به گزارش خبرگزاری‌کتاب ایران‌(ایبنا)، نشست فرهنگ و ادبیات گرجستان‌ با حضور یوسف جاخواشوایلی(سفیر گرجستان در تهران)، مجید صابر (سفیر سابق ایران در گرجستان)، احسان خزایی‌(رایزن فرهنگی سابق ایران در گرجستان)، بهرام امیراحمدیان‌(استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران‌) و دکتر نوحی(مسئول بخش بین‌الملل بیست‌وهشتمین نمایشگاه کتاب تهران) امروز 24 اردیبهشت‌ماه‌ در سرای اهل‌قلم برگزار شد.

ازدحام میلیونی مردم در نمایشگاه مرا شگفت‌زده کرد

جاخواشوایلی با بیان خوشحالی از حضور در نمایشگاه‌ گفت: از مسئولان‌ برگزاری نمایشگاه سپاسگزار هستم که یک غرفه در اختیار ما قرار دادند تا کتاب‌های گرجستان را‌ در آن ارایه کنیم. ازدحام میلیونی ایرانی‌ها در بازدید از این رویداد فرهنگی برای من بسیار جالب بود‌ و در عین حال نشان‌دهنده این است که فرهنگ ایران بسیار بالاست و مردم علاقه زیادی به کتاب و خواندن آن دارند.

وی با اشاره به همکاری‌های مسئولان برای حضور گرجستان در نمایشگاه‌ اظهار کرد: مسئولان عالی‌رتبه ایران در برپایی این نمایشگاه بسیار تلاش کردند و در عین حال به ما لطف داشتند و غرفه‌ای نیز در اختیار آثار کشور ما قرار دادند. بنده در افتتاحیه این رویداد حضور داشتم و به سخنرانی بسیار پرمحتوای دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران گوش فرادادم‌. سخنان ایشان‌ حاوی مطالبی در حمایت از کتاب و گسترش کتابخوانی در ایران بود.

سفیر گرجستان در ایران عنوان کرد: من از کشورهای مختلفی بازدید کردم اما ندیدم که این‌طور با ذوق از کتاب استقبال کنند و کتاب‌های مختلف را مطالعه کنند. این علاقه‌ و استقبال از کتاب نشان‌دهنده فرهنگ‌ مردم‌ ایران‌ است. این فرهنگ‌ دارای اشتراکاتی با کشور ما نیز هست و در این فضای تاریخی باعث پیوند دو کشور به هم شده‌ است.

جاخواشوایلی بیان کرد: اگرچه ما با ایران هم‌مرز نیستیم اما دولت گرجستان به رابطه با ایران بسیار اهمیت می‌دهد زیرا طی قرون گذشته ما با ایران ارتباط بسیار زیاد داشتیم و در حدود سه‌هزار سال تاریخچه روابط بین‌ دو کشور و اسنادی از این تاریخچه‌ در آرشیو گرجستان‌ وجود دارد‌ که به زبان‌ فارسی نوشته شده است. همچنین در ایران نیز اسناد‌ زیادی درباره روابط ایران و گرجستان‌ می‌توان یافت‌ که نشان از تعاملات اقتصادی و فرهنگی و سیاسی بین‌ دو کشور در گذشته است. ما این اسناد را به پژوهشگران واگذار کردیم تا در این باره پژوهش کنند. با وجود این در دانشگاه تفلیس نیز بخشی به عنوان خاور‌شناسی تاسیس کردیم که در آن زبان فارسی تدریس می‌کنند.

گرجستان؛ کشوری در گذرگاه و چهار‌راه برخورد تمدن‌ها

مجید صابر در بخش دیگری از این برنامه در توصیف این کشور گفت: گرجستان کشور عجیبی است که به ظاهر وسعت و جمعیت کمی دارد‌ اما با جغرافیای خشن‌ و آب‌های شیرین فراوان، مذاهب و فرهنگ‌های متعدد‌ در گذرگاه و چهار‌راه برخورد تمدن‌ها واقع شده که این شرایط جغرافیایی باعث شده‌ است مردم این کشور‌ با شرایط خاصی در آن زندگی کنند.

وی افزود: بنده به کشورهای بسیاری سفر و زندگی کرده‌ام، اما مردم گرجستان‌ به غایت ایران‌دوست هستند‌ که به نظر من‌ باید از این مزیت ویژه، دیپلمات‌ها و دولتمردان ما استفاده مناسب بکنند. بنابراین سیاستمداران ایرانی که از ایران‌دوستی گرجستانی‌ها اطلاع‌داشته باشند، می‌توانند در روابط بین‌ دو کشور‌ جهش و معجزه بیافرینند.

سفیر سابق ایران در گرجستان‌ عنوان کرد: توسعه روابط همه‌جانبه خواسته دو کشور است‌. بنابراین باید این خواسته مردمی اجرایی شود که زیربنای این خواسته پیش‌بینی امکانات رفت‌وآمد بین مردم دو کشور است.

صعود و سقوط ادبیات گرجستان در بستر تاریخ  

امیر‌احمدیان‌ در ادامه این نشست‌ با اشاره به ادبیات گرجستان‌ اظهار کرد: ادبیات این کشور دارای یک ویژگی‌هایی است که آن را با دیگر منطقه‌های قفقاز متفاوت می‌کند. گرجستان فرهنگ‌های متعدد و مردم بسیار هوشمند و کار‌آفرینی دارد و با وجودی که این کشور در معرض تاخت‌وتاز‌های کشورهای مهاجم قرار داشته، اما توانسته فرهنگ و تمدن خود را از سه‌هزار سال پیش تا به امروز حفظ کند.

وی با اشاره به ابتکار‌های کشور‌ گرجستان در ماندگاری مشاهیر خود بیان کرد: دولتمردان گرجستان با ابتکار‌های جالبی در پشت اسکناس‌های این کشور عکس‌هایی از مشاهیر و نویسندگان خود قرار داده‌اند‌. ابتکاری که به ماندگاری و شناسایی فرهنگ آنها کمک می‌کند. 

استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران‌ با اشاره به پیشینه‌ ادبیات این کشور گفت: گرجستان ادبیات غنی‌ دارد. اگرچه سواد‌آموزی در گرجستان پیش از سده سوم میلادی تحت‌تاثیر ایرانی‌ها قرار گرفت و خط نوشتاری آنها شکل ایرانی‌- آرامی بود. با این وجود ادبیاتی که در برهه‌‌های مختلف تاریخ تحت تاثیر اقوام مهاجم به این کشور قرار گرفته، دارای سقوط و صعود نیز شده است. در قرن 12 و 13 میلادی این ادبیات به دلیل تاراج مغولان و در قرن چهارده‌ با حمله تیموریان‌ با یک دوره فترت مواجه می‌شود و در قرن 18 و 19 دوباره جان می‌گیرد و یک نهضت ادبی جدیدی در این کشور به وجود می‌آید.

امیر‌احمدیان درباره تاثیر حزب کمونیست بر ادبیات گرجستان گفت: از قرن هیجده تا قرن بیست‌ویکم نیز پس از این‌که گرجستان تحت نفوذ شوروی درآمد که باز هم ادبیات و فرهنگ این کشور دچار افت شد‌ و بسیاری از نخبگان و ادبای این منطقه‌ به دلیل تعارض با بلشویک مجبور شدند‌ از گرجستان مهاجرت کنند.بنابراین این دوره ادبیات در این منطقه چندان رونقی نداشت. اما پس از استقلال جمهوری گرجستان‌ دوباره شروع به بازسازی ادبیات و دانش خود کردند.

اشتراک‌های فرهنگی میان ایران و گرجستان هنوز مغفول است

خزاعی‌ یکی دیگر از سخنرانان این نشست‌ درباره آشنایی با‌ گرجستان گفت: سابقه آشنایی من با این کشور به چهارسالی برمی‌گردد که من در این کشور با عنوان رایزن فرهنگی ایران در کشور گرجستان مشغول به کار شدم‌. تا پیش از آن‌ توافق‌نامه‌های فرهنگی‌ بین دو کشور امضا شده بود‌، اما با وجود امضای تفاهم‌نامه‌ها و اشتراک‌های فرهنگی که موجود بود، روابط فرهنگی چندانی برقرار نشده بود.

وی در ادامه افزود: پس از فروپاشی شوروی روابط ایران و گرجستان وارد فاز جدیدی شد. روابطی که بیشتر در حوزه سیاسی و دیپلماتیک برقرار بود. یکی از  مسائلی که موجب می‌شد روابط فرهنگی بین دو کشور شکل بگیرد‌، مسائل شرقی و توجه به ادبیات فارسی‌ و فرهنگ ایرانی از سوی گرجستانی‌هاست، زیرا گرجی‌ها حدود 15 قرن در حوزه فرهنگ ایران‌ قرار داشتند‌. تاثیر‌گذاری زبان فارسی بر زبان گرجی‌ و کلمه‌های فارسی که در این زبان نفوذ کرده خود مؤید وجوه مشترک‌ فرهنگی بین ما و آنهاست.

رایزن سابق فرهنگی ایران‌ اظهار کرد: شاید کمتر کسی بداند که سی‌وسه‌پل اصفهان را گرجی‌ها ساختند‌ و آموزش‌های نظامی در ایران نیز مرهون کمک‌های گرجی‌ها بود. با این وجود‌ اشترکات فرهنگی بالقوه بسیاری بین ما و گرجی‌ها وجود دارد که هنوز مغفول است. روابط ایران با گرجی‌ها در طول تاریخ دچار فراز و فرود بوده است. برای مثال پس از فروپاشی شوروی روابط بین دو کشور‌ تغییرات بسیاری یافت‌. به‌طوری که گرجی‌ها در دانشگاه تفلیس یک کرسی ایران‌شناسی‌ تاسیس کردند‌. ایران‌شناسی در هر دوره تاریخ این کشور قابل بررسی است.

خزاعی با اشاره به علاقه و اشتیاق گرجی‌ها به زبان فارسی بیان کرد: علاقه و اشتیاق ادیبان گرجی‌ به زبان فارسی بسیار قابل تحسین است. آنها حتی خیلی خود‌جوش اشعار امام(ره) را به گرجی ترجمه کرده‌اند. این علاقه‌ آنها ناشی از توجه به ادبیات کلاسیک ماست. همین علاقه باعث شده که اشعار فردوسی، حافظ و خیام نیز به زبان گرجی ترجمه شده‌ و حتی در دو دهه اخیر شعر معاصر ایران نیز به گرجی ترجمه شده است. حضور گرجی‌های در جوایز فرهنگی ایران نیز مؤید این علاقه است. به‌طوری که‌ در چهار جایزه کتاب‌ سال ایران و جایزه فارابی نام پژوهشگران گرجی همچنان دیده می‌شود.