کتاب «بازآرایی گل و نقش»با هدف نشر آگاهی، دانش و بسط مطالعه و پژوهش در جهت آموزش هنر توسط انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شد.
گُلونقش نام قدیمی و سنتی است برای هنر سنتی «فراموشیده» و دیرینهسالی که آن را اینک «زرتشتیدوزی» یا «سوزندوزیِ زرتشتی» هم مینامیم. این هنر ظریف زنانه، که در بافتی سخت شکننده و آسیبپذیرنده جای داشت و در شرایطی ویژه و نازک به حیات دیرپای خود ادامه میداد.
از حدود سالهای 1300 خورشیدی، به تأثیر تحولات اجتماعی و اقتصادی و اوضاع زمانه، جایگاه ارجمند و باستانی خود را ترک گفت و هرچه بیشتر به محدودیت پیوست و زمینه را برای آفرینش و پدیدار آمدن در جلوهگری درباخت. پیامد چنین باختی خود به معنای افتادن این هنر دقیق و شکوهمند به ورطه فراموشی و نابودی تدریجی است و چنین شد که در روند شتاب گرفتن دگرگونیهای دوران موجودیت آن دستخوش نابودی گشت.
به همراهی افزایش حضور و ورود رقیبانِ خارجی و رسوخِ راه و رسم دنیای مدرن، دیگر کسی وقتی برای دوختن گلونقش نمییافت و تولیداتِ وارداتی دنیای جدید، سریع و ارزان بر جای آن نشستند. پس گل و نقش، و دوخت و دوز آن متوقف شد و ناگزیر مقام خود را به فرآوردههای دنیای نوظهور و اختلاط فرهنگی بخشید. چنین بود که در سرعت دگرگونی در شیوههای کهن، گلونقش دشوار و نازکاندام چندین بیپناه ماند و نتوانست خود را با شرایط روزگار انطباق دهد.
پژوهشکده هنر (وابسته به فرهنگستان هنر) برای تمهید و گسترش زمینههای مطالعات و پژوهشهای بنیادین، توسعهای و کاربردی در حوزه هنر، نقد و بررسی و آسیبشناسی پژوهشهای هنری براساس متعارف جوامع علمی و پژوهشی و ایجاد بسترهای ارائه نظریههای کارآمد هنری، متناسب با نیازها و ارزشهای دینی، ملّی و بومی جامعه ایرانی با دعوت از استادان و پژوهشگران فرهیخته و پرتلاش حوزه فرهنگ و هنر بر آن است که به نشر آثار و منابع تخصصی در قلمرو هنر بپردازد.
کتاب «بازآرایی گل و نقش: تلاشی برای بهره جویی از سنت ایرانی کهنی در سوزن دوزی» تلاشی است در جهت نشر آگاهی، دانش و بسط مطالعه و پژوهش که در جهت آموزش هنر و به ویژه برای هنرجویان و هنرپژوهان مفید و راهگشا خواهد بود.
این اثر در شش فصل به بررسی هنر سوزندوزی گل و نقش میپردازد. نخست به پیشینه این هنر اصیل و زیبا پرداخته میشود و در ادامه به بررسی رنگرزی و تزیین جامه و استفاده از این هنر در تزیین پوشاک میپردازد. فهرست کاملی از پوشاک زنانه مردانه و بچهگانه که با گل و نقش آراسته میشدهاند نیز ارائه شده است و همچنین در این اثر به انواع طرحهای گل و نقش پرداخته شده و جمعاً ۱۹ نقیشینه در این متن ارائه شده و درباره آنها سخن رفته است.
کتاب «بازآرایی گل و نقش: تلاشی برای بهره جویی از سنت ایرانی کهنی در سوزن دوزی» در 227 صفحه با شمارگان 500 نسخه و بهای سیاه و سفید 17هزار تومان ـ رنگی 36هزار تومان از طرف انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شده است.
نظر شما