولفان آثار علمی درباره ضرورت نداشتن نقد در این حوزه، افزود: نقد یکی از موثرترین راه‌های رشد است و بنابراین موضوع اعتقاد داشتن یا نداشتن نیست. 

طی 35 سال گذشته، 10 نقد در حوزه علم نداشته‌ایم
مدیرمسئول مجله «نجوم» با اشاره به وضعیت نقد کتاب‌های علمی مولفان ایرانی اظهار کرد: نقد کتاب‌های علمی مولفان ایرانی بسیار نادر است، در حقیقت طی 35 سال گذشته که ناشران مطرحی در حوزه نشر علمی فعالیت می‌کنند، 20 هزار عنوان کتاب علمی تولید شده ولی 10 نقد درباره این آثار منتشر نشده است.

وی در ادامه گفت: هرچند بیشتر آثاری که در حوزه‌های علمی منتشر می‌شوند، در حقیقت تلفیقی از چند منبع هستند و تالیف واقعی نیستند، اما این موضوع دلیلی برای بی‌توجهی به نقد آثار علمی نیست، چراکه همه آثار تولیدی در طول سه دهه گذشته تلفیقی نبوده‌اند. 

مهم‌ترین نقد بر ترجمه آثار علمی، درج نکردن منبع است
منصوری عنوان کرد: از 20 هزار عنوان کتاب علمی که از 35 سال گذشته در کشور منتشر شده، اگر نگوییم یک‌هزار عنوان، حداقل 100 عنوان آن تالیف واقعی بوده که باید نقد می‌شدند.

معاون پژوهشی پیشین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: اگر تالیف در حوزه علمی وجود نداشته، جای نقد دارد. بنابراین نمی‌توان به دلیل فقر تالیف در حوزه علمی به نقد بی‌توجه بود؛ به‌عنوان مثال، مهم‌ترین نقد در حوزه ترجمه کتاب‌های علمی، درج نکردن منبع است، علاوه‌ بر این برخی ترجمه‌ها قابل خواندن نیستند. 

وی گفت: نقد آثار ترجمه‌ای می‌تواند در تقویت جریان تالیف نویسنده ایرانی نیز موثر و از سوی دیگر زمینه را برای نقد مولف خارجی ایجاد کند. بنابراین همه کتاب‌ها را اعم از ترجمه‌ای و تالیفی می‌توان نقد کرد. 

نقد مکتوب، ارزشمند است
منصوری با تاکید بر لزوم انتشار نقد کتاب‌های علمی، اظهار کرد: نقد باید مکتوب شود، یعنی نقد شفاهی چندان موثر نخواهد بود؛ حتی تعریف و تمجید از یک اثر نیز نمی‌تواند موثر باشد. به‌نظر من تمجید صرف از یک اثر که 30 سال است در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود، نیز باید نقد شود چراکه این اثر نیز خالی از اشکال نیست. البته باید توجه داشت  که تاکید بر نکات مثبت یک اثر به‌صورت شفاهی، نوعی توهین به مولف است. 

وزارت ارشاد فقط باید حامی منتقدان باشد، نه منتقد 
این پژوهشگر حوزه نسبیت و کیهان‌شناسی، درباره معرفی متولیان ترویج جریان نقد کتاب‌های علمی نیز گفت:‌ انجمن‌های علمی نخستین نهاد‌هایی هستند که باید در تقویت جریان نقد کتاب‌های علمی تلاش کنند. معتقد به دخالت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه نقد کتاب‌‌های علمی نیستم، چراکه موضوع نقد کتاب‌های علمی، یک موضوع تخصصی است که باید از سوی متخصصان هر حوزه علمی صورت گیرد. 

وی درباره نقش وزارت ارشاد در ترویج جریان نقد در آثار علمی عنوان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هر نهاد دولتی می‌تواند از جریان نقدی که انجمن‌های علمی ایجاد می‌کنند، حمایت‌های مالی و معنوی انجام دهد. 

ممیزی کتاب‌های علمی بی‌معناست
مولف کتاب «توسعه علمی ایران» درباره ممیزی آثار علمی افزود: ممیزی کتاب‌های علمی، بی‌معناست. معتقدم همه آثار علمی چه خوب و چه بد، باید مجوز نشر داشته باشند، اما باید محملی برای نقد آنها ایجاد کرد.

منصوری درباره دلایل بی‌توجهی جامعه علمی به موضوع نقد نیز گفت: بی‌توجهی به مقوله نقد، ریشه در عوامل تاریخی و فرهنگی دارد. در طول تاریخ برخی ایرانیان برای کسب موقعیت اجتماعی یا سود مالی، به مجیز پادشاهان می‌پرداختند؛ بنابراین نقد بی‌معنا شده است. 

مروری بر پرونده 
مدیر پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌‌های نوین، با اشاره به اهمیت ایجاد جریان نقد علمی در کتاب‌های تخصصی گفت: جامعه دانشگاهی برای نقد منابع دانشگاهی انگیزه ندارد. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر زهرا رنجبر را اینجـــــــــا بخوانید.

سردبیر فصلنامه نقد علوم محض و کاربردی معتقد است که برای تاثیرگذاری جریان نقد، وجدان بیدار جامعه و مجازات‌های قانونی باید به‌عنوان اهرم‌های بازدارنده عمل کنند. متن کامل گفت‌و‌‌گوی خبرنگار (ایبنا) با یونس کرامتی را اینجــــــــــــا بخوانید.

مدیر خانه نقد کتاب ایران معتقد است که نقد بیشتر درباره یک اندیشه یا تحلیل یک اندیشه ارائه می‌شود که متاسفانه در حوزه علوم و فنون ما تولیدکننده اندیشه نیستیم و بیشتر داشته‌های ما اکتسابی است. متن کامل گفت‌و‌‌گوی خبرنگار (ایبنا) با جمشید کیا‌نفر را اینجــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به لزوم تغییر ساختار نظام آموزش عالی گفت:‌ منتقد کتاب‌های علمی، باید از مشوق‌های معنوی بهره‌مند شود. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با میترا ذوالفقاری را اینجـــــــــــا بخوانید.