سیدمصطفی موسویراد در بخش سخن سردبیر این شماره فصلنامه نقد کتاب ادبیات به جنبه اقتصادی بخش فرهنگی جامعه پرداخته است.
در پایان سال 1395 به سردبیران فصلنامههای نقد کتاب ابلاغ شد که بهدلیل مضیقههای اقتصادی دولت در بودجة سال 1396، در انتشار فصلنامهها باید تغییری بهوجود آید و حتیالامکان بهجای 4 شماره در سال 96، به تدبیر سردبیران 2 شماره منتشر شود به امید اینکه در سال بعد اوضاع اقتصادی بهبود یابد و روال سابق پیگیری شود. البته بعداً در گفتوگوهای پراکندة دستاندرکاران فصلنامهها و مسئولان خانة کتاب، قولهای مساعدت دادهشد که امیدواریم عملی شود.
اینکه اولین تبعات سیاستهای اقتصادی انقباضی شامل حال فرهنگ و دانش میشود جای تأمل دارد. در دانشگاه هم در طی چند دهة اخیر سابقة این ماجرا تلخ و ناگوار است. کمکردن بودجة دانشگاهها تا پنجاه درصد، بهدلیل مشکلات اقتصادی دولت، چندباری اتفاق افتادهاست. نمایندگان محترم مجلس و مسئولان دولتی در حالی این تصمیمها را میگیرند که به نظر نمیرسد احدی از آحاد مردم به کاهش بودجة دانشگاهها رضایت دهند.
آسیبپذیری حوزة فرهنگ و دانش در اثر اِعمال سیاستهای اقتصادی، ناشی از دیدگاه اولیای امور است که برای فرهنگ و دانش در رشد و توسعه اهمیتی قائل نیستند، فرهنگی که همچون هوایی است که در آن تنفس میکنند ولی متأسفانه دیده نمیشود. به این امر البته نباید یکسویه نگریست. اصحاب فرهنگ و دانش هم در معرفی و نشان دادن اهمیت این حوزه به سهم خود قصور ورزیدهاند که به چنین وضعیتی رسیدهایم. ما بهعنوان اصحاب فرهنگ نتوانستهایم کالاهای فرهنگی مناسبی تولید و عرضه کنیم که در سبد مایحتاج روزانه و هفتگی خانوادهها قرار گیرد و مردم ناگزیر از تهیة آنها باشند. متأسفانه حاصل کار اصحاب فرهنگ در حد جزوههای کنکور هم نبودهاست که خانوادهها به هر قیمتی شده حاضر به تهیة آنها هستند. تیراژ اندک کتابها و مجلات در مقابل تیراژ چنددههزاری این جزوهها شاهد گویایی است. پدیدآورندگان اینگونه آثار بنا بر تب مدرکگرایی افراطی که گریبانگیر جامعة ماست محصول خود را ضروری معرفی کردهاند ولی نویسندگان، شاعران، مترجمان، فرهنگنویسان، منتقدان و... نتوانستهاند آثار خود را در فهرست مایحتاج ضروری مخاطبان خود بگنجانند. بهنظر میرسد تا وضع چنین باشد و فرهنگ و محصولات فرهنگی در چرخة اقتصادی قرار نگیرند و حضور خود را توجیه نکنند باید شاهد تأثیرات ناگوار حوزة اقتصادی و تصمیمگیریهای مسئولان آن باشیم.
ضمن تأکید بر خواستة اهل قلم که توجه مسئولان را به عنایت بیش از پیش به حوزة فرهنگ خواستارند از اصحاب فرهنگ و هنر باید خواست که به توجیه اقتصادی محصولات خود بیندیشند تا در آینده حتیالمقدور از وابستگی به نفت و مالیات و بودجة دولتی رهایی یابند.
نظر شما