پرفورمنس، هنری است زاییده از پس تمامی هنرهای مدرنی که در دوران پس از جنگ بهوجود آمدند. انتشارات علمی با چاپ کتابی به معرفی این هنر مدرن پرداخته است.
در پیشگفتار این کتاب آمده است: «دو اصطلاح پرفورمنس معاصر و پستمدرنیسم در محیط فرهنگی یکسانی بهوجود آمدند و هر دو به شیوههای گوناگون برای مشخص کردن طیف وسیعی از فعالیتها، بهویژه در انواع هنر به کار گرفته شدند. از این رو ارتباط بین این دو بسیار پیچیده است. منتقدان، پستمدرن را اصطلاح ارزشمندی برای به اجرا درآوردن بسیاری از آثار پرفورمنس معاصر میدانند.»
کتاب «هنر پرفورمنس» دارای شش بخش: مقدمه، آوانگاردیسم، مفهوم هنر پرفورمنس، پستمدرنیسم و پرفرمنس، وضعیت اجتماعی آمریکا در دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰، هنر در عصر پستمدن و برخی هنرمندان پرفورمنس و آثارشان، تدوین شده است. در انتهای این کتاب بخش پیوست ضمیمه شده است که فهرست مهمترین وقایع سالهای ۱۹۱۴ تا ۲۰۱۰ را شامل میشود و در انتها فهرست منابع کتاب آمده است. شاید یکی از ضعفهای این کتاب را میتوان نداشتن نمایه و فهرست اعلام دانست.
در ابتدای بخش مقدمه که به تعریف پرفورمنس و یک بررسی تاریخی نمایش رنسانس میپردازد می خوانیم: «هنر پرفورمنس شکلی از تولید فرهنگی است که بهعنوان شاخص فرهنگی و آداب و رسوم اجتماعی آمریکا در اواخر قرن بیستم بهکار گرفته شد. هنگامی که شیوههای هنری دیگر پاسخگوی نیاز هنرمندان نبودند، سنتگرا بهنظر میرسیدند، در چارچوبهای شناختهشده پیش میرفتند، و از مردم عادی فاصله گرفته بودند، اغلب هنرمندان بهمنظور یافتن مخاطبان و آزمودن ایدههای جدید، به پرفورمنس روی آوردند.»
محمدرضا شریفزاده و بهاره کامیابی سعی کردهاند در این کتاب با بیان تارخچه، نظریهها و معرفی گونههای مختلف پرفورمنسهای مختلف و همچنین معرفی برخی از این هنرمندان و نمونههایی از اجراهای ایشان بهطور اجمالی به بررسی این نوع از هنر ترکیبی بپردازند.
در فصل پنجم این کتاب «هنر در عصر پست مدرن» و در بخش «هنر وسیاست» می خوانیم: «هنر با اجتماع، اقتصاد و همچنین رویدادهای سیاسی در جامعه و الگوهای رفتاری بشر در بعضی دورهها سر و کار داشت و خواستهها و مطالباتی در جامعه ایجاد کرد. بنابراین امروزه در بسیاری از کشورها برخی شاخههای هنری را بهسبب انگیزههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ایدئولوژیک حمایت و نقشهای متنوعی در زمینههای هنرهای زیبا ایفا میکنند. نمونههای ایدئولوژیک هنری را افرادی با ایدهها و علایق متفاوت بهمنظور ایجاد قدرت شکل دادند و به این ترتیب اساس ارتباط بین هنر و سیاست تبیین شد، اما بر اساس دیدگاه افلاطون که پتانسیل بین هنر و سیاست را نشان داد، هنر صلاحیت دخالت در سیاست را ندارد و بهوسیله تسلط بر احساسات موجب انحراف ما میشود، زیرا از نظر افلاطون هنر دنیای واقعی است که با ذهن و خیال وجدای از سیاست کار خود را پیش میبرد.»
بررسی موضوعی و همچنین تاریخی از یک طرف و رویکرد نظری که به مفهوم هنر پرفورمنس و پست مدرنیسم در این کتاب شده است و همچنین شکل پژوهشی این کتاب، میتواند کتاب «هنر پرفورمنس» را بهعنوان منبعی برای پژوهشگران حوزه هنر معرفی کند.
در پشت جلد این کتاب نوشته شده است: «پرفورمنس هنری انفرادی است. هنرمند پرفورمر از صحنهآرایی و اسباب اندک و هر لباسی (در برخی موارد حتی بدون لباس) که برای موقعیت پرفورمنس مناسب باشد، استفاده میکند. پرفورمنس بهعنوان ابزاری انتقادی و استعارهی نمایشی از هنر به سمت شاخههای علوم انسانی همچون جامعهشناسی، انسانشناسی، قومنگاری، روانشناسی، زبانشناسی و ... حرکت میکند.
کتاب «هنر پرفورمنس» نوشته دکتر محمدرضا شریفزاده و بهاره کامیابی توسط انتشارات علمی و در بهار ۱۳۹۶ در مجموعه هنرهای معاصر این انتشارات با شمارگان ۷۰۰ نسخه و به قیمت ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما