سه‌شنبه ۱۴ دی ۱۳۹۵ - ۱۵:۰۹
بی سامانی فضای مجازی به شعر صدمه زده است

مریم جعفری‌آذرمانی شاعر مجموعه «راویه» گفت: بی‌سر‌و‌سامانیِ فضای مجازی باعث شده که عده‌ای با خرید فالوور و لایک تبدیل به شاعران معاصر شوند و بدتر از آن این است که عده‌ای این افراد مجازی را برای اظهار نظر کارشناسی به جلسات شعر دعوت می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مریم جعفری آذرمانی، شاعر برگزیده هفتمین دوره جایزه پروین، مجموعه غزل جدیدی با عنوان «راویه» را در 72 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به‌بهای 8 هزار تومان، توسط انتشارات فصل پنجم راهی بازار نشر کرده است.

مریم جعفری آذرمانی در توضیح این کتاب به ایبنا گفت: «راویه» سیزدهمین کتاب و دوازدهمین مجموعه شعر من است که تمام شعرهایش در سال گذشته (1394) سروده شده‌اند، این کتاب مانند کتاب‌های قبلی‌ام شامل شعرهایی با مضامین انتقادی - اجتماعی است، اما این بار بخش قابل توجهی از شعرها، نقد فضای مجازی و وضعیتِ شعر و شاعری در یکی دو سال اخیر است.

وی ادامه داد:‌ این بخش، تقریباً نیمه دوم کتاب و تعدادی از شعرهای نیمه اول را تشکیل می‌دهد، باید بگویم که این اتفاق با نیت قبلی رخ نداد، بلکه در زمان مذکور، هر بار که می‌خواستم شعری بگویم آنچه بیشتر مرا به‌عنوان شاعر درگیر کرده بود، بی‌سر‌و‌سامانیِ فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و ادا و اطوارهای شاعران سطحی، عوام پسند و سارقان شعر بود (و هست) که خودشان را شاعر معاصر تصور می‌کنند، مشکل اصلی شعر چند سال اخیر، دخیل شدنِ مخاطبان عام در فضای شعر است، من بعضی از نکاتی را که اینجا می‌گویم قبلاً به شکل شفاهی، کتبی و اشاره‌وار مطرح کرده‌ام.

این شاعر با گلایه از وضعیت موجود شعر و شاعری اظهار کرد:‌ به ندرت ممکن است کسی ذره‌ای خلاقیت و جدیتِ شعری داشته باشد و در عین حال در فضاهای جدیدِ اجتماعی، مورد توجه خاصی قرار گیرد، دلیلش این است که اکثراً شاعرانِ متوسط به پایین هستند که مخاطبان عام را با شعرهای سطحی و رفتارهای به ظاهر سیاسی و اجتماعیِ مقطعی، آن هم به شکلی خالی از تفکر، راضی نگه می‌دارند.

وی افزود:‌ متأسفانه اکثر قریب به اتفاق شاعرانی که در شبکه‌های اجتماعی مطرح شدند به دلیل قدرت شعرشان نبوده است و باید یادآوری کنم که بعضی از این شاعرانِ به ظاهر پرمخاطب، تعداد بسیاری فالوور خریدند و چند ماه یکبار همین دغل را تکرار کردند و از این روش خود را پرمخاطب نشان داده‌اند. جالب است بدانید که حتی نمی‌شود برای این افراد کامنت‌های انتقادی گذاشت چراکه قبل از آن که خودش پاسخی بدهد احتمالاً مخاطبان عامِ همان صفحه صدها پاسخِ بی سر و ته و از روی بی اطلاعی به آدم می‌دهند.

جعفری آذرمانی با اشاره به عدم شناخت مخاطب عام با ویژگی‌های شعر امروز گفت: دقت و خلاقیتِ شعری متأسفانه اصلاً برای مخاطب عام قابل درک نیست و حتماً باید قبلش از غربال صاحب‌نظران بگذرد، چیزی که در طول تاریخ ادبیات و قبل از ظهور شبکه‌های اجتماعی وجود داشت. به هر حال مخاطبان عام، که اکثریت را تشکیل می‌دهند، بدون آنکه خودشان مقصر باشند جمعیتی را فراهم می‌کنند و شاعرانِ عامه پسند (چه غزل‌سرا باشد چه سپیدسرا) را پر مخاطب نشان می‌دهند و تأسف بیشتر وقتی است که مسئولان برنامه‌های مختلف ادبی نیز از این مسئله استفاده کرده و هر کسی را که مخاطب بیشتری دارد را برای اظهار نظر کارشناسی به جلسات شعر دعوت می‌کنند.

وی ادامه داد: در چنین وضعیتی، کسی که هنوز ایراد وزن، قافیه و دستور زبان دارد، به‌عنوان استاد فلانی خطاب می‌شود و در این میان، جوان‌ترهایی که تازه شروع به شعر گفتن کرده‌اند، به اشتباه می‌افتند. این روزها شاعرانی که خودشان از گفتن یک شعر درست عاجزند، مسئول کارگاه شعر شده‌اند و ضربه‌هایی که به شعر جوان سال‌های اخیر وارد شده از همین بی‌سوادی و بی‌هنریِ افرادی است که در همین فضاهای مجازی به شکلی تعارف گونه استاد نامیده می‌شوند.

شاعر مجموعه شعر «راویه» در توضیح موضوعات دیگر این اثر اظهار کرد: در کتاب «راویه» البته غیر از این مفاهیم که مربوط به نقد فضای شعر و شاعری است، مضمون‌های جذاب و پرچالش دیگری هم وجود دارد، اما در کل غزل‌های من از همان ابتدا هم اجتماعی و انتقادی بوده‌اند.
 
در یکی از غزل‌های این کتاب می‌خوانیم:

«عجوزه بس که بَزَک کرده مثل ماه شده/ و سالهاست که عفریته دلبخواه شده
کسی که آینه ها را کلوخ می‌بیند/ مِلاکِ مطلقِ تشخیصِ راه و چاه شده
برای حسّ تمدّن، بساط اهل قلم/ اگرچه گاهی از اوقات رو به‌راه شده
حروفِ معتبرِ متنِ حق به جانبِ من/ میان شهرتِ بازیگران، تباه شده
ـ نمایشی که در آن نورِ صحنه کافی نیست/ برای این همه تصویرِ روسیاه شده ـ
چگونه پشت سرِ این زباله‌ها بدوم؟/ که دست و پای من از صبرِ من، گیاه شده
هنوز زاویه‌ای حادّه ست خلوت من/ در این عمارتِ کوچک، که خانقاه شده»
 
 
درباره شاعر...

مریم جعفری آذرمانی در سال 1356 در تهران متولد شد. وی بعد از گرفتن دیپلم ریاضی فیزیک، در رشته کارشناسی حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران مشغول به تحصیل شد، اما بعد از سه سال تحصیل، این رشته را رها کرد و بعد از آن در رشته مترجمی زبان فرانسه ادامه تحصیل داد و با مدرک کارشناسی فارغ‌التحصیل شد. این شاعر همچنین فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه الزهرا و دانشجوی دوره دکتری است. جعفری آذرمانی از سال 1375 به‌طور جدی سرودن شعر را در قالب غزل آغاز کرد و تاکنون 13 کتاب منتشر کرده‌ که «راویه»، «سمفونیِ روایتِ قفل‌شده»، «پیانو»، «هفت»، «زخمه»، «68 ثانیه به اجرای این اپرا مانده است»، «قانون»، «صدای ارّه می‌آید»، «تریبون»، «مذاکرات»، «دایره» و «ضربان» نام این مجموعه‌هاست. جعفری آذرمانی کتاب «معنای دیگر» که یک اثر پژوهشی درباره معنی‌شناسی شعر منزوی است را نیز در این سال‌ها وارد نشر کرده است.

بیشتر شعرهای وی دارای مضامین اجتماعی - سیاسی است. او در اواخر سال 1393 از پایان‌نامه خود با عنوان «بررسی معانی ثانویه صد غزل از حسین منزوی براساس نظریه تحلیل گفتمان گرایس» دفاع کرد. از این شاعر ترجمه‌هایی از شعر معاصر فرانسه و مقاله‌های متعددی درباره شعر امروز ایران به‌ویژه غزل در سایت‌های مختلف و نشریاتی مثل روزنامه ایران، تهران امروز، کارگزاران، اعتماد ملی، مثلت، مهرنامه و ماهنامه گزارش منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها