به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست تخصصی «بررسی کتب مرتبط با دفاع‌مقدس(سال اول جنگ تحمیلی)» یکشنبه (17 اردیبهشت‌ماه) با حضور امیرسرتیپ دوم دکتر حمید کریمی، معاون پژوهش و تولید علم دانشگاه فرماندهی ستاد آجا و امیرسرتیپ دکتر سید ناصر حسینی، پژوهشگر و پیشکسوت دفاع‌مقدس، عضو هیأت علمی دانشگاه فرماندهی ستاد آجا و معاون علمی پژوهش هیأت معارف جنگ شهید صیاد شیرازی و سرهنگ محمدتقی پرتویی به‌عنوان دبیر جلسه در سرای اهل قلم برگزار شد.
 
دبیر جلسه در مقدمه بحث با ارایه آماری از وضعیت نشر در حوزه دفاع مقدس گفت: متاسفانه روند تالیف در حوزه دفاع‌مقدس از سال 90 به بعد یک روند نسبتا کاهشی است. همچنین در کتابخانه ملی کل تالیفات با کلیدواژه دفاع مقدس یا جنگ تحمیلی چیزی حدود 3هزار و 500 تا 3هزار و 600 کتاب است و کل مقالات علمی در این حوزه که در نشریات مختلف علمی چاپ شده است هزار و 730 عنوان یاد شده است که نشان می‌دهد به دفاع‌مقدس علی‌رغم اهمیتی که دارد، آن‌گونه که باید پرداخته نشده و حق مطلب آن به‌درستی ادا نشده است و هدف این نشست بررسی چالش‌های این حوزه بیان کرد.
 
سیدناصر حسینی عنوان کرد: موضوع جلسه از دغدغه‌های ما نظامی‌هاست. آنطور که آمار نشان می‌دهد در جامعه ما نظامی‌گری را درست نمی‌شناسند در صورتی که قواعد و اصول نظامی در بین سایر علوم، علمی‌ترین است؛ چون جنگ تجربه مشترک بشری است و پدیده اجتناب‌ناپذیری است که از بدو ورود انسان‌ها به کره خاکی وجود داشته است.
 
وی اظهار کرد: یکی از دلایل کم‌بودن کتب و مقالات علمی جنگ در 8 سال دفاع‌مقدس بعد از گذشت این همه سال می‌تواند هیاهوی سال‌های اول انقلاب و جنگ باشد که باعث شد به علوم نظامی کمتر توجه شود.
 
حسینی با اشاره به حادثه میرجاوه در برابر کمین یک گروه بدوی تکفیری دلیل آن را نپرداختن به علوم نظامی و مکتوب نکردن علوم نظامی و آموزش آن برشمرد و ادامه داد: این سری مشکلات ریشه در کمبودها و کسری‌هایی دارند که متاسفانه در کشور ما کمتر انعکاس پیدا می‌کند و مراکز علمی آن را پوشش نداده‌اند. در رابطه با کتاب‌های جنگ چیزی که مشهود است این است که امروز بعد از گذشت سی‌سال کتب این حوزه همان حرف‌هایی را می‌زنند که در سال‌های اول جنگ گفته می‌شد اما درست این است که در فضای سیاسی همان روز هم ارتش برای دفاع کشور برنامه داشت.
 
عضو هیأت علمی دانشگاه فرماندهی ستاد آجا در ادامه افزود: جنگ ایران و عراق از زوایای مختلفی بررسی شده است و حداقل 3 روایت کلی و اصلی از جنگ 8 سال دفاع‌مقدس وجود دارد. دسته اول حماسی، دینی، معنوی، دسته‌ دوم حوزه فرهنگی و هنری که چیزی حدود 10هزار جلد کتاب در این حوزه تالیف شده است و دسته سوم حوزه علمی، تاریخی و نظامی که در حوزه نظامی تعداد این کتب به هزارتا هم نمی‌رسد. همین تعداد کم هم به‌خوبی علم نظامی را نشان نمی‌دهد. لذا می‌توان گفت دو گفتمان یا تالیف در رابطه با سال اول جنگ حضور دارد یکی گفتمان عمومی که علمی نیست و تعداد تالیفات آن هم کم نیست و دیگری گفتمان خصوصی که عموما نظامی‌ها آنها را نوشته‌اند و جنگ و تمامی عملیات‌ها را از نظر علمی بررسی کرده‌اند.
 
این پیشکسوت دفاع‌مقدس گفت: لازم است برای آنچه که نوشته‌ایم و اینکه چه کمبود و کسری داریم و برای رفع ضعف مدیریتی و آموزش نظامی تمامی اسناد و مدارک به‌جا مانده از جنگ را بررسی کنیم. چون بعد از 30 سال گذشت از جنگ الان دیگر چیزی خصوصی نیست.
 
حمید کریمی از دیگر سخنرانان این نشست، ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و تصدیق دیگر کارشناس این نشست گفت: بعضا دیده‌ام، خوانده یا شنیده‌ام صاحبنظران در این حوزه کسانی هستند که بهره لازم را از علم نظامی ندارند و مضامین آنها بیشتر رمان‌گونه، خاطرات یک فرد و حرف دل اوست.
 
وی در ادامه افزود: می‌توان گفت خیال‌پردازی، داستان‌پردازی و کوچک‌نشان دادن دشمن در حوزه دفاع‌مقدس در جامعه ما نشان داده شده است که این تصویر واقعیت این حوزه نیست و لازم است ما در سه حوزه کار کنیم و برای هر سه هم برنامه داشته باشیم. ابتدا اینکه اولین و مهمترین کاری که باید انجام داد و تا حدودی انجام شده است مستندسازی و مدیریت دانش در قالب نوشته‌هاست که در این زمینه از کارهای خوبی که برای سال اول جنگ انجام شده است تقویت دفاع مقدس است که توسط معاونت عملیاتی نزاجا گردآوری شده و به نظر می‌رسد که هنوز هم نیاز است در این زمینه فعالیت بیشتری صورت گیرد.
 
معاون پژوهشی و تولید علم دانشگاه فرماندهی ستاد آجا توضیح داد: دومین حوزه تولید محصولات علمی یا کتابی است که به‌درد عملیات روانی ترکیبی می‌خورد که هم سازمان مربوطه را به جامعه معرفی می‌کند و هم جوان را برای کار در‌ آن ترغیب می‌کند و حوزه سوم آن دسته از کتاب‌ها یا محصولات علمی‌اند که برای آیندگان خواهیم گذاشت. ما باید بتوانیم به‌خوبی آنچه که اتفاق افتاده یعنی واقعیات جنگ را به آیندگان منتقل کنیم.
 
حسینی در پاسخ به این سوال دبیر جلسه که تالیفات در این حوزه چه ویژگی‌ها و شاخص‌هایی دارند و اگر مثال خوبی در این حوزه در نظر دارند را نیز معرفی کنند گفت: در حوزه ما یا متخصصان حوزه نظامی که جنگ را از دیدگاه یک حرفه نگاه می‌کنند شعارشان در آموزش این است بکش و کشته نشو یا عرقی که در میدان آموزش می‌ریزد از خونریزی در میدان جنگ جلوگیری می‌کند که در نشر کمترین توجه به اصول نظامی‌گری است. یک طرح از ارتش به‌نام طرح ابوذر که اولین طرح ارتش برای دفاع از کشور و مبارزه با دشمن است که‌ به‌صورت کتاب درآمده یک نمونه خوب در این زمینه است و گزارش دقیق از جنگ است و به عنوان مصداق قابل‌توجه و ارزشمند کتاب خاطرات شهید لشکری و خاطرات همسر این شهید را می‌توان نام برد.
 
کریمی در پاسخ به این سوال که شاخص‌های نقد و تحلیل تالیفات مربوط به دفاع مقدس به‌خصوص سال اول جنگ چیست؟ گفت: از مهم‌ترین اصول در تالیفات حوزه دفاع مقدس و جنگ اثرگذاری پیام در مخاطب است یعنی باید ببینیم چه مخاطبی داریم و این پیام چگونه باید گفته شود که تاثیر خود را بگذارد. ما کمتر به این مسایل پرداختیم و بیشتر اوقات واقعیت را نوشتیم بدون درنظر گرفتن اینکه چقدر مخاطبان را می‌پذیرد. نکته دومی که در این رابطه وجود دارد این است که ما باید به همه حوزه‌های مربوط به جنگ بپردازیم. از دیگر شاخصه‌ها این است که ما بتوانیم واقعیت‌های جنگ را بدون حالت شعاری به تصویر بکشیم و برای بیان معنویات شخصیت‌ها را آنقدر درشت نکنیم تا برای مخاطب دور از ذهن و غیرقابل دسترسی به نظر برسد.
 
نشست با جمع‌بندی دبیر جلسه و پرسش و پاسخ شرکت‌کنندگان به اتمام رسید.