به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد اطلاع‌رسانی سومین دوره جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» در دومین دوره‌ جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» ده‌ها اثر از اقصی نقاط ایران در ترویج کتابخوانی به دبیرخانه‌ جشنواره ارسال شد و شماری از آن طرح‌ها به دلیل جذابیت و همین‌طور برآورده کردن نظر هیأت داوران به عنوان آثار برتر انتخاب شدند، در این گزارش نگاهی اجمالی به آن طرح‌ها خواهیم داشت.
 
جایزه ادبی گوزن زرد

گوزن زرد اولین جایزه کتاب در ایران است که کتاب سال را از نظر پدرها و مادرها و بچه‌ها معرفی می‌کند. این گروه توانسته است یک شبکه بزرگ از خانواده‌های علاقه‌مند را در فعالیت‌های خود شریک کند. جایزه‌ ادبی گوزن زرد یک جایزه‌ مستقل و غیردولتی است که برای معرفی آثار برگزیده‌ ادبیات کودک و نوجوان در ایران پایه‌گذاری شده است. موفقیت جایزه‌ ادبی لاک‌پشت پرنده و اعتماد و استقبال خانواده‌های ایرانی از فهرست کتاب‌های برگزیده‌ لاک‌پشت پرنده باعث شد تا دبیرخانه‌ این جایزه به خانواده‌های ایرانی پیشنهاد مشارکت بدهد و از آنها بخواهد در فرایند داوری و انتخاب کتاب‌های برتر سهیم باشند.

هدف از ارائه‌ این پیشنهاد ترویج کتابخوانی در خانواده، اضافه شدن کتاب به سبد خرید خانوار، دسترسی خانواده به کتاب‌های مناسب و آگاهی از سلیقه و نیاز مخاطب ادبیات کودک و نوجوان بود. پیشنهاد اولیه در جشن امضای پاپیزه‌ لاک‌پشت پرنده در مهرماه ۱۳۹۳ مطرح شد. سپس، فراخوان دعوت از والدین و کودکان برای داوری کتاب‌ها در خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با لاک‌پشت پرنده منتشر شد.

با اعلام آمادگی تعداد مناسبی از خانواده‌ها و ثبت‌نام آنها برای داوری، مرحله‌ کتابخوانی از بهار ۱۳۹۴ آغاز شد. برخی از کتاب‌ها توسط خانواده‌ها تهیه شد و برخی از کتاب‌ها نیز با همکاری خانه‌ کتاب ایران و شهرکتاب هفت‌چنار توسط دبیرخانه‌ اجرایی جایزه تهیه و برای خانواده‌های داوطلب ارسال شد.

پس از پایان برنامه‌ کتابخوانی و دریافت فرم‌های داوری پدرها و مادرها و بچه‌ها، در دوره‌ اول برگزاری این جایزه دو نشان ویژه‌ گوزن زرد از طرف والدین و کودکان به کتاب‌های منتخب در حوزه‌ تألیف و ترجمه تعلق خواهد گرفت. تلاش دبیرخانه‌ گوزن زرد بر این است که با افزایش تعداد داورها در دوره‌های بعدی، این جایزه در دو حوزه‌ مستقل والدین و کودکان برگزار شود. گوزن زرد اولین جایزه‌ ادبی در حوزه‌ ادبیات ایران است که در نتیجه‌ آن یک برنامه کتابخوانی گروهی و خانوادگی شکل گرفته است و خانواده و کودک به‌طور مستقیم درگیر ارزیابی کتاب و معرفی بهترین اثر شده‌اند. دبیرخانه‌ این جایزه امیدوار است گوزن زرد بهانه‌ای برای توسعه و ترویج کتابخوانی، صلح و دوستی در میان خانواده‌های ایرانی باشد.

کتابخوانی برای سالمندان

جمعیت گسترده‌ای از ایرانی‌ها را افراد سالمند تشکیل می‌دهند و آنها علاوه بر مراقبت و همراهی به امکان‌های برای پر کردن اوفاقت فراغت‌شان دارند و همین مساله گروه رنگین کمان سپید را در اصفهان بر آن می‌دارد  اهتمام ویژه‌ای برای برنامه‌ کتابخوانی برای سالمندان داشته باشد.

این جمع عمده محور فعالیتش را کتاب و کتابخوانی در میان سالمندان تعریف کرده است. بر این اساس، ایجاد انگیزه مثبت نسبت به دوران سالمندی و توانمند ساختن سالمندان از طریق کتاب و کتابخوانی و ایجاد ارتباط میان نسلی با محوریت کتاب، و برگزاری کلاس‌های متعدد برای این سنین به منظور نقد و بررسی کتاب، از جمله ویژگی‌های برجسته فعالیت‌های این گروه است. این طرح به عنوان یکی از ایده‌های برتر حوزه‌ کتابخوانی در دومین دوره جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» به عنوان برگزیده معرفش شد. طرحی ساده و فراگیر که در تمام ایران قابل اجرا است و به افزایش سرانه‌ مطالعه و بهبود روحیه سالمندان کمک مؤثری می‌کند.

تلفیق کتابخوانی، نقاشی و کاردستی میان دانش‌آموز‌ها

جمعیت چند میلیونی از ایرانی‌ها در سن و سال مدرسه هستند و به عنوان دانش‌آموز ساعت‌های زیادی را در ایام هفته در مدرسه و دبیرستان می‌گذرانند و این مساله فرصتی مغتنم برای کتابخوان کردن دانش‌آموز‌هاست. «گروه نخلک» در آبادان، هم از این فرصت مغتنم برای پیشبرد این هدف متعالی بهره برده است و آنها با ایده‌های جذاب برای تشویق دانش‌آموزان برای مطالعه فعالیت می‌کنند.

این گروه بیشتر فعالیت‌هایش را در مناطق محروم انجام می‌دهد. این گروه تاکنون توانسته است برای نزدیک به چهار هزار دانش‌آموز برنامه‌های فرهنگی و کتابخوانی اجرا کند. برای اجرای هر یک از این برنامه‌ها، دانش‌آموزان به گروه‌‌های پنج نفره تقسیم می‌شوند و در پایان از آنها خواسته می‌شود، برداشت‌شان از کتاب‌هایی که مطالعه کرده‌اند به صورت گروهی در قالب شعر، نقاشی یا متن ارائه دهند. در اجرای هر یک از این برنامه‌ها، یکی از شاعران معروف کشور حضور دارد.

نذر کتاب در شب‌های محرم

کانون آموزش شهروندی برای توسعه یکی از فعال‌ترین گروه‌های مردمی شهر اهواز است که در حوزه ترویج کتاب فعالیت‌های زیادی داشته است. از جمله مهم‌ترین این فعالیت‌ها می‌توان به تجهیز کتابخانه‌های مناطق محروم خوزستان، برگزاری اردوهای ترویج کتاب و برگزاری نشست‌های نقد و ترویج کتاب اشاره کرد. این گروه در تدوین برنامه‌های شهر اهواز به عنوان پایتخت کتاب ایران نقش اثرگذاری داشته است. این گروه توانست از طریق نذر کتاب در شب‌های محرم، یک موج بزرگ ترویج کتابخوانی در شبکه‌های اجتماعی بر پا کند.
 
هر کلاس یک قفسه کتاب

تشکل‌های مردم‌نهاد متعددی در حوزه‌های مختلف فرهنگی و زیست محیطی در ایران فعالیت می‌کنند، یکی از این تشکل‌های فعال در ترویج کتابخوانی «انجمن خیریه نیک‌گامان جمشید در شهر بوشهر» است. این تشکل فعالیت‌های متعددی در ترویج کتابخوانی انجام داده است و به همین دلیل هم به عنوان تشکل برتر در دومین دوره جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» به عنوان برگزیده معرفی شد. از جمله فعالیت‌های این تشکل می‌توان به «راه‌اندازی کمپین تجهیز سی مدرسه مناطق محروم به کتابخانه»، «فعالیت در حوزه ترویج کتاب و کتابخوانی در طول پنج سال گذشته»، «تلاش در جهت کتابخانه‌دار کردن مناطق محروم اطراف شهر بوشهر در طول دو سال گذشته» اشاره کرد. همچنین  این تشکل در طول دو سال گذشته، این کمپین نزدیک به 30 مدرسه را از طریق تشویق مردم به حمایت مجهز به کتابخانه کرده است و  از نظر اجرایی، کمپین با نصب قفسه‌های کتاب در محل مدرسه، از خیران می‌خواهد که کتاب‌های آن را تأمین کنند.

مناطق دور افتاده جامعه‌ هدف کتابخوانی

فرزانه اخوت عراقی و دوستان همراهش مدت‌هاست تلاش مستمر و پیگیر برای ترویج کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان و ترویج کتابخوانی در روستاها دارند. او با سفر داوطلبانه به روستاهای دورافتاده مرزی کتابخانه‌های بسیاری را در این روستاها راه‌اندازی کرده است. این عضو هیأت مدیره شورای کتاب کودک علاوه مسئولیت نویسندگی و ویراستاری فرهنگ نامه کودک و نوجوان در ایام فراغت بار سفر به مناطق مرزی و دور از دسترس پایتخت می‌بندد تا شرایط پیوند کودکان ایران زمین با کتاب را فراهم کند. تأمین هزینه‌های این کتاب‌ها برای تجهیز کتاب‌خانه‌های مناطق دوردست از ابتدا از طریق نذوراتی کتاب تأمین می‌شد.
 
معرفی قصه‌های اقوام ایرانی و ملل جهان به کودکان

مؤسسه مهر پروین فعالیت‌های خیریه اجتماعی در حوزه زنان را با محوریت کتاب و فرهنگ انجام می‌دهد. معرفی قصه‌های اقوام و ملل، معرفی شفاهی کتاب‌های جدید، ترویج کتابخوانی برای کودکان از جمله برنامه‌های این مؤسسه است.

کافه کتاب در سنندج

کافه کتاب ترنج نخستین کافه کتاب در سنندج است که خودش به تنهایی یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر شده است. این کافه کتاب بسیار زیبا، کتابخانه‌ای با بیش ازدو هزار عنوان کتاب در زمینه‌های مختلف دینی، موسیقی، تئاتر، ادبیات و شعر، عکاسی و... دارد. برنامه‌های جذاب فرهنگی این کافه مثل شعرخوانی، اجرای تئاتر، موسیقی زنده ایرانی و غیره باعث شده که طرفداران زیادی داشته باشد و بسیاری از علاقه‌مندان کتاب علاوه بر وقت‌گذرانی در این محل دنج به کتابخوانی می‌پردازند.
 
علاقه‌مندان می‌توانند به شرکت در سومین جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» گزارش‌ها و مستندات فعالیت‌های خود را در زمینه ترویج کتابخوانی به همراه فرم پیوست تکمیل و تا پایان وقت اداری 25 شهریور 1395 به دبیرخانه سومین «جشنواره تقدیر از مروجان کتابخوانی» ارسال کنند (ترجیحاً از طریق رایانامه) فراخوان جشنواره همراه فرم شرکت در آن از وبگاه انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به نشانی www.ilisa.ir قابل دریافت است.  همچنین نشانی سایت جشنواره: www.moravejan.ir به این نحو در دسترس است.

نشانی پستی، جشنواره نیز در  بزرگراه حقاني (محور غرب به شرق) - بعد از ايستگاه مترو حقانی - بلوار كتابخانه ملی - سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ايران - انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران  واقع شده است و برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره 81622984-021 تماس بگیرند و یا به رایانامه (پست الکترونیک):  moravejan3.95@gmail.com    مراجعه کنند.