به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» نوشته هری لویس با ترجمه مرتضی مردیها از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وارد بازار نشر شده است.
در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «دانشگاه‌های پژوهش محور آمریکا مایه رشک جهان‌اند. ده‌هاست این دانشگاه‌ها سرچشمه نوآوری و خلاقیت در خدمت‌رسانی به جامعه بوده‌اند. از سوی دیگر، جامعه نیز کالج‌های دوره کارشناسی را که بخشی از این دانشگاه‌ها است، اوج فرصت‌های آموزشی برای جوانان ترسیم می‌کند. پیوستگی پژوهش و تدریس در دانشگاه‌ها موجب می‌شود تا بزرگ‌ترین متخصصان با دانش‌آموزان آتیه‌دار در ارتباط باشند. تمایز بین دستاوردهای هیئت علمی و دانشجویان در دانشگاه‌های رده‌بالا هر سال بیشتر می‌شود. خانواده‌های بی‌شماری هستند که آرزو دارند دختران و پسرانشان در هاروارد، پرینستون، ییل و یا استنفورد درس بخوانند. آنها گرفتن پذیرش از این دانشگاه‌ها را در حکم به رسمیت شناخته شدن موفقیت فرزندانشان و ثبت نام در این دانشگاه‌ها را تضمینی برای آینده‌ای روشن می‌دانند.
کالج یک دانشگاه پژوهشی باسابقه را می‌توان نمادی آمریکایی دانست. همه نمادهای آمریکایی ـ حتی مترقی‌ترینشان ـ می‌خواهند مورد توجه شهروندان جامعه باشند. البته برداشت فارغ‌التحصیلان قدیمی هم غلط نیست. کالج‌های قدیمی تغییرات زیادی کرده‌اند. تغییراتی که از حد رنگ پوست افراد و تغییرات در ساختمان‌هایی که فارغ‌التحصیلان در گردهمایی‌ها متوجهشان می‌شوند، فراتر می‌رود. ساختارهای نهادی قدیمی باقی می‌مانند ولی بسیاری از آنها معنای خود را از دست می‌دهند. برنامه‌درسی پربارتر از همیشه شده ولی دیگر حول ایده‌های مشخصی نمی‌چرخد.
جان کلام اینکه دانشگاه‌ها نقش تربیتی خود را در قبال دانشجویان فراموش کرده‌اند. امروزه دانشگاه‌ها بهتر از همیشه در قالب تولید‌کننده و مخزن دانش عمل می‌کنند ولی فراموش کرده‌اند وظیفه بنیادی آموزش در دوران کارشناسی این است که دانشجویان هجده و نوزده ساله را به بیست و یکی ـ دو سالگی برساند، در رشدشان به آنها کمک کند، تا دریابند چه کسی هستند و کمکشان کند تا هدف بزرگتری را برای زندگی‌شان جست‌وجو کنند تا در نهایت هنگامی که کالج را ترک می‌کنند به انسان های بهتری تبدیل شده باشند.»
نویسنده در بخش دیگری از این مقدمه درباره علت انتخاب دانشگاه هاروارد به عنوان موضوع این کتاب می‌نویسد: «وقایع اتفاقیه در دانشگاه هاروارد ـ جایی که من بیشتر زمان حرفه‌ای‌ام را در آن سپری کرده‌‌ام ـ منبع مثال‌ها و داده‌هایی است که من تحلیلم درباره آموزش عالی را بر آن بنا می‌کنم. بسیاری از وقایعی که در هاروارد اتفاق می‌افتد در جاهای دیگر هم تکرار می‌شود، پس می‌توان درباره هر یک از دانشگاه‌های بزرگ ما، کتاب مشابهی نوشت. با این حال، هاروارد از برخی لحاظ منحصر به فرد است. هاروارد قدیمی‌ترین دانشگاه آمریکاست و در نتیجه بسیاری از استانداردهای خوب و بد را این دانشگاه وضع کرده و دارای نمادهایی است که در ذهنیت جامعه به عنوان دانشگاهی برتر و متمایز جا افتاده است. تصویری که من از هاروارد به دست می‌دهم شاید الگووار یا حتی افراطی به نظر برسد، ولی همه حرف‌هایم حقیقت دارد، مهم است و از وجود روندهایی در سطحی وسیع‌تر خبر می‌دهد.»
در این کتاب نویسنده توضیح می‌دهد که چگونه هاروارد و سایر دانشگاه‌های بزرگ ما، دیدشان را نسبت به هدف اساسی تحصیلات دوره کارشناسی از دست داده‌اند.
مولف در این باره معتقد است، آموزش به معنی تدریس تاریخ‌ها، فرمول‌ها، قوانینی، اسامی و مکان‌ها نیست. در واقع آموزش به هیچ وجه محدود به تدریس کلاسی نمی‌شود. یادگیری در دانشگاه‌های تحقیقاتی بزرگ گاهی عالی است و گاهی هم نیست، ولی فارغ‌التحصیلان این کالج‌ها چه کلاس‌های خوبی را گذرانده باشند، چه کلاس‌هایشان بد بوده باشد، وقتی پس از مدتی دفتر و دست‌نوشته‌هایشان را نگاه می‌کنند، می‌فهمند تقریبا هیچ کدام از اعداد و ارقامی و شکل‌هایی را که آموخته‌اند، ملکة ذهنشان نشده است. آنها احتمالاً یک آموزگار خوب را خیلی بهتر از آنچه به ایشان آموخته است، به خاطر خواهند آورد.
دانشگاه‌ها به خوبی وسایل لازم برای حمایت از رشد شخصی دانشجویان را در اختیار دارند. آنها ضرورت‌های زندگی روزمره را در اجتماع کوچکی از استادان و دانشجویان فراهم می‌آورند. در دانشگاه‌های رده‌بالا میزان کمک هزینه تحصیلی به قدری هست که تعداد کمی از دانشجویان برای تأمین هزینه‌هایشان نیاز به کارکردن داشته باشند، ولی به راستی چرا کالج‌های دانشگاه‌های بزرگ با وجود داشتن امکانات لازم، در مأموریت خود شکست می‌خورند؟
چگونگی و علت این شکست و پیامدهای حاصل از آن، موضوع این کتاب است. به گفته مولف این اثر، دانشگاه‌ها دیگر این تصور را ندارند که مأموریت تعلیمی و تربیتی آنها شامل تبدیل نوجوانان که زندگی‌شان توسط خانواده‌ها و مدارس شکل می‌گیرد به بزرگسالانی با عقل و درایت کافی برای پذیرش مسئولیت زندگی خودشان و جامعه است. شکست در این مأموریت امر ثابتی نیست، ولی لازم است دانشگاه‌های بزرگ آرمان‌گرایی را به تحصیلات دوره کارشناسی بازگردانند تا دریابند چه پتانسیل عظیمی در اختیار دارند.
کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» با شمارگان 200 نسخه در 468 صفحه به بهای 23 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
دوشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۵ - ۱۰:۰۰
نظر شما