محمدکاظم کاظمی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: فراخوان جشنواره شعر فجر، به احتمال زیاد تا آخر این هفته منتشر خواهد شد؛ البته ما منتظر ارسال آثار توسط شاعران و ناشران نبودیم و با همکاری موسسه فرهنگی خانه کتاب، بیش از دو هزار اثر جمع‌آوری و در حال غربالگری است. در مجموع  نود درصد آثار جمع‌آوری شده است و کتاب‌های باقی‌مانده نیز بعد از فراخوان جمع‌آوری خواهند شد.

وی افزود: فهرست کتاب‌های موجود در دبیرخانه، به‌زودی اعلام خواهد شد تا افرادی که کتاب‌شان در دبیرخانه موجود است، اقدام به ارسال مجدد آثار نکنند. از طرفی افراد قبل از انتشار این لیست نیز می‌توانند به سایت خانه کتاب مراجعه کنند و در صورتی که کتاب‌شان در سایت این موسسه وجود داشته باشد، اطمینان حاصل کنند که کتاب‌شان مورد بررسی و ارزیابی داوران قرار خواهد گرفت.

بررسی کتاب فضای رقابتی را جدی‌تر می‌کند

دبیر یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با اشاره به تغییر شیوه داوری جشنواره از اثر ارسالی به کتاب گفت: در گذشته شیوه جشنواره به این شکل بود که آثار بررسی می‌شدند اما چند وقتی است که این روش تغییر کرده است و تنها کتاب‌های منتشر شده در یک سال بررسی می‌شوند چراکه در صورت بررسی کتاب‌، فضای رقابتی جدی‌تر خواهد شد و می‌توان در شرایطی استاندارد، شاعر و کتاب سال حوزه شعر را انتخاب کرد. از طرفی وقتی در گذشته آثار را بررسی می‌کردیم، تنها شاعران جوان در جشنواره شرکت می‌کردند و پیش‌کسوتان کم‌تر حاضر به شرکت در جشنواره بودند اما در شیوه جدید همه کتاب‌ها حوزه شعر بررسی خواهند شد.

وی ادامه داد: این احتمال وجود دارد که شخصی به دلایل مختلف علاقه‌ای به شرکت در جشنواره نداشته باشد؛ این افراد می‌توانند با هماهنگی دبیرخانه و بعد از اعلام اسامی نامزدها، در صورتی که کتاب‌شان در میان نامزدها قرار داشته باشد، از ادامه حضور در جشنواره انصراف دهند.
 
فقط یک کتاب در هر بخش برگزیده خواهد شد

کاظمی در توضیح بخش‌های مختلف جشنواره یازدهم اظهار کرد: جشنواره در سه بخش «شعر بزرگسال»، «شعر کودک» و «درباره شعر» برگزار خواهد شد و ترجیح ما این است که از هر بخش تنها یک اثر به‌عنوان برگزیده اعلام شود و سایر افراد به عنوان نامزدهای دریافت جایزه به اهالی شعر و ادبیات معرفی شوند.
 
دبیر جشنواره با اشاره به نحوه داوری آثار گفت:‌ داوران هر بخش تنها با نظر هیات علمی جشنواره مشخص شده‌اند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در انتخاب آنها هیچ نقش نداشته‌اند. تعداد داوران هر بخش سه نفر است که در مرحله نهایی دو داور دیگر (یکی از کمیته علمی و دیگری دبیر جشنواره) به آنها اضافه خواهند شد تا اثر برگزیده را انتخاب و معرفی کنند. طبق آیین‌نامه جشنواره داوران هر بخش بعد از اعلام نامزدها معرفی خواهند شد تا داوران با آرامش کافی به بررسی آثار بپردازند.

وی افزود: برای انتخاب آثار برگزیده محدودیت موضوعی و جهت‌گیری فکری و سلیقه‌ای نداریم چراکه تمامی کتاب‌هایی که داوری می‌شوند، مجوز نشر دارند و بدون شک چهارچوب‌های نشر در جمهوری اسلامی ایران را رعات کرده‌اند، بنابراین همه آثار از نظر محتوایی قابل قبول هستند و تنها ملاک ما برای انتخاب، ارزش ادبی و فنی آثار است. همچنین این نکته را باید یادآورشوم که در جلسه‌ای که اعضای هیات علمی جشنواره با سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فررهنگ و ارشاد اسلامی داشتند، وی این اطمینان را به اعضای هیات علمی داد که وزارت ارشاد هیچ دخالتی در انتخاب کتاب برگزیده نخواهند داشت و این نهاد هیچ اثری را منع یا معرفی نمی‌کند.

مراسم اختتامیه در مشهد برگزار می‌شود

 
کاظمی در توضیح تغییرات محسوس این دوره از جشنواره نسبت به دوره‌های قبلی اظهار کرد:‌ تغییراتی محسوسی در این دوره از جشنواره رخ داده است که می‌توان به انتخاب مشهد به‌عنوان محل برگزاری و انتخاب فردی غیرایرانی به‌عنوان دبیر جشنواره اشاره کرد که همین موارد نشان از تغییر تفکر جشنواره و حرکت در مسیر جهانی شدن دارد.


معرفی برترین کتاب شعر یک دهه اخیر افغانستان

 دبیر یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با اشاره به برگزاری بخش افغانستان گفت: علاوه بر سه بخش «شعر بزرگسال»، «شعر کودک» و «درباره شعر»، بخش شعر افغانستان نیز در جشنواره امسال برگزار خواهد شد که در این بخش آثار منتشر شده در یک دهه اخیر افغانستان بررسی و از بین آنها یک اثر به‌عنوان کتاب شعر برتر ده سال اخیر افغانستان معرفی می‌شود.

وی ادامه داد:‌ البته به دلیل تعداد زیاد آثار، مرحله نخست غربالگری در داخل افغانستان و توسط انجمن نویسندگان این کشور انجام خواهد شد و آثار نهایی در تهران داوری می‌شوند.
 
او تصریح کرد: مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر در نیمه اول اسفندماه و بعد از پایان مراسم فاطمیه و قبل از شروع سال نو در پایتخت فرهنگی جهان اسلام، شهر مشهد برگزار خواهد شد.
 
محمد کاظم کاظمی متذکر شد: در چند دوره اخیر، رویکردهای جشنواره شعر فجر تغییر کرده است و برگزارکنندگان به قلمرو زبان فارسی می‌پردازند و برای‌شان اهمیتی ندارد که این اتفاق شعری در کدام یک از کشورهای منطقه رخ داده است چراکه ملاک ارزیابی آثار در زبان فارسی است. در همین راستا و در سال‌هال گذشته، چند برنامه در داخل افغانستان و دیگر کشورهای منطقه برگزار شد و هدف این بود که شعر فارسی تنها در داخل ایران خلاصه نشود. در گام بعدی مسئولان برگزاری این جشنواره تصمیم گرفتند تا از یک شاعر افغانستانی به‌عنوان دبیر جشنواره استفاده کنند که برای این کار من انتخاب شدم.

وی ادامه داد: این انتخاب نشانه توجه بیش‌تر به شعر و داستان افغانستان است؛ کشوری که به دلایل مختلف از مسائل فرهنگی محروم بوده است. خوشبختانه در سال‌های گذشته و با نگاه مثبت مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، شرایطی ایجاد شده است تا به شعر و داستان افغانستان نیز پرداخته شود. در همین راستا، نویسندگان و شاعران افغانستانی بارها مورد تحسین نهادهای مختلف ایرانی قرار گرفته‌اند و حتی توانسته‌اند برنده جایزه مهمی مانند کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شوند. همه این‌ها نشان می‌دهد که حداقل نگاه جامعه رسانه‌ای، ادبی و فرهنگی ایران به جامعه افغانستان در حال بهبود است و بدون شک اتفاقاتی مانند این انتخاب کمک می‌کند تا راه برای گام‌های بعدی هموارتر شود.