به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی مؤسسه خانه کتاب، عباس زریاب‌خویی از مشاهیر فرهنگی معاصر است که بیست و هشتمین جلد از مجموعه «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» به معرفی آن پرداخته است. این اثر از چهار بخش اصلی «از تولد تا کتابشناسی»، «حیات کتابشناسانه»، «پس از کتابشناسی» و «آثار» تشکیل شده است.
در بخشی از مقدمه‌ای که مجید غلامی‌جلیسه، مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب بر این اثر نوشته است، می‌خوانیم: «کتابشناسی در دنیای امروز به‌عنوان یک علم شناخته شده و مطرح است و عالمان این علم یعنی کتابشناسان از قدیم‌الایام از مقبولیت و اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند. بزرگانی چون ابن‌غضائری، نجاشی، شیخ طوسی، ابن‌ندیم، ابن‌شهر آشوب، عبدالله افندی، ثقةالاسلام تبریزی، آقابزرگ تهرانی و بسیاری از بزرگان که امروز ما آن‌ها را با نام کتابشناسان عصر خود می‌شناسیم سهم به‌سزایی در شکل‌گیری تمدن اسلامی ما داشته و دارند.»
در بخش «از تولد تا کتابشناسی» آمده است: «عباس زریاب‌خویی بیستم مرداد 1298 شمسی در خوی آذربایجان‌غربی و در خانواده‌ای نسبتاً مرفه به دنیا آمد ... در سال اول دبیرستان پ معلمی داشت که حس کرد او را از صمیم قلب دوست دارد. رحمت‌الله‌خان کلانتری، معلم اول دبیرستان او بود. پس از مدتی که زریاب می‌توانست بخواند و بنویسد، علاقه‌ای جنون‌آسا به کتاب خواندن پیدا می‌کند. عباس نوجوان هرچه پول داشت و حتی گاه از صندوق پدرش پول برمی‌داشت و با آن کتاب می‌خرید. در شهر خوی یک کتابفروشی بیشتر نبود و نام مدیر آن میرزاعبدالله سنائی بود. زریاب، مشتری پَر و پا قُرص کتاب‌فروشان دوره‌گرد نیز بود. برادران «اوروج اف» در باکو کتاب‌های متعددی در تاریخ و جغرافیا و داستان و ترجمه‌های ادبیات روس را وارد شهرهای ایران و از جمله خوی می‌کردند. عباس جوان خواننده جدی این آثار بود و با ولع این کتاب‌ها را تهیه می‌کرد و می‌خواند...»
بخشی از «حیات کتابشناسانه» این مجلد، زریاب‌خویی را چنین معرفی کرده است: «عباس زریاب بین ده تا سیزده سالگی کتاب‌های «ناسخ‌التواریخ» و «منتظم» ناصری را خواند. اما کتاب‌هایی که در روح عباس زریاب جوان تأثیر گذاشت؛ کتاب‌های درسی تاریخ و جغرافیای مرحوم عباس اقبال بود که برای دبیرستانی‌ها نوشته شده بود. زریاب در آن شهر کوچک مجله‌های مهم و معتبر را نیز می‌جست. پس از آن‌که عباس زریاب دوره اول دبیرستان را گذراند؛ به دلیل بضاعت مالی نتوانست درس را ادامه دهد. برای ادامه تحصیل یا باید به تبریز می‌رفت یا ارومیه. پدر عباس جوان با رفتن او به تبریز مخالفت کرد. شوق تحصیل موجب شد که عباس جوان مقدمات فقه و اصول را در زادگاه خود نزد شیخ عبدالحسین اعلمی و حاج شیخ حسن فقیه فرا بگیرد...»
مخاطبان در بخش «پس از کتابشناسی» عباس زریاب‌خویی را چنین می‌شناسند:«زریاب با معرفی سیدحسن تقی‌زاده بورسیه‌ای از طرف بنیاد «هومبولدت» در آلمان غربی دریافت می‌کند و نزدیک پنج سال در ماینز و فرانکفورت و مونیخ تحصیل می‌کند. استاد راهنمای او پرفسور رومر، استاد دانشگاه فرایبورگ بود. استاد زریاب‌خویی در چندین انجمن و مؤسسه علمی عضویت داشت؛ عضو انجمن بین‌المللی شرق‌شناسی آلمان، مجمع بین‌المللی کمیته‌های ایرانی در انگلستان، انجمن فلسفه، هیأت‌امنای بنیاد فرهنگ ایران، فرهنگستان تاریخ و ... بود.»
در بخش «آثار» این کتاب می‌خوانیم: «سال 1331 عباس زریاب، ایرج افشار، محمد تقی دانش‌پژوه، منوچهر ستوده و مصطفی مقربی نشریه فرهنگ ایران زمین را بنا می‌کنند. فرهنگ ایران زمین سی شماره منتشر شد و شماره‌های 28 و 29 نیز به یاد مرحوم زریاب است.»
نخستین کتابی که مستقلاً از زریاب منتشر شد، ترجمه انگلیسی به فارسی «تاریخ فلسفه» اثر «ویل دورانت» بود. آخرین اثری که او از آلمانی به فارسی ترجمه کرد «دریای جان» اثر «هلموت ریتر» اسلام‌شناس معروف بود.
بیست و هشتمین جلد از مجموعه «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» به قلم مرتضی هاشمی‌پور با شمارگان 1000 نسخه در 48 صفحه به بهای 50 هزار ریال از سوی مؤسسه خانه کتاب منتشر شد.
دوشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۰
نظر شما