نوش‌آفرین انصاری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: وضعیت نقد کتاب در حوزه کودک و نوجوان بسیار ضعیف است زیرا مطالب متناسب با جامعه مخاطب تولید نمی‌شود و کاملا به صورت نظری است.
 
دبیر شورای کتاب کودک با تاکید براینکه نقد باید در قالب کار میدانی انجام شود، گفت: معمولا اکثر نقدهایی که امروزه انجام می‌شود به این شکل است که تعدادی از کارشناسان و صاحب نظران دور هم جمع می‌شوند و کتابی را نقد می‌کنند و در این میان «کودک» به عنوان مخاطب اصلی، جدی گرفته نمی‌شود. متاسفانه هنوز در جامعه به کمیت و ارزشی که باید برای کودک وجود داشته باشد، اهمیتی قائل نیستیم.
 
وی ادامه داد: وقتی می‌خواهیم کتابی را در حوزه کودک و نوجوان نقد کنیم باید در ابتدا ببینیم که این کتاب چه تاثیری روی بچه‌ها، به عنوان مخاطب اصلی‌، داشته است و نظر آنها درباره قهرمان داستان و شخصیت‌های اصلی کتاب چیست تا بتوانیم آن اثر را به خوبی نقد کنیم. بر این اساس برای نقد کتاب کودک و نوجوان نیاز به انجام یک سری پژوهش‌های میدانی است.
 
انصاری گفت: محققان باید بتوانند در قالب این پژوهش‌ها در مدارس تاثیرات آثار مختلف را بر کودکان و نوجوانان بررسی کنند اما متاسفانه اغلب مسئولان آموزش و پرورش اجازه انجام اینگونه تحقیقات میدانی را به پژوهشگران نمی‌دهند و نمی‌گذارند وارد مدارس شوند. با این نگاه محققان نمی‌توانند کار پژوهشی انجام دهند و تاثیرات ادبیات بر کودکان و نوجوانان را بررسی کنند.
 
وی یادآوری کرد: باید توجه داشت تا زمانی که نگاه مسئولان آموزش و پرورش به کتاب‌های کودک و نوجوان خصمانه است و کتابخانه‌های مدارس خلوت و کم‌رمق‌اند و کتابداران مدرسه نقشی در ترویج کتاب و کتابخوانی در بین بچه‌ها ندارند، مخاطبی در حوزه کودک و نوجوان نداریم که برایش کتاب تولید کنیم. درواقع نقد کتاب باید به گونه‌ای باشد که نظرات مختلف از جامعه جمع شود و انعکاس آن دوباره به جامعه برگردد.
 
انصاری گفت: با این وجود مشکلات نوشتن نقد بر کتاب‌ها ضروری است، اگر این نقدها هم نباشند جامعه صددرصد مایوس می‌شود. باید فصلنامه‌هایی هم برای نقد کتاب، مخصوصا در حوزه کودک و نوجوان وجود داشته باشد، این نشریه‌ها جامعه را تحریک و تشویق به پویایی می‌کنند و می‌گویند که ما هستیم! و منتقدان و پژوهشگران تشویق می‌شوند که بنویسند و نظراتشان را بیان کنند.
 
وی در ادامه به فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: فصلنامه‌های تخصصی نقد کتاب که در یک سال اخیر از سوی موسسه خانه کتاب منتشر می‌شود، از جمله نشریات خوب و موثری هستند که توانسته‌اند در طول مدت نسبتا کوتاهی که از انتشارشان می‌گذرد، موفق عمل کنند.
 
انصاری درباره فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان گفت: من دو شماره‌ای را که از این فصلنامه منتشر شده است با دقت مطالعه کرده‌ام و از دست‌اندرکاران این نشریه تشکر می‌کنم. قطعا با فعالیت‌های زیادی که در این حوزه از سوی محققان، منتقدان و دانشجویان انجام می‌شود، مطالب خوبی به دستشان می‌رسد که سبب افزایش کیفیت نشریه می‌شود.
 
وی ادامه داد: همچنین این فصلنامه دارای بخش‌های متنوع و مختلفی است و از نظریه‌های خوبی در آن استفاده شده است که بر اهمیت ادبیات کودک و نوجوان در جامعه تاکید می‌کند.

 باید برای تحقیقات میدانی بودجه اختصاص داده شود

دبیر شورای کتاب کودک در ادامه برای تقویت این فصلنامه‌ها و تقویت نقد کتاب در حوزه کودک و نوجوان پیشنهاد کرد: باید بودجه‌های لازم برای تحقیقات میدانی و گسترده در اختیار این نشریات قرار بگیرد تا آنها بتوانند در موضوعات مورد نظرشان به پژوهشگران سفارش انجام کارهای تحقیقاتی بدهند.
 
وی افزود: قطعا نمی‌توان برای تهیه منابع این‌گونه نشریات فقط به پایان‌نامه‌ها و تحقیقات دانشجویی اکتفا کرد زیرا بسیاری از این تحقیقات ضعیف هستند و اغلب از سوی افرادی تهیه می‌شوند که فقط علاقه زیادی به حوزه کودک و نوجوان دارند ولی تحصیلات لازم در این زمینه را ندارند و با علاقه صرف، نمی‌توان دانش تولید کرد. در نتیجه این فصلنامه‌ها باید توانایی مالی برای سفارش دادن کارهای پژوهشی میدانی به محققان را داشته باشند تا بتوانند براساس این پژوهش‌ها الگوهای پژوهشی بسازند و به جامعه ارائه دهند. سپس می‌توانیم با تکیه بر این الگوها سراغ دستگاه‌های دولتی مرتبط با کودکان و نوجوانان مانند مهدکودک‌ها، آموزش و پرورش و کتابخانه‌های عمومی برویم و از آنها درخواست وقوع اتفاق‌های بزرگ در سطح ملی داشته باشیم و ببینیم که چگونه می‌توانیم آثار خوبی برای کودکان و نوجوانان منتشر کنیم.

انصاری گفت: باید توجه داشت که نقد کردن فقط به منزله بیان ویژگی‌های منفی یک اثر نیست بلکه نقد می‌تواند جنبه مثبت هم داشته باشد و چه خوب است دست افرادی را که در نقدهایشان به جریان‌های مثبت می‌پردازند بفشاریم و برای بهبود وضعیت نقد کتاب کودک و نوجوان تلاش کنیم.