به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مراسم‌ تجلیل از حاج‌محسن بخشی عصر روز سه‌شنبه (23 اردیبهشت‌ماه) در سرای اهل‌قلم بیست‌ و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران‌ برگزار شد.

رضا یکرنگیان، مدیر انتشارات خجسته در ابتدای این مراسم با بیان اینکه ما امروز روی دوش گذشتگان هستیم گفت: کسانی از گذشته تاکنون برای ما زحمت کشیده‌اند و برگزاری نکوداشت برای این افراد کاری پسندیده و نیکوست‌. برخی از ناشران‌ در این زمینه هر چه داشتند‌ در طبق اخلاق گذاشتند‌ که یکی از آنها حاج‌محسن بخشی است. ایشان ناشری خوش‌رو‌ و با پشتکار فراوان هستند و خدمات زیادی در حوزه نشر داشته که تاریخ‌ آن را ثابت خواهد کرد. 

وی ادامه داد: قدردانی از بزرگان‌ ریشه عمیقی در فرهنگ ما دارد و البته تنها تمدنی که توانسته پابرجا بماند سرزمین کهن ایران است.

حاج‌ محسن بخشی یاد گرفته چگونه باید فرهنگی باشد‌
یکرنگیان با بیان اینکه پدید‌آورنده عنصر مهمی در فرهنگ هر کشور است‌، گفت: پدید‌آورنده‌ ناشر را به‌وجود می‌آورد و ناشر نیز عقاید پدید‌آورنده را در سطح جامعه‌ منعکس می‌کند. البته امروز وضعیت نشر ما بسیار نامناسب است و شمارگان کتاب از هزار نسخه به پانصد و حتی سیصد نسخه رسیده است‌. 

وی با ذکر خاطراتی از حاج‌محسن بخشی افزود: من حاج‌بخشی را از دوران دانش‌آموزی که در دبیرستان خاقانی درس می‌خواندم به خاطر می‌آورم. وی در آن زمان در انتشارات نیل‌ مشغول به کار بود و حضور حیاتی او در زندگی ما احساس می‌شد. ما در زندگی استاد و نا استاد داریم‌؛ استادان کسانی هستند که از آنها چیزی یاد می‌گیریم اما نا استادان نه چیزی به ما می‌آموزند نه چیزی از آنها یاد می‌گیریم.

 وی تاکید کرد:‌ حاج‌ محسن بخشی یکی از استادانی است که یاد گرفته بود چگونه باید فرهنگی باشد‌ هرچند که معتقدم ایشان‌ فرهنگی زاده شده است.

یکرنگیان با بیان اینکه نشر یک حرفه والاست‌ گفت: این خود ما هستیم‌ که به حرفه‌‌مان اعتبار می‌دهیم بنابراین نباید حرفه‌ نشر کتاب را دست‌کم بگیریم و باید خودمان‌ به خودمان احترام بگذاریم‌.

حاج‌بخشی به صنعت نشر اعتبار بخشید‌
حسن کیائیان‌، مدیر اسبق اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز در بخش دیگری از این مراسم‌ به نقل خاطراتی از حاج محسن بخشی پرداخت و گفت: یادم هست وقتی پیش حاج‌ طهوری رفتم به ایشان گفتم که می‌خواهم وارد کار نشر کتاب شوم به من گفت: آخرت و دنیای خود را از بین می‌بری البته من حرف ایشان را گوش ندادم و اکنون نیز برای نشر کتاب عذاب می‌کشم.

وی افزود: افرادی مانند حاج‌بخشی همواره تلاش کرده‌اند که به صنعت نشر اعتبار ببخشند‌. من معتقدم برخی افراد‌ از شغل‌هایشان‌ اعتبار می‌گیرند‌ و برخی شغل‌ها از اشخاص خود اعتبار کسب می‌کنند. حاج‌بخشی کسی است که حوزه نشر از او اعتبار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه در حوزه نشر پیشکسوتانی که با عشق و علاقه کار کنند کم نیستند، اظهار کرد: عشق و علاقه این افراد به کار باعث شده‌ تا زیبایی‌هایی را در شغل خود بیافرینند. ما در حرفه نشر امثال بخشی، طهوری و داوود شیرازی کم نداریم‌ و درست است که امروز مشکلات صنعت نشر فراوان است  و شمارگان کتاب حتی به 150 نسخه رسیده اما امیدوارم گشایشی به وجود بیاید و صنعت نشر جایگاه خودش را بشناسد.

کیائیان ادامه داد: من از سال‌های دوران دبیرستان سه کتابفروشی توس، مروارید‌ و آگاه را به یاد دارم‌. آن زمان به جز این سه کتابفروشی مغازه‌ دیگری نبود. بعد‌ها که راسته کتابفروشی‌های انقلاب شکل گرفت‌ حوزه نشر رونق دیگری پیدا کرد. وجوه کاری استاد بخشی در صنعت نشر کتاب بسیار درخشان است و ایشان نزدیک به 50 سال است که کتابفروشی کرده و وقتی به کتابفروشی ایشان مراجعه می‌کنید امکان ندارد دست‌خالی بیرون بیایید.

توجه حاج محسن بخشی به امور صنفی
وی در بخش پایانی سخنانش به نقش حاج‌ حسین بخشی در هماهنگی امور صنفی ناشران و کتابفروشان اشاره کرد و گفت: هیچ‌گاه‌ ندیدم که برای امری صنفی و امضا جمع کردن به حاج‌محسن بخشی مراجعه کنیم و ایشان با ما همکاری نکنند. نقش ایشان را در کار صنفی کتابفروشان و ناشران نباید نادیده گرفت.

نقش خوانساری‌ها در صنعت نشر کشور بی‌بدیل است‌
فرید مرادی‌، پژوهشگر حوزه نشر نیز در ادامه این مراسم‌ با بیان اینکه حاج‌محسن بخشی‌، بخشی از تاریخ زنده کتابفروشی و نشر در کشور است، ‌گفت: نقش خوانساری‌ها در صنعت نشر کشور بی‌بدیل است‌ و نشر کتاب ایران‌ مدیون گروه زیادی از خوانساری‌هاست که به تهران آمده‌ و کتابفروش شده‌اند. ما در صنف کتابفروشان خانواده‌های علمی، اقبال و باقری و ... داریم. 

وی ادامه داد: نخستین فردی که نماینده صنف نشر در مجلس شورای ملی بود حاج‌محمود کتابفروش خوانساری نام داشت. علت اینکه چرا خوانساری‌ها به تهران آمدند‌ همچنان آشکار نشده است اما من فکر می‌کنم جاذبه نماینده شدن مرحوم کتابفروش خوانساری کم‌تاثیر نبوده است.

وی افزود: حاج‌بخشی نیز از سال 1320 تاکنون در انتشارات مختلفی مانند‌ صفی‌علیشاه‌، معرفت، نیل و ... فعالیت کرده است. خاطرم هست در دهه 40 که انتشارات نیل در میدان مخبر‌الدوله قرار داشت و یکی از مهم‌ترین کتابفروشی‌های پایتخت بود‌، حاج‌محسن بخشی به‌عنوان یک کتابفروش با عشق و علاقه در آنجا کار می‌کرد‌. شراکت حسین‌خانی‌ با حاج محسن بخشی نیز از همین کتابفروشی شکل گرفت‌. 

عشق و علاقه حاج محسن بخشی در کتابفروشی
مرادی تاکید کرد‌: بسیاری از کتاب‌خوانان و دانشجویان به لطف حاج‌محسن بخشی به موفقیت رسیدند و ایشان بدون تحمیل نظر و خود‌نمایی مخاطبان را‌ برای یافتن‌ کتاب مورد‌علاقه خود راهنمایی می‌کرد.

این پژوهشگر حوزه نشر با اشاره به شراکت حاج محسن بخشی و حسین‌خانی‌ برای تاسیس انتشارات آگاه گفت‌: اگرچه این دو به لحاظ تفکر چندان نقطه اتصالی با هم ندارند اما چون تقسیم کار روشنی از ابتدا میانشان صورت گرفته‌، نتیجه کار بسیار مثبت بوده است. حاج‌محسن بخشی کتابفروشی آگاه را اداره کرده و حاج‌ حسین‌خانی‌ به تولید کتاب مبادرت ورزیده است.

وی همچنین گفت: یکی از ویژگی‌های مثبت حاج‌محسن بخشی گرفتن مشاوره از ایشان است‌ و هر زمان به ایشان مراجعه کنید‌، می‌توانید درباره مسائل مختلف از او کمک بگیرید‌. خوشبختانه کار نشر در خانواده حاج‌محسن بخشی تداوم یافته و اکنون پسر و برادرزاده وی نیز مشغول این حرفه هستند.

این بازار مکاره کتاب به درد ما نمی‌خورد
نصرالله حدادی، تهران شناس نیز در ادامه این مراسم با اشاره به بزرگداشت افرادی مانند حاج‌ داوود شیرازی و عبدالرحیم جعفری گفت: محمدی اردهالی چندی پیش به من می‌گفت: اگر اموال عبدالرحیم جعفری مصادره نمی‌شد‌، بیش از پنجاه کتابفروشی با اموال ایشان تاسیس می‌شد و ما پس از سال‌ها از کنار آن کتابفروشی‌ها می‌توانستیم کتابفروشی‌های بسیار بیشتری داشته باشیم. به‌هر حال من خدا را شاکر هستم که افرادی مانند حاج‌محسن بخشی در بین ما حضور دارد.

وی با اشاره به ناشرانی که با عشق و علاقه در حوزه کاری خود فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: مهدی نودهی به من می‌گفت که کتابفروشی‌اش را در میدان فردوسی با ودیعه پانصد‌ میلیون تومان و اجاره ماهی 35 میلیون تومان می‌خواهند اما او به سود سالیانه 30 میلیون‌ تومانی اکتفا کرده و با عشق و علاقه در کار نشر فعالیت می‌کند.

حدادی در بخش پایانی سخنانش با تاکید بر اینکه باید کتاب را از کتابفروشی خرید‌، بیان کرد: اگر قرار است نمایشگاه کتاب داشته باشیم باید نمایشگاهمان همانند نمایشگاه کتاب فرانکفورت‌ باشد. این بازار مکاره کتاب به درد ما نمی‌خورد چراکه متاسفانه صنعت نشر ما دیگر چاپ کتاب نیست و تنها تکثیر است.  

ایتالیا پانصدمین سال درگذشت ناشر خود را گرامی داشت
محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز در ادامه این مراسم‌ ضمن قدردانی از تلاش‌های حاج‌محسن بخشی گفت: افرادی مانند ایشان‌ زحمات زیادی را برای توسعه فرهنگ و گسترش کتابخوانی و مطالعه کشیده‌اند. مدتی پیش زمانی که زنده‌یاد باقر‌زاده را به خاک سپردیم هما‌ن‌شب سفارت ایتالیا از من درخواست کرد که برای بزرگداشت پانصدمین سال درگذشت یکی از ناشرانشان سخنرانی کنم من دیدم غیر از اتحادیه‌ ناشران و کتابفروشان که تاریخ تاسیس آن به سال 1307 برمی‌گردد کار چندانی در این حوزه نشده است، البته فعالیت نشر در قالب یک کار صنفی به سال‌ها قبل‌تر یعنی سال 1285 پس از امضای فرمان مشروطه برمی‌گردد.

وی ادامه داد: در آن زمان یکی از شرایط انتخاب‌شوندگان این بود که فرد منتخب از اصناف باشد و جالب بود که میرزا‌محمود کتابفروش خوانساری به عنوان نماینده اصناف در آن دوره مجلس شورای ملی انتخاب شد‌ و این انتخاب تحرکی را در حوزه نشر ایجاد کرد‌ و شاید‌ به همین دلیل است که از شهر خوانسار فعالان زیادی در حوزه نشر داریم‌. 

وی ضمن اظهار تأسف از عدم توجه به فعالیت ناشران‌ در کشور گفت: چگونه است که یک کشوری مانند ایتالیا پانصدمین سال درگذشت ناشر خودش را گرامی می‌دارد اما ما پنجاه سال دیگر محسن باقر‌زاده را کجا داریم؟ و حاج‌ رمضان شیرازی کجای تاریخ ما قرار دارد؟
 
 آموزگار تاکید کرد‌: ما وظیفه خود می‌دانیم به عنوان فعال حوزه نشر این فرصت را داشته باشیم‌ که قدر‌دان این افراد بوده‌ و راهی را که آنها طی کرده‌اند ادامه دهیم.

حاج‌محسن بخشی نیز در پایان این مراسم طی سخنانی کوتاه گفت: زمانی که جوان بودم در مکتبی در خوانسار درس می‌خواندم، در آنجا علاقه من به کتاب بیشتر شد‌ و تصمیم گرفتم که کتابفروشی کنم،‌ به همین دلیل از خوانسار فرار کردم و به تهران آمدم. پس از آن پیش مرحوم جعفری رفتم و او دست من را در این کار گرفت و من هرچه دارم از مرحوم جعفری است.

در پایان این مراسم با اهدای لوحی از حاج محسن بخشی کتابفروش و ناشر پیشکسوت تجلیل شد.