به مناسبت سالروز تولد آیزاک نیوتون، کاشف قانون جاذبه
نیوتن؛ از رنگینکمان منشور تا جذابیت سیب/ مروری بر کتابشناسی فیزیک در یک سال گذشته
چهارم ژانویه برابر با 14 دیماه سالگرد تولد آیزاک نیوتن، فیزیکدان انگلیسی و کاشف قانون جاذبه زمین است. به این مناسبت تازههای نشر حوزه فیزیک در یک سال گذشته از نظر آماری بررسی شده است.
همزمان با شش سالگی آیزاک، جنگهای داخلی انگلستان به پایان رسید که مادرش تصمیم به ازدواج دوباره گرفت و زندگی وی نزد مادربزرگش آغاز شد؛ هرچند آیزاک از این دوران به شیرینی یاد نمیکند. ساخت انواع الگوهای مکانیکی در این دوران از سرگرمیهای آیزاک بهشمار میرفت. نیوتن 12 ساله بود که در دبیرستان «گرانثام» پذیرفته شد و عمویش سرپرستی این نوجوان را بر عهده گرفت.
وی در سال 1661 وارد دانشگاه کمبریج شد، اما خرج تحصیل در این دانشگاه برای مادر آیزاک آسان نبود، بنابراین نیوتن جوان به گروه «سابسایزرها» پیوست جمع دانشجویی که برای تأمین مخارج تحصیلشان در رستوران و یا نظافتچی اتاق دانشجویان کار میکردند. نشانههای زیرکی و هوشمندی آیزاک جوان در آشناییاش با «منشور» که بهصورت اتفاقی در سیرک دیده بود، نمایان شد. «منشور» را خرید و شروع به آزمایشهای علمی کرد. شهروندان انگلیسی آن روزگار معتقد بودند که اثر رنگینکمان از خواص منشور است، اما نیوتن اثبات کرد تصاویری که ما از اجسام میبینیم، بازتاب نور از سطح آن اجسام است.
سال 1665 آیزاک مدرک کارشناسی خود را گرفت و میتوانست چهار سال دیگر در کالج ترینیتی ادامه تحصیل دهد. موضوع جاذبه از علاقهمندیهای نیوتن جوان بود، اما به دلیل شیوع طاعون مجبور به برگشت به محل زندگی خود شد. پرسش اصلی نیوتن در این حوزه چگونگی قرار گرفتن سیارات بر مدار خوزشید بود.
از کشف جاذبه زمین تا تالیف «اصول ریاضی فلسفه طبیعی»
ماجرای معروف سیب نیوتن درست در جریان بازگشت اجباری آیزاک به خانه دوره کودکیاش اتفاق افتاد. یعنی زمانیکه در باغ خانه مادری به موضوع جاذبه فکر میکرد، متوجه افتادن سیب از شاخه درخت شد. حرکت به پایین سیب از درخت، نیوتن را به حقیقت گردش سیارات به دور خورشید واقف کرد. خورشید نیروی کششی به سیارات وارد میکند و عین همان نیرو را زمین به ماه. اما سؤالی دیگر برای وی پیش آمد: «چرا سیارات به روی خورشید سقوط نمیکنند؟» کنجکاوی برای پاسخ به این پرسش، منجر به کشف نیروی گریز از مرکز شد.
اختراع «تلسکوپ انعکاسی» زمینه توجه «انجمن سلطنتی» به آیزاک نیوتن را فراهم کرد. ریاست ضرابخانه سلطنتی و سرپرست انجمن سلطنتی نیز از مناصب وی در سالهای آتی بود. نیوتن در سال 1686 کتاب «اصول ریاضی فلسفه طبیعی» را منتشر کرد. کتاب «نور شناخت» نیز از دیگر آثار این دانشمند شهیر است.
آیزاک نیوتن در ۲۰ مارس ۱۷۲۷ میلادی در سن هشتاد و چهار سالگی درگذشت.
مرور آماری کتابهای فیزیک منتشر شده در یک سال گذشته
براساس گزارش پایگاه اطلاعرسانی موسسه خانه کتاب، در یک سال گذشته در حوزه فیزیک، یکهزار و 524 عنوان کتاب از سوی یکهزار و 413 ناشر تهرانی و 111 ناشر شهرستانی به بازار نشر عرضه شده است. از این تعداد کتاب 546 عنوان چاپ نخست و 978 تجدیدچاپی بود. یکهزار و 349 عنوان کتاب تالیفی و 175 عنوان کتاب ترجمه شده فیزیک در یک سال گذشته منتشر شده است. یکهزار و 260 عنوان از این کتابها کمکآموزشی بودهاند.
در ادامه گزیدهای از تازههای نشر فیزیک منتشر شده در یک سال گذشته به علاقهمندان این حوزه معرفی شدهاند.
«آزمايشهای شيمی فيزيک»
فروغ كلانتری فتوح؛ ويراستار: ميمند اسماعيلی- دانشگاه آزاد اسلامی (يزد) - 98 صفحه - وزيری - چاپ نخست سال 1394 - 200 نسخه - 90000 ريال.
«65 آزمايش علمی درباره فيزيک برای دبستانیها»
مترجم: مهرداد عرفانيان؛ ويراستار: مريم يعقوبی؛ تصويرگر: گلن سينگلتون - ذكر، كتابهای قاصدک - 40 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 2000 نسخه - 22000 ريال.
Fundamentals of physics»
Jearl Walker ؛ Robert Resnick ؛ David Halliday - علوم ايران - 1410 صفحه - رحلي (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 200 نسخه - 250000 ريال.
«آزمايشهای فيزيک: الكتريسيته و مغناطيس»
بنفشه فرقان؛ ناديا طاهرنيا- گسترش علوم پايه - 104 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 500 نسخه - 70000 ريال.
«آزمايشگاه شيمی فيزيک»
نسرين سهرابی - كنكاش - 124 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 70000 ريال.
«آزمايشگاه فيزيک 1 و فيزيک عمومی»
مجتبي مروج؛ صابر طيبی – آرادكتاب - 142 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 500 نسخه - 100000 ريال.
«آزمايشگاه فيزيک پايه 1: ويژه رشتههای علومپايه و مهندسی»
معصومه فائز؛ مهنازنيرومند؛ ويراستار: ليلا نادری – دانشگاه سمنان - 148 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 400 نسخه - 80000 ريال.
«آزمايشگاه فيزيک عمومی (ويژه دانشجويان فنی و مهندسی)»
محمد سبزواری؛ حمزه فولادوند؛ آزاده نظری - آوانگارد - 146 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 10000 ريال.
«آزمايشگاه كنترل حركت مقدماتی»
نرگس اكبری - شورا - 72 صفحه - جلد نخست - خشتي (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 120000 ريال.
«آزمايشگاه كنترل حركت مقدماتی»
نرگس اكبری - شورا - 72 صفحه - جلد 2 - خشتی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 120000 ريال.
«آشنايی با اختر فيزيک ستارهای: ساختار و تحول ستارهای»
اريكا بوم ويتنز؛ مترجم: منيژه رهبر؛ مترجم: پيمان صاحبسرا - مركز نشر دانشگاهی - 326 صفحه - جلد 3 - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 500 نسخه - 160000 ريال.
«آشنايي با اخترفيزیک ستارهای: رصدهای ستارهای و دادههای بنيادی»
اريكا بوم ويتنز؛ مترجم: منيژه رهبر – مركز نشر دانشگاهی - 270 صفحه - جلد نخست - وزيری (شوميز) - چاپ 3 سال 1394 - 500 نسخه - 105000 ريال.
«آشنايی با روشهای شبيهسازی در فيزيک»
مهدی نيکعمل؛ امينالله واعظ؛ امير لهراسبی - دانشگاه صنعتی شريف، موسسه انتشارات علمی - 236 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1393 - 1000 نسخه - 100000 ريال.
«آشنايی با فيزيک حالت جامد»
سوزان ذوالرياستين - نيلفام - 166 صفحه - جلد نخست - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه.
«آشنايی با فيزيک هستهای»
كنت كرين؛ مترجم: محمدابراهيم ابوكاظمی؛ مترجم: منيژه رهبر – مركز نشر دانشگاهی - 516 صفحه - جلد نخست - وزيری (شوميز) - چاپ 8 سال 1394 - 1000 نسخه - 200000 ريال.
«آشنايی با مفاهيم رياضی در فيزيک»
حمدالله صالحی؛ مريم تقیزادهفرد - رسانه مكتوب - 238 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 220000 ريال.
«آشنايی مقدماتی با فرامواد اپتيكی»
اميد خاكپور؛ مجتبی رضايیثانی – علمودانش - 98 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 500 نسخه - 70000 ريال.
«آمادگی آزمون دكتری تئوری الاستيسيته»
گروه مولفان سنجش اميركبير - سنجش اميركبير - 138 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 500 نسخه - 350000 ريال.
«از مجموعه كتابهای كار خبرگان فيزيک 2: پايه دوم دبيرستان»
سعيد رحيمی؛ علی رحيمی - انديشه درخشان - 108 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 100000 ريال.
«استحالههای فازی در فلزات و آلياژها»
ديويد پورتر؛ كنت ادوين ايسترلينگ؛ محمد شريف - نوپردازان - 584 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1500 نسخه - 300000 ريال.
«استراتژی حل مسأله در فيزيک دبيرستانی»
سعيد اشرفی - ديدار - 120 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 100 نسخه - 100000 ريال.
«اصول اندازهگيری و كاليبراسيون»
گردآورنده: محمد كمری بيدكرپه؛ گردآورنده: طيبه كريمی – عصرجوان - 184 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 80000 ريال.
«الاستيسيته، تئوری، كاربردها و محاسبات»
مارتينهواردساد؛ مترجم: رضا اكبریآلاشتی؛ بهرام نوائینيا - دانشگاه صنعتی نوشيروانی - 788 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 2000 نسخه - 170000 ريال.
«الكترومغناطيس: از مقدماتی تا پيشرفته»
كميته المپياد فيزيک ژاپن؛ مترجم: روحالله خليلی؛ ناصر مقبلی - موسسه فرهنگی مدرسه برهان - 88 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 45000 ريال.
«انتقال جرم»
رابرتايوالد تريبال؛ مترجم: طاهره كاغذچی؛ مرتضی سهرابی - دانشگاه صنعتی اميركبير (پليتكنيک تهران) - 694 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 18 سال 1394 - 2000 نسخه - 230000 ريال.
«انتقال جرم و حرارت»
يونس.ای سنجل؛ افشين قجر ؛ مترجم:غلامرضا ملکزاده - نما - 1062 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 600000 ريال.
«انتقال جرم و عمليات واحد 1 و 2 كارشناسیارشد»
محمدسعيد عنايتی - مدرسان شريف - 416 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 4 سال 1393 - 1000 نسخه - 265000 ريال.
«بانک مسائل فيزيک 2»
بهاهتمام: گروه مولفين مجتمع فرهنگی - آموزشی كوشش؛ زيرنظر: زهرا عقابی - كوشش پاينده - 200 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 254000 ريال.
«بانک مسائل فيزيک 3»
بهاهتمام: گروه مولفين مجتمع فرهنگی - آموزشی كوشش؛ زيرنظر: ليلا مظلومی - كوشش پاينده - 178 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 225000 ريال.
«بر شانههای غول: مباحثات علمی گاليلئو گاليله»
استيون هاوكينگ؛ مترجم: مريم توفيقی؛ مترجم: مائده فضلعلیزاده - سبزان - 338 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 180000 ريال.
«بيوشيمی و بيوفيزيک»
منوچهر مزداپور؛ سيدايمان سيحون؛ هيمن مرادیسرده – آموزشهای بنيادی - 228 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 105000 ريال.
«بيوفيزيک: ويژه كنكور كارشناسیارشد بهداشت»
محمد فروغيدهنوی ؛ حامد امانی - علمی سنا - 134 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1000 نسخه - 126000 ريال.
«بسته مديريت كلاسی: كتاب معلم فيزيک 1»
محمود حسنیاردستانی - مرآت - 296 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 1400 نسخه.
«بسته مديريت كلاسی: كتاب معلم فيزيک 2»
مهدي سينائيان؛ احمد احمدی؛ زيرنظر: محمدحسين رفعتنژاد - مرآت - 280 صفحه - وزيری (شوميز) – چاپ نخست سال 1393 - 1200 نسخه.
«بيوالكتريسيته»
احمد شانئی؛ محمدمهدی شانئی - دانشگاه علوم پزشكی اصفهان - 212 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 110000 ريال.
«تئوری الاستيسيته (ويژه رشته مكانيک) "دكتری"»
حميدرضا آسمانی - مدرسان شريف - 344 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 270000 ريال.
«تئوری الاستيسيته و پلاستيسيته: تئوری الاستيسيته كاربردی»
جواد سلاجقه - دانشگاه شهيد باهنر كرمان - 260 صفحه - جلد نخست - وزيری (شوميز) - چاپ 4 سال 1394 - 1000 نسخه - 80000 ريال.
«تئوری الاستيسيته و پلاستيسيته: مباحث ويژه در مكانيک جامدات و پلاستيسيته»
جواد سلاجقه - دانشگاه شهيد باهنر كرمان - 382 صفحه - (در2جلد ) - جلد 2 - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1393 - 1000 نسخه - 120000 ريال.
«تحليل و تشريح كامل مسائل روشهای رياضی در فيزيک 1»
جورجبراون آرفكن؛ مترجم: قاسم جنابیاسكويی؛ حامد جباريیها - موسسه انتشاراتی پژوهشگران نشر دانشگاهی - 336 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 5 سال 1394 - 110 نسخه - 160000 ريال.
«تحليل و تشريح كامل مسائل روشهای رياضی در فيزيک 2»
حامد جباریها؛ قاسم جنابیاسكويی - موسسه انتشاراتی پژوهشگران نشر دانشگاهی - 264 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 4 سال 1394 - 220 نسخه - 140000 ريال.
«تحليل و تشريح و تحليل كامل مسائل مبانی فيزيک: مكانيک و گرما (هاليدی - رزنيک - واكر)»
قاسم جنابياسكويي ؛ مرتضي نوري ؛ فائزه جنابياسكويي - اميد انقلاب - 498 صفحه - جلد 1 - رحلي (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1100 نسخه.
«جزء و كل»
ورنر هايزنبرگ ؛ مترجم:حسين معصوميهمداني - مركزنشردانشگاهي - 262 صفحه - رقعي (شوميز) - چاپ 8 سال 1393 - 1000 نسخه - 85000 ريال.
«جهان هولوگرافيک: نظريهای برای توضيح توانايیهای فراطبيعی ذهن و اسرار ناشناخته مغز و جسم»
مايكل تالبوت؛ مترجم: داريوش مهرجويی - هرمس - 448 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 34 سال 1393 - 1000 نسخه - 220000 ريال.
«چشماندازها: انقلابهاي علم در قرن بيست و يكم»
ميچيو كاكو؛ مترجم: يوسف اردبيلی - ققنوس - 536 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 660 نسخه - 280000 ريال.
«چهار چكيده»
عارف استادسرايی - دهسرا - 200 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 96000 ريال.
«حركت يک بعدی در فيزيک»
سپيده كفاشي - تحفه،بشري - 42 صفحه - رحلي (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 5000 ريال.
«حركتشناسي (حركت بر خط راست، حركت در دو بعد، سقوط آزاد)»
پيمان كاميار - گزينه اول - 84 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 150000 ريال.
«حركتشناسی و ديناميک ويژه كنكور»
اميرحسين فريداعلم - پرواز دانش - 44 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 500 نسخه - 400000 ريال.
«حل كامل مسائل مبانی فيزيک: الكتريسيته و مغناطيس»
ديويد هاليدی؛ جرل واكر؛ رابرت رزنيک - مبتكران، پيشروان - 398 صفحه - (در4جلد ) - جلد 3 - رحلی (شوميز) - چاپ 15 سال 1394 - 2000 نسخه - 270000 ريال.
«خدا و فيزيک مدرن»
پل ديويس؛ مترجم: علی انديشه؛ ويراستار: پروانه بيات - صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران (سروش) - 220 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ نخست سال 1393 - 500 نسخه.
«راديوبيولوژی برای راديولوژيست»
اريک ج هال ؛ آماتوج جاچا؛ مترجم:لطفعلی مهدیپور - انديشه رفيع - 320 صفحه - جلد نخست - وزيری (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 200000 ريال.
«راز كيهان: ابر پويايی»
بابک شاهرخی - تجسم خلاق - 164 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ نخست سال 1394 - 1000 نسخه - 80000 ريال.
نظر شما