کتاب «1+100 پرسش و پاسخ پیرامون جراحی تعویض مفصل لگن» را انتشارات تیمورزاده به بازار نشر پزشکی عرضه کرده است.
کتاب در 11 فصل با عنوانهای «معرفی»، «بیماریهای مفصل و لگن»، «نشانههای ظاهری»، «تشخیص»، «درمانهای غیر جراحی»، «جراحی»، «جراحی تعویض مفصل کامل لگن»، «پس از جراحی»، «خطرات و عوارض»، «شکستگی و تعویض دوباره مفصل لگن» و «پرسشهای دیگر» تدوین شده است.
در نخستین فصل کتاب در تعریف تعویض مفصل لگن آمده است، «تعویض مفصل لگن به معنی خارج کردن همه و یا قسمتی از مفصل لگن تخریب شده و کارگذاری قسمت گویمانند و یا گوی و کاسه هر دو با هم است. در این جراحی، سطوح آسیبدیده استخوان و مفصل با قسمتهای پروتز جایگزین میشود. از آنجا که این قسمتهای مصنوعی در بدن بیمار جای داده میشوند، به آنها «ایمپلنت» گفته میشود.»
چرا مفصل لگن من به درستی کار نمیکند؟ پنجمین پرسش این کتاب است. نویسنده در دومین فصل کتاب به آن پاسخ داده که «مراحل تخریب مفصل تدریجی است؛ اما بسته به شرایط بیمار، با سرعتهای مختلفی اتفاق میافتد. هنگامی که یکی از قسمتهای مفصل لگن دچار نقص میشود عملکرد کل مفصل تغییر خواهد کرد.
بخشی از مفصل که بیش از همه آسیب میبیند، غضروف سطح مفصلی است. در یک مفصل لگن سالم و طبیعی، لغزش بین دو سطح استخوان حرکتکننده در مفصل، کمتر از لغزش بین دو قالب یخ بر روی یکدیگر است اما وقتی که سطوح مفصلی آسیب میبیند و غضروف مفصل خراب میشود، حرکت در مفصل دیگر نمیتواند به سهولت قبل باشد.»
دوازدهمین پرسش در بخش نخست فصل سوم درباره، چرا و از چه ناحیهای مفصل لگن آسیب میبیند؟ است. در پاسخ این پرسش میخوانیم: «غضروف مفصلی در مفصل آسیبدیده، ساییده شده و در نتیجه سر استخوان، خالی از غضروف میشود و حرکت بین دو سطح مفصلی دیگر به نرمی و راحتی قبل نخواهد بود و بافتهای داخل مفصل ملتهب میشوند. ممکن است مایع مفصلی زیادتری تولیدشده و تروم ایجاد شود که به نشانههای قبل اضافه میشود.»
در تعریف پوکی استخوان گذرا در چهارمین فصل کتاب میخوانیم: «پوکی استخوان گذرا به التهاب سرو گردن استخوان ران میگویند که میتوانند سبب ایجاد دردهای حاد همانند آرتروز شوند. این بیماری بهطور گذرا گسترش مییابد و بعد از چندین ماه بهبودی حاصل میشود. MRI تورم را در ناحیه وسیعی از استخوان نشان میدهد؛ در حالی که تصویر رادیولوژی مفصل طبیعی است. این پدیده اغلب نیازی به عمل جراحی نخواهد داشت اما درمان دارویی، سیر بیماری را کوتاهتر میکند.»
در پاسخ به پرسش بیست و سوم که در پنجمین فصل کتاب آمده به بیماران مبتلا به آرتروز توصیه شده که «فعال ماندن، در یک بیمار با آرتروز مفصل ران بسیار مهم است. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد، محدود کردن فعالیتهای روزمره موجب توقف رشد آرتروز مفصلی شود. احساس راحتی و شدت درد، به شما خواهد گفت که چه میزان میتوانید فعالیت کنید.»
سیوچهارمین پرسش در ششمین فصل کتاب درباره تعریف جراحی «اوستنوتومی» است. «در ارتوپدی این عمل جراحی یعنی قسمتی از استخوان بریده و برداشته میشود تا بتوان استخوان را در حالت مناسبتری قرار داد. این عمل میتواند زاویه و یا چرخش استخوان را تغییر داده و در نتیجه بر روی عملکرد مفصل نزدیک به آن هم تاثیراتی داشته باشد.»
چه کسی جراحی را انجام میدهد؟ از جمله پرسشهای هفتمین فصل کتاب است. «جراحی تعویض مفصل لگن بهوسیله متخصص ارتوپدی یا جراح لگن انجام میشود. یعنی پزشکی که بعد از اتمام دوران پزشکی عمومی در دورهای تخصصی برای درمان بیماریهای اسکلتی عضلانی آموزش دیده است و جراح لگن پس از اتمام دوره ارتوپدی اقدام به گذاردن دوره فلوشیپ در جراحی لگن و مفصل ران نموده است.»
نخستین پرسش درباره دوران بعد از عمل جراحی در هشتمین فصل کتاب با عنوان چند روز بعد از عمل جراحی باید در بیمارستان بستری باشم؟ مطرح شده است. «اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل لگن قرار میگیرند حدود دو روز بعد از عمل جراحی در بیمارستان بستری میمانند. در برخی کشورهای پیشرفته بیماران بعد از ترخیص از بیمارستان، به مرکز توانبخشی منتقل و مورد مراقبت و ورزشدرمانی و آموزش راه رفتن و توانبخشی تخصصی قرار میگیرند.»
در نهمین فصل کتاب درباره درمان عفونتهای مفصل لگن و درمان آن آمده است: «در صورت بروز عفونت در مفصل لگن، داروهای آنتیبیوتیک وریدی مورد استفاده قرار میگیرد. چراکه داروهای خوراکی آن قدر قوی نیستند که بتوانند مقاومت بافتها را بالا ببرند.»
در دهمین فصل کتاب نویسنده با پرسش هشتاد و دوم به موضوع شلشدگی پروتز اشاره میکند. «درد شایعترین نشانه لق شدن پروتز است. شروع درد ممکن است ناگهانی و یا تدریجی باشد و ممکن است بعد از افتادن یا هر حادثه دیگری مفصل لُق را تحریک کند، بهوجود آید. بیمار ممکن است در هنگام فعالیت و یا نشستن وجود درد را اعلام کند. گاهی اوقات درد قابل تحمل است اما در مواردی بیمار قادر به وزناندازی بر روی پای مبتلایش نیست.»
یکصدمین پرسش این کتاب به طول عمر پروتز اشاره دارد. نویسنده پاسخ میدهد که «پاسخ کوتاه این پرسش 15 تا 20 سال است اما اغلب پروتزها بیش از این مدت عمر میکنند. بسیاری از بیماران با وجود پشت سر گذاشتن 30 تا 40 سال از جراحی تعویض مفصل، همچنان از مفصل مصنوعی خود راضی هستند؛ بهطور دقیقتر در 80 درصد از بیماران کمتر از 65 سال و 94 درصد از بیماران بیشتر از 65 سال مفصلهای مصنوعی با گذشت 15 سال همچنان کارایی دارند.»
نخستین چاپ کتاب «1+100 پرسش و پاسخ پیرامون جراحی تعویض مفصل لگن» با شمارگان پنجهزار نسخه در352 صفحه، به بهای 35هزار تومان به همت انتشارات تیمورزاده به بازار کتاب عرضه شده است.
نظرات