خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پرونده‌ای که با عنوان «شرایط ناشران برای انتشار داستان ایرانی» آغاز کرده‌ایم، در تلاش هستیم تا به شرایط ناشران برای انتشار داستان ایرانی بپردازیم. در همین راستا در چهارمین گفت‌وگو این پرونده به سراغ علیرضا رییس دانایی، مدیر موسسه انتشارات نگاه رفته‌ایم؛ انتشاراتی که یکی از شناخته‌ترین واحدهای نشر در حوزه ادبیات است.
نویسندگان جوان به ناشرنماها اعتماد نکنند
علیرضا رییس دانایی در گفت‌وگو با ایبنا در توضیح وضعیت نشر کتاب نویسندگان جوان در واحدهای نشر گفت: این روزها شرایط با گذشته فرق کرده است، نویسندگان جوان کتاب‌شان را برای انتشار به ناشران مطرح می‌سپارند اما اکثر آنها تمایلی به انتشار کتاب ندارند و این افراد مجبور می‌شوند به سراغ ناشرانی بروند که در ازای دریافت هزینه‌ای، کتاب‌شان را منتشر می‌کنند.
وی ادامه داد: البته من این افراد را ناشر نمی‌دانم؛ به همین دلیل به نویسندگان جوان توصیه می‌کنم تا کتاب‌‌هایشان را برای انتشار به این افراد نسپارند چراکه این افراد پخش ندارند و کتابی که با این ناشرنماها منتشر می‌شود، دیده نمی‌شود. حتی من ناشری را می‌شناسم که قرارداد 2 هزار نسخه‌ای با نویسنده می‌بندد اما 200 نسخه چاپ می‌کند و در مجموع به هر شکلی که بتواند نویسنده را ناامید می‌کند.
اثر خوب و ماندگار خراب نمی‌شود
این ناشر پیشکسوت از نویسندگان جوان خواست که برای چاپ کتاب ناامید نشوند و در همین رابطه به بیان خاطره‌ای پرداخت و اظهار کرد: محمدعلی افغانی وقتی کتاب «شوهر آهوخانم» را نوشت، هیچ ناشری حاضر به چاپ آن نشد و او مجبور شد تا کتاب را با هزینه شخصی و همکاری دوستانش منتشر کند. بعد از انتشار کتاب، نجف دریابندری نقدی بر آن نوشت و کتاب مورد استقبال جامعه قرار گرفت و در مدت 2 سال، پنج بار زیر چاپ رفت.
وی افزود: با توجه به خاطره بیان شده، از نویسندگان جوان می‌خواهم که از منتشر نشدن کتاب‌شان ناامید نشوند و اگر به چیزی که نوشتند اعتقاد دارند، برای شناخته شدن اثرشان تلاش کنند. من به این جمله اعتقاد دارم که اثر خوب دیده می‌شود؛ به‌خصوص در این فضاهای باز مجازی و جلسات مختلف؛ اما برای چنین اتفاقی باید صبر کرد. نویسندگان فراموش نکنند که اثر خوب و ماندگار، کالای مصرفی نیست و خراب نمی‌شود.
با علم نفروختن کتاب از نویسندگان جوان حمایت می‌کنیم
مدیر انتشارات نگاه در توضیح برنامه‌های این نشر برای حمایت از نویسندگان جوان گفت: یکی از اهداف ما در انتشارات نگاه حمایت از نویسندگان جوان است، به همین دلیل برخی کتاب‌ها را با علم نفروختن چاپ می‌کنیم چراکه امیدواریم از دل این نویسندگان جوان، چند محمود دولت‌آبادی و علی‌محمد افغانی بیرون بیاید.
وی ادامه داد: 54 سال است که به شغل کتابفروشی و نشر مشغولم و سعی کردم در این سال‌ها به جوانان اعتماد کنم و شما می‌توانید این اعتماد را در کتاب‌هایی که ما به عنوان نویسندگان و شاعران کتاب اولی منتشر می‌کنیم، مشاهده کنید.
رییس دانایی با اشاره به شیوه انتشارات نگاه برای چاپ کتاب نویسندگان جوان گفت: روند انتشار کتاب‌های داستان در موسسه انتشارات نگاه به این شکل است که نویسندگان جوان کتاب‌ها را برای انتشار به دفتر نشر تحویل می‌دهند و بعد از بررسی هیات انتخاب کتاب، در صورتی که کتاب خوش‌خوان باشد و محتوای قابل قبولی داشته باشد برای چاپ به قسمت نشر معرفی و پروسه انتشار پیگیری می‌شود.
وی ادامه داد: با توجه به آثاری که برای انتشار به موسسه تحویل داده شده است، می‌توانم بگویم که وضعیت داستان در دو دهه گذشته بهتر شده است و نویسندگان آثار خوبی می‌نویسند؛ از طرفی استقبال از کتاب‌های ایرانی نیز وضعیت بهتری پیدا کرده است و به همین دلیل شاهد افزایش مراجعه برای چاپ کتاب‌های داستان ایرانی هستیم. همه اینها مواردی است که ما را به آینده امیدوار می‌کند.
برای شاملو و بهبهبانی هم پارتی‌بازی نکردم
مدیر انتشارات نگاه معتقد است که در این انتشارات برای چاپ کتاب پارتی‌بازی نمی‌شود و در این راستا اظهار کرد: اهل پارتی‌بازی نیستم و بد نیست که در پاسخ به سوال شما به دو خاطره قدیمی اشاره کنم. به خاطر دارم که پزشکِ احمد شاملو از او خواسته بود، واسطه شود تا کتابش در انتشارات نگاه منتشر شود و شاملو در جواب به او گفته بود: «برو پیش رییس دانایی و کتابت رو بهش بده، اگر کتاب قابل قبول باشه حتماً چاپش می‌کنه اما اگه کتاب خوبی نباشه، به‌هیچ عنوان و با توصیه هیچ‌کس چاپ نخواهد کرد حتی من...»
وی افزود: همچنین به خاطر دارم خانمی در جلسات شعر، دوست مشترک من و سیمین بهبهانی بود؛ او از من خواست تا کتابش را منتشر کنم اما کتاب ارزش چاپ شدن نداشت
نویسندگان جوان به ناشرنماها اعتماد نکنند
علیرضا رییس دانایی در گفت‌وگو با ایبنا در توضیح وضعیت نشر کتاب نویسندگان جوان در واحدهای نشر گفت: این روزها شرایط با گذشته فرق کرده است، نویسندگان جوان کتاب‌شان را برای انتشار به ناشران مطرح می‌سپارند اما اکثر آنها تمایلی به انتشار کتاب ندارند و این افراد مجبور می‌شوند به سراغ ناشرانی بروند که در ازای دریافت هزینه‌ای، کتاب‌شان را منتشر می‌کنند.
وی ادامه داد: البته من این افراد را ناشر نمی‌دانم؛ به همین دلیل به نویسندگان جوان توصیه می‌کنم تا کتاب‌‌هایشان را برای انتشار به این افراد نسپارند چراکه این افراد پخش ندارند و کتابی که با این ناشرنماها منتشر می‌شود، دیده نمی‌شود. حتی من ناشری را می‌شناسم که قرارداد 2 هزار نسخه‌ای با نویسنده می‌بندد اما 200 نسخه چاپ می‌کند و در مجموع به هر شکلی که بتواند نویسنده را ناامید می‌کند.
اثر خوب و ماندگار خراب نمی‌شود
این ناشر پیشکسوت از نویسندگان جوان خواست که برای چاپ کتاب ناامید نشوند و در همین رابطه به بیان خاطره‌ای پرداخت و اظهار کرد: محمدعلی افغانی وقتی کتاب «شوهر آهوخانم» را نوشت، هیچ ناشری حاضر به چاپ آن نشد و او مجبور شد تا کتاب را با هزینه شخصی و همکاری دوستانش منتشر کند. بعد از انتشار کتاب، نجف دریابندری نقدی بر آن نوشت و کتاب مورد استقبال جامعه قرار گرفت و در مدت 2 سال، پنج بار زیر چاپ رفت.
وی افزود: با توجه به خاطره بیان شده، از نویسندگان جوان می‌خواهم که از منتشر نشدن کتاب‌شان ناامید نشوند و اگر به چیزی که نوشتند اعتقاد دارند، برای شناخته شدن اثرشان تلاش کنند. من به این جمله اعتقاد دارم که اثر خوب دیده می‌شود؛ به‌خصوص در این فضاهای باز مجازی و جلسات مختلف؛ اما برای چنین اتفاقی باید صبر کرد. نویسندگان فراموش نکنند که اثر خوب و ماندگار، کالای مصرفی نیست و خراب نمی‌شود.
با علم نفروختن کتاب از نویسندگان جوان حمایت می‌کنیم
مدیر انتشارات نگاه در توضیح برنامه‌های این نشر برای حمایت از نویسندگان جوان گفت: یکی از اهداف ما در انتشارات نگاه حمایت از نویسندگان جوان است، به همین دلیل برخی کتاب‌ها را با علم نفروختن چاپ می‌کنیم چراکه امیدواریم از دل این نویسندگان جوان، چند محمود دولت‌آبادی و علی‌محمد افغانی بیرون بیاید.
وی ادامه داد: 54 سال است که به شغل کتابفروشی و نشر مشغولم و سعی کردم در این سال‌ها به جوانان اعتماد کنم و شما می‌توانید این اعتماد را در کتاب‌هایی که ما به عنوان نویسندگان و شاعران کتاب اولی منتشر می‌کنیم، مشاهده کنید.
رییس دانایی با اشاره به شیوه انتشارات نگاه برای چاپ کتاب نویسندگان جوان گفت: روند انتشار کتاب‌های داستان در موسسه انتشارات نگاه به این شکل است که نویسندگان جوان کتاب‌ها را برای انتشار به دفتر نشر تحویل می‌دهند و بعد از بررسی هیات انتخاب کتاب، در صورتی که کتاب خوش‌خوان باشد و محتوای قابل قبولی داشته باشد برای چاپ به قسمت نشر معرفی و پروسه انتشار پیگیری می‌شود.
وی ادامه داد: با توجه به آثاری که برای انتشار به موسسه تحویل داده شده است، می‌توانم بگویم که وضعیت داستان در دو دهه گذشته بهتر شده است و نویسندگان آثار خوبی می‌نویسند؛ از طرفی استقبال از کتاب‌های ایرانی نیز وضعیت بهتری پیدا کرده است و به همین دلیل شاهد افزایش مراجعه برای چاپ کتاب‌های داستان ایرانی هستیم. همه اینها مواردی است که ما را به آینده امیدوار می‌کند.
برای شاملو و بهبهبانی هم پارتی‌بازی نکردم
مدیر انتشارات نگاه معتقد است که در این انتشارات برای چاپ کتاب پارتی‌بازی نمی‌شود و در این راستا اظهار کرد: اهل پارتی‌بازی نیستم و بد نیست که در پاسخ به سوال شما به دو خاطره قدیمی اشاره کنم. به خاطر دارم که پزشکِ احمد شاملو از او خواسته بود، واسطه شود تا کتابش در انتشارات نگاه منتشر شود و شاملو در جواب به او گفته بود: «برو پیش رییس دانایی و کتابت رو بهش بده، اگر کتاب قابل قبول باشه حتماً چاپش می‌کنه اما اگه کتاب خوبی نباشه، به‌هیچ عنوان و با توصیه هیچ‌کس چاپ نخواهد کرد حتی من...»
وی افزود: همچنین به خاطر دارم خانمی در جلسات شعر، دوست مشترک من و سیمین بهبهانی بود؛ او از من خواست تا کتابش را منتشر کنم اما کتاب ارزش چاپ شدن نداشت
به همین دلیل کتاب را منتشر نکردم؛ او نیز سیمین بهبهانی را واسطه قرار داد. به همین دلیل بهبهانی با من تماس گرفت و با گلایه گفت که چرا کتاب خانم فلانی را منتشر نمی‌کنید؛ در جواب به خانم بهبهانی گفتم که من دوستان بسیار زیادی در حوزه شعر و داستان دارم و اگر بخواهم به‌واسطه دوستی با هر کدام از آنها کتابی منتشر کنم، بدون شک انتشارات نگاه دیگر اعتبار و ارزش گذشته را نخواهد داشت. بعد از این صحبت‌ها خانم بهبهانی قانع شد و از درخواستی که داده بود، پشیمان شد.
نه گفتن را یاد گرفته‌ام!
رییس دانایی در ادامه با اشاره به انتشار چند کتاب در دهه 70 گفت: اجازه بدهید، اعتراف کنم که در دهه 70 چند باری مجبور به چاپ کتاب برخی دوستان شدم که آن کتاب‌ها تا به امروز در انبار نگاه خاک می‌خورند و درس عبرتی شد تا هیچ وقت چنین کاری را انجام ندهم. بعد آن اتفاق‌ها نه گفتن را یاد گرفتم و این روزها تحت هیچ شرایطی کتابی را به‌واسطه دوستان منتشر نمی‌کنم.
وی با اشاره به پرداخت حق تالیف به نویسندگان و نگرفتن هزینه‌ای برای چاپ اثرشان در این انتشارات اظهار کرد: شما یک نفر را پیدا نمی‌کنید که به ازای پرداخت پول کتابش را در انتشارات نگاه منتشر کرده باشد چراکه ما به تمام نویسندگان، شاعران و مترجمان حق‌تالیف می‌دهیم.
نویسندگان جوان ذهنشان را تغذیه کنند
رییس دانایی در توصیه به نویسندگان جوان گفت: از نویسندگان جوان می‌خواهم که میزان مطالعه خود را افزایش دهند و اگر می‌خواهند یک کتاب 100 صفحه‌ای منتشر کنند، 100 هزار صفحه مطلب بخوانند. فیلم خوب ببینند، به نمایشگاه‌های هنری بروند و تا می‌توانند ذهنشان را تغذیه کنند. به‌خاطر دارم هر وقت پیش احمد شاملو می‌رفتم، مشغول کتاب خواندن، فیلم دیدن و موسیقی گوش کردن بود، زندگی‌ای کتابی داشت و هیچ وقت از کتاب فاصله نمی‌گرفت.
وی ادامه داد: قبول دارم که سلیقه‌ها عوض شده و بیشتر مخاطبان، رمان و داستان خارجی را می‌پسندند اما به نظرم این بیشتر یک جو فکری بوده و مانند لباس خارجی است که همه آن را به لباس ایرانی ترجیح می‌دهند، در حالی که امکان دارد کالای ایرانی کیفیت بیشتری داشته باشد. به خاطر دارم که رضا همراه حدود 80 کتاب از عزیز نسین منتشر کرد که خیلی از این کتاب‌ها نوشته خود همراه بودند اما مردم آن را می‌خواندند و کلی تعریف می‌کردند!
نه گفتن را یاد گرفته‌ام!
رییس دانایی در ادامه با اشاره به انتشار چند کتاب در دهه 70 گفت: اجازه بدهید، اعتراف کنم که در دهه 70 چند باری مجبور به چاپ کتاب برخی دوستان شدم که آن کتاب‌ها تا به امروز در انبار نگاه خاک می‌خورند و درس عبرتی شد تا هیچ وقت چنین کاری را انجام ندهم. بعد آن اتفاق‌ها نه گفتن را یاد گرفتم و این روزها تحت هیچ شرایطی کتابی را به‌واسطه دوستان منتشر نمی‌کنم.
وی با اشاره به پرداخت حق تالیف به نویسندگان و نگرفتن هزینه‌ای برای چاپ اثرشان در این انتشارات اظهار کرد: شما یک نفر را پیدا نمی‌کنید که به ازای پرداخت پول کتابش را در انتشارات نگاه منتشر کرده باشد چراکه ما به تمام نویسندگان، شاعران و مترجمان حق‌تالیف می‌دهیم.
نویسندگان جوان ذهنشان را تغذیه کنند
رییس دانایی در توصیه به نویسندگان جوان گفت: از نویسندگان جوان می‌خواهم که میزان مطالعه خود را افزایش دهند و اگر می‌خواهند یک کتاب 100 صفحه‌ای منتشر کنند، 100 هزار صفحه مطلب بخوانند. فیلم خوب ببینند، به نمایشگاه‌های هنری بروند و تا می‌توانند ذهنشان را تغذیه کنند. به‌خاطر دارم هر وقت پیش احمد شاملو می‌رفتم، مشغول کتاب خواندن، فیلم دیدن و موسیقی گوش کردن بود، زندگی‌ای کتابی داشت و هیچ وقت از کتاب فاصله نمی‌گرفت.
وی ادامه داد: قبول دارم که سلیقه‌ها عوض شده و بیشتر مخاطبان، رمان و داستان خارجی را می‌پسندند اما به نظرم این بیشتر یک جو فکری بوده و مانند لباس خارجی است که همه آن را به لباس ایرانی ترجیح می‌دهند، در حالی که امکان دارد کالای ایرانی کیفیت بیشتری داشته باشد. به خاطر دارم که رضا همراه حدود 80 کتاب از عزیز نسین منتشر کرد که خیلی از این کتاب‌ها نوشته خود همراه بودند اما مردم آن را می‌خواندند و کلی تعریف می‌کردند!
نظر شما