واکنش قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در پاسخ به اخبار مرتبط با بودجه این موسسه منتشر شد
حمید انصاری، قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در واکنش به اخبار برخی رسانهها در گزارش مبسوطی، بودجه، برنامهها و عملکرد این موسسه را تشریح کرد.
انصاری، پنجشنبه(30آذرماه) در این گزارش نوشت: «اخیرا در پی تقدیم لایحه بودجه عمومی کشور به مجلس شورای اسلامی، موضوع بودجه موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) از سوی برخی سایتها و رسانهها با انگیزههایی متفاوت دستخوش طرح سوالاتی شده و ابهاماتی را ایجاد کرده است.
وی افزود: به منظور تنویر افکار عمومی، اطلاعرسانی شفاف از ارقام بودجه مذکور و بیان برنامههایی که این بودجه برای انجام آنها اختصاص یافته است، ارائه گزارش فعالیتها و عملکرد موسسه در ازای بودجه سنواتی را وظیفه میدانیم.
انصاری تاکید کرد: در این بخش اینجانب بهعنوان قائم مقام این موسسه گزارش کلی از بودجه موسسه و اهم وظایف و عملکردها و چگونگی هزینه کرد بودجه این نهاد را تقدیم میکنم و ان شاء الله در روزهای آینده به تدریج و بهصورت مستند مسئولین بخشهای مختلف موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام و آستان حضرت امام (ره) و پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی گزارش برنامهها و عملکردها را به استحضار مردم شریف میرسانند.
بخش اول این گزارش به شرح زیر است
الف – استقبال از نقد و لزوم پاسخگویی:
اعتقاد راسخ داریم که نظارت عمومی و پرسیدن حق مردم است و نقدپذیری و پاسخگویی وظیفه همه دستگاهها؛ چراکه اماممان فرمود: «نباید ماها گمان کنیم که هرچه میگوییم و میکنیم کسی را حق اشکال نیست، اشکال بلکه تخطئه یک هدیه الهی است برای رشد انسانها» و فرمود: «ما امیدواریم.... کوچکترین فرد ایرانی بتواند آزادانه و بدون کمترین خطر به بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند و از او در باره اعمالش توضیح بخواهد.»
بر این اساس، یکی از نشانههای توسعه یافتگی هر کشوری، وجود فضای پرسشگری آزاد و امکان بیان نقد و نظر از سوی افکار عمومی و نمایندگان آنها یعنی رسانههای رسمی و غیر رسمی در آن کشور است.
خدای بزرگ را شاکریم امروزه شاهد آنیم که وجود فضای باز پرسشگری بهعنوان یکی از مواریث انقلاب اسلامی باعث شده هیچ شخص و نهادی نتواند خود را مصون و مستثنی از پاسخگویی دانسته و نسبت به دغدغههای مردم بی تفاوت باشد و باید اذعان کرد که این فضای مترقی در سالهای اخیر به واسطه ایجاد و توسعه شبکههای اجتماعی مجازی از اثر بخشی و گستره بیشتری برخوردار گردیده است که البته ضمن آنکه فرصتی مغتنم برای اطلاعرسانی محسوب میشود میتواند به محلی برای بهرهبرداریهای ناروا و سوءاستفادههای مغرضانه و تخریب گر نیز مبدل گردد.
از این رو لازم است تا همه دلسوزان انقلاب و نظام با روشنگری و بیان واقعیتها و عملکردها همانگونه که امام بزرگوارمان همواره تاکید داشتنهاند، مردم را ولینعمت خود بدانند و همگان نسبت به پاسخگویی به سوالات مردم عزیزمان اقدام نمایند.
ما نیز از این فرصت پیش آمده برای بیان واقعیتها در خصوص بودجه و رسالت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، استقبال میکنیم.
ب - نکات توضیحی در باره بودجه موسسه:
- موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) که با حکم حضرت امام در سال 1367 تأسیس گردیده است براساس قانون مصوب آبان سال 1368 مجلس شورای اسلامی بهعنوان نهادی عمومی مجموعهای از وظایف قانونی را بر عهده دارد. بودجهای که در ذیل ردیف 114030 قانون بودجه آمده است همانگونه که در زیرردیفهای آن مشاهده میشود بودجه مربوط به سه دستگاه مختلف با تشکیلات مجزا و کارکردها و مأموریتهای قانونی متفاوت (شامل موسسه، آستان و پژوهشکده) میباشد.
- از مجموع بودجه فرهنگی کل کشور (با مأخذ سال 96) که به دستگاههای مختلف فرهنگی اختصاص داده میشود و حدود 10 هزار میلیارد تومان است بودجه تخصیص داده شده به موسسه مبلغ 32 میلیارد و 200 میلیون تومان بابت کل هزینههای جاری و عمرانی است. و از مجموع بودجه حدود 47 هزار میلیارد تومانی مربوط به آموزش و پژوهش و تحقیقات کشور که به دستگاههای مربوطه و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشگاهها اختصاص یافته است، بودجه پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی کمتر از 11 میلیارد تومان (10.9) میباشد.
و از مجموع بودجههای کلان عمرانی و خدماتی و رفاهی کل کشور که به دستگاههای مختلف تخصیص مییابد آنچه که به عنوان بودجه آستان حضرت امام برای فعالیتهای گسترده عمرانی و خدماتی و بهداشتی و فرهنگی و مراسم تخصیص یافته است، مجموعا مبلغ 18 میلیارد تومان برای تمام هزینههای جاری و عمرانی آستان امام و هزینههای اجرای مراسم سالگرد ارتحال است و مبلغ 10 میلیارد تومان از رقم 28 میلیاردی که در ذیل عنوان آستان امام خمینی در لایحه بودجه آمده است مربوط به بدهی دولت به بانک سپه بابت تسویه وام پرداختی در سالهای گذشته است که این مبلغ اصلا در اختیار آستان نبوده و توسط دولت به بانک مربوطه پرداخت میشود.
بنابراین، کل بودجه در اختیار آستان برای تمامی هزینههای متنوع و گسترده جاری و پرسنلی (آب، برق، گاز مخابرات و تأسیسات، نظافت و بهداشت، امنیت و ترافیک، نگهداری فضای سبز و خدمترسانی به زائران و حقوق و مزایای خدام و کارکنان) و هزینههای فرهنگی مراسم و مناسبتها و پاسخگویی به نیازهای متنوع چندین میلیون زائری که در طول سال 97 به حرم حضرت امام مشرف خواهند شد و هزینههای مربوط به تجهیزات و نگهداری ابنیه، مبلغ 18 میلیارد تومان است. شمّهای از موارد مصرف این بودجه برای خدماتی که در حرم مطهر حضرت امام ارائه میشود در ادامه همین نوشتار بیان شده است.
تذکر این نکته نیز ضروری است که بخش قابل توجهی از بودجه موسسه و دو نهاد دیگر مربوط به هزینههای پرسنلی و حقوق و مزایای جمعی از هموطنانمان است که در این سه نهاد اشتغال دارند.
لازم به یادآوری است که حرم امام به تنهایی علاوه بر پرسنل ، کارکنان و خدّام، برای بیش از هزار نفر در بخشهای خدماتی و رفاهی ایجاد اشتغال کرده است که حقوق و مزایای آنان ارتباطی با بودجه دولتی ندارد.
- بر خلاف آنچه که در برخی نمودارهای جعلی و خبرهای غیر واقعی منتشر شده در روزهای اخیر گفته شده است، رقم کل بودجه ردیف 114030 که به نام موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام در لایحه بودجه 97 درج شده است (که شامل بودجه سه دستگاه میباشد) نسبت به سال 96 نه تنها افزایش نداشته بلکه مبلغ 5 میلیارد و 600 میلیون تومان کاهش یافته است. (مبلغ ذیل ردیف مذکور در سال 96 مبلغ 76.9 میلیارد بوده که برای سال 97 به مبلغ 71.3 میلیارد کاهش یافته است.) خوشبختانه جزئیات لوایح بودجه سال 96 و 97 به آسانی در دسترس عموم بوده و میزان صداقت انتشار دهندگان خبر مزبور به راحتی قابل ارزیابی است.
ضمنا درباره دروغ بودن نمودارهای جعلی که افزایش سنواتی بودجه موسسه از سال 92 تا 96 را علیرغم توضیحات مستند موسسه در سال قبل، بهصورت خلاف واقع نشان داده و در برخی از شبکهها منتشر شده است علاقهمندان محترم میتوانند به توضیحات مذکور مراجعه کنند.
- نکته دیگر اینکه ارقامی که در قوانین بودجه برای دستگاههای مختلف تصویب میشود به معنای تخصیص و پرداخت همین مبالغ به دستگاهها نیست و در قریب به اتفاق موارد، ارقام پرداخته شده به دستگاهها همه ساله شامل کسوراتی قابل توجه میباشد؛ به نحوی که در سالهای اخیر متوسط بودجه عمرانی پرداختی به دستگاهها کمتر از 50 درصد رقم مصوب در قوانین بودجه بوده است.
- پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی که نامش در ذیل ردیف 114030 ذکر شده است همانند صدها مرکز آموزش عالی و دانشگاهها و پژوهشکدهها بر اساس مقررات وزارت علوم و از طریق آزمون سراسری در رشتههای مختلف در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو میپذیرد و کل بودجه کمتر از 11 میلیارد تومانی این مرکز آموزشی و پژوهشی دانشگاهی صرف تأمین استاد و شهریه و خوابگاه رایگان برای دانشجویان مجرد و متأهل و سایر هزینههای تحصیل و پژوهش دانشجویان میشود.
- در موسسه نشر آثار حضرت امام و دو نهاد دیگر، ذی حسابان منصوب وزارت اقتصاد و دارایی مستقر هستند و تمامی عملیات مالی و هزینه کرد بودجه هر سه دستگاه دقیقا تابع قوانین بودجه و قانون دیوان محاسبات با نظارت و دخالت مستقیم ذیحساب انجام میگیرد. و نمایندگان محترم دیوان محاسبات نیز نظارت قانونی خویش را همانند سایر دستگاههای استفاده کننده از بودجه کشور با استقرار و ارتباط مداوم با ذیحسابی و مسئولین مالی اعمال مینمایند. از سالها پیش از این سیستمهای مالی در سه نهاد مذکور مکانیزه شده و برگ برگ اسناد هزینهها و ریال به ریال آن ثبت و ضبط میشوند و در پایان هر سال نیز طبق قوانین جاری گزارش تراز و گزارش عملکردهای مالی آنها به وزارت امور اقتصادی و مبادی مربوطه ارسال و تأییدیههای آن نیز دریافت میگردد.
- همانگونه که تصریح شد هیچیک از سه نهاد مذکور، خصوصی نبوده و متعلق به هیچ شخص و یا اشخاصی نیستندد. بر مبنایی که یادگار حضرت امام که به موجب حکم امام خمینی و تنفیذ مقام معظم رهبری و قانون مصوب مجلس محترم عهدهدار تولیت موسسه و آستان بوده مقرر داشتهاند و همین مبنا نیز از سوی وصیّ جانشین ایشان تا به امروز استمرار دارد، نه یادگار گرامی حضرت امام و نه هیچ یک از دیگر منسوبین حضرت امام ریالی از بودجه تخصیص یافته به این نهادها دریافت نمیکنند.
- بنا بر توضیحاتی که داده شد، مبلغ 71 میلیاردی که در ذیل ردیف 114030 در قانون بودجه آمده است مربوط به سه دستگاه با ردیفهای مجزا است و آنچه که در خبرهای منتشره مبنی بر بودجه 71 میلیاردی موسسه ذکر شده است عاری از حقیقت است. کل بودجه موسسه در قانون بودجه کشور که برای انجام وظایف قانونی و اجرای صدها عنوان برنامههای آموزشی، پژوهشی ، فرهنگی و تبلیغی و رسانهای و عمرانی خدماتی که در اماکن منسوب به حضرت امام در جماران و قم و خمین و اصفهان و نجف و سایر مناطق منظور شده است 32 میلیارد است نه 71 میلیارد که بخشی از آن نیز مربوط به برگزاری مراسم ملی سالگرد ارتحال امام میباشد که در حقیقت همه نهادهای کشور به نوعی در اجرای آن دخیل هستند و برای تجمیع هزینههای آن بودجه نیازهای اصلی مراسم در ذیل بودجه موسسه قرار گرفته است. روشن است که برگزاری این مراسم که احیای نام و یاد امام را در پی دارد و هر ساله با حضور میلیونها پیرو امام برگزار میشود نیازمند برنامهریزی گسترده و زمینهسازی است و این امر اگر چه که با همت نهادها و سازمانها صورت میپذیرد اما اختصاص بودجه به هر ارگان در اختیار موسسه قرار گرفته است تا هماهنگی بیشتری پدید آورد. بنابراین مشخص است که همه این بودجه در موسسه هزینه نمیشود بلکه بخش عمده آن در اختیار سایر نهادهای عضو ستاد بزرگداشت قرار میگیرد.
ج – گزاش اجمالی از مأموریتها، فعالیتها و عناوین عملکردی موسسه:
اهداف و وظایف موسسه مندرج در اساسنامه و مأموریتهای قانونی آن بدین قرار است:
1- جمعآوری کلیه اسناد و آثار حضرت امام و آثار منتشره پیرامون شخصیت، زندگانی، مبارزات و اندیشههای ایشان.
چنانچه ملاحظه میشود جمع آوری اسناد و آثار، فقط منحصر به آثار خود حضرت امام نبوده و شامل آنچه در این خصوص از سوی دیگر صاحب نظران و پژوهشگران مورد تحقیق و نگارش قرار میگیرد نیز میشود. برخلاف آنچه نوشتهاند، تمام و یا حتی بخش قابل توجهی از بودجه موسسه برای انتشار کتابها و آثار حضرت امام هزینه نمیشود بلکه بخش اندکی از بودجه برای آمادهسازی آثار و پرداخت یارانه برای متناسب نگهداشتن بهای کتابها و نشریات منتشره در نظر گرفته شده است. بخش عمده بودجه موسسه صرف مجموعهای از دیگر مأموریتها و خدمات آموزشی و پژوهشی و فعالیتهای فرهنگی و هنری و هزینههای گردآوری اسناد و آثار مربوط به امام موجود در آرشیوهای داخل و خارج کشور و تولید و نگهداری آثار هنری و تعمیر و نگهداری مکانهای منسوب و فراهمسازی امکانات برای بازدیدکنندگان فراوان از این اماکن هزینه میگردد.
2- نگهداری و محافظت از اسناد یاد شده
لازم به یادآوری است که تاکنون میلیونها برگ سند مکتوب و هزاران نسخه اثر شامل فیلم و عکس، شناسایی و به بهترین و پیشرفتهترین روشها، تفکیک، حفظ و مورد بهرهبرداری قرار گرفته و این ماموریت مهم که به نوعی مسئولیت در مقابل تاریخ آینده این کشور محسوب میگردد، با وسواس فراوان استمرار دارد.
آمادهسازی اسناد و اشیا و آثار برای تجهیز و استقرار در موزه امام خمینی و انقلاب اسلامی که سال آینده فاز اول و اصلی آن در حرم امام خمینی افتتاح میگردد هماکنون با اولویت در برنامههای موسسه در حال انجام است.
3- بررسی، تحقیق و پژوهش آثار به منظور تدوین تاریخ انقلاب اسلامی و زندگینامه حضرت امام و ترجمه و آمادهسازی مجموعه آثار جهت نشر.
در توضیح این بند ماموریت موسسه نیز به اجمال باید گفت: تاکنون علاوه بر جمع آوری، دستهبندی و تنقیح مطالب حضرت امام، و تدوین و تألیف صدها اثر پژوهشی در رابطه با اندیشه حضرت امام در قالب بیش از هزار عنوان کتاب به زبان فارسی و سایر زبانها منتشر شده و دستمایه ارزشمندی جهت مراجعه همگان و بخصوص اهالی تحقیق و پژوهش فراهم کرده است.
در همین زمینه بزودی نیز «دانشنامه امام خمینی» که پس از مجاهدت و تلاش علمی هشت ساله دهها محقق و پژوهشگر در دست نهایی شدن است و کار آن تا پایان سال جاری به پایان میرسد بهعنوان یک منبع پژوهشی ارجمند در اختیار عموم پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
واقعیت این است که امروزه بخش اعظم آنچه که در باره حضرت امام در موضوعات مختلف چاپ و منتشر شده است یا آثاری است که مستقیما در موسسه تدوین یافته و یا با استفاده از منابع منتشره شده از ناحیه موسسه و مستند به مطالب آنها تألیف یافتهاند چنانکه آثار پژوهشی فراهم آمده در موسسه و پژوهشکده از معتبرترین و پر ارجاعترین منابع مقالات علمی و پژوهشی در داخل و خارج کشور در موضوع زندگی و اندیشه امام و رخدادهای انقلاب اسلامی و نظریات مربوط به آن میباشد.
با ابتکار و همت موسسه و پژوهشکده ، سیلابسها و سرفصلهای دروس مختلف رشتههای جدید درسی (در حوزه اندیشه امام و انقلاب اسلامی) تدوین و با همکاری وزارت علوم مجوز ایجاد رشتههای جدید با استانداردهای علمی از شورایعالی گسترش اخذ شده و هماکنون در نظام دانشگاهی دولتی و آزاد کشورمان تدریس میشوند.
همچنین با حمایت موسسه و پژوهشکده تاکنون چندین هزار پایاننامه کارشناسیارشد و رساله دکتری توسط دانشجویان دانشگاههای کشور تألیف و دفاع شده است.
4- ترجمه و انتشار مجموعه آثار به زبانهای مختلف در معرفی و تبلیغ اندیشه و سیره امام خمینی به منظور زنده و نگه داشتن یاد و نام رهبر کبیر انقلاب اسلامی در داخل و خارج کشور.
در این باره نیز باید متذکر شد هماکنون علاوه بر ترجمه و انتشار صدها عنوان کتاب به زبانهای خارجی(برخی از آثار تاکنون به 30 زبان رسمی غیر رسمی شامل زبانهای بومی در قالب مجموعه گردیده و شمارگان میلیونی منتشر شده است و برخی از آنها به دلیل اثر گذاری و تقاضای فراوان مخاطبان تاکنون چندین بار توسط مترجمین مختلف ویرایش جدید شدهاند) پرتال امام خمینی (س) نیز با بهرهگیری از محققین زبان دان، به چهار زبان انگلیسی، عربی، فرانسه و اردو نیاز های مخاطبین خارجی را پوشش میدهد.
برگزاری نشستهای علمی و تخصصی و همایشهای ملی و بینالمللی نیز ازجمله اقداماتی است که به دنبال تامین هدف فوقالاشاره است.
یاد آور میشوم که به خصوص در سالهای اخیر موسسه برای حضور میهمانان خارجی دعوت شده در همایشها، هزینه رفت و آمد نمی پردازد چرا که معتقد است ظرفیت علمی یک همایش باید به میزانی باشد که شرکت کنندگان با علاقه و هزینه شخصی حضور یابند.
5 – تدوین تاریخ شفاهی زندگی امام و رخدادهای انقلاب اسلامی
در این رابطه تا کنون چند هزار ساعت خاطرات یاران امام و فعالات نهضت امام خمینی و رجال سیاسی بصورت صوتی – و بخشی بصورت تصویری – و مکتوب اخذ گردیده که بخشی از آن در قالب دهها عنوان کتابهای خاطرات انتشار یافته است . همچنین تدوین تاریخ شفاهی جزئیات وقایع انقلاب اسلامی در استانها و شهرهای مختلف کشور نیز بخشی از فعالیتهای گروه تاریخ موسسه است که مجلّدات مختلفی از آن منتشر گردیده و بقیه نیز در حال تنظیم و آماده سازی برای انتشار میباشند.
6- آموزش و تدریس مبانی اندیشه امام خمینی در رشته های مختلف علوم اسلامی در حوزه و دانشگاه.
برای نیل به این هدف مهم تا کنون ده ها جلد کتاب بعنوان منبع آموزشی اندیشه امام (س) تدوین گردیده و علاوه بر برگزاری دوره های آموزشی حضوری کوتاه مدت و همچنین آموزش مجازی در پرتال امام خمینی که هم اکنون نیز با استقبال قابل توجهی در حال برگزاری است، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی در جوار حرم مطهر حضرت امام عهده دار پذیرش و آموزش دانشجویانی است که تا مقطع دکتری در رشته های مرتبط با اندیشه امام (ره) مشغول تحصیل هستند.
گزارش تفصیلی عملکرد پژوهشکده در روزهای آینده ارائه میشود اما در اینجا اشاره این نکته لازم است که این پژوهشکده از سال 71 فعالیت خود را شروع کرده و تاکنون صدها فارغالتحصیل در مقاطع فوقلیسانس و دکتری داشته است. بخش عمدهای از هزینه آن در سرفصل حقوق اعضای هیئت علمی و پرسنلی صرف میشود و این پژوهشکده همانند صدها مرکز آموزش عالی کشور تمامی بودجه خود را دقیقا بر اساس سرفصلهای مصوب وزارت علوم هزینه می کند.
تدریس رشتههای عرفان اسلامی، تاریخ انقلاب اسلامی، جامعه شناسی انقلاب اسلامی، فقه و مبانی حقوق، و اندیشه سیاسی؛ و همچنین فعالیت گروههای پژوهشی در حوزه نوآوریهای امام، تشکیل انجمنهای علمی و انتشار نشریات علمی پژوهشی از زمینه های فعالیتهای این پژوهشکده می باشد.
7- فعالیت در زمینه تولید آثار فرهنگی هنری و حمایت از اینگونه آثار
این ماموریت که میتوان از آن بهعنوان عامل و وسیله مهم برای احیای نام و ترویج اندیشه حضرت امام خمینی (س) نام برد سالهاست که با بهرهمندی از توان و ظرفیت هنری هنرمندان متعهد کشور در حال انجام میباشد و تا کنون صدها عنوان فیلم مستند، مجموعه شعر، داستان، تابلوی تجسمی، خوشنویسی و قطعه موسیقی منتشر گردیده است که آخرین نمونههای آن در سال جاری تولید مستند «امید اسلام»، ساخت فیلم مستند «بانو قدس ایران» (برترین فیلم یازدهمین جشنواره بینالمللی «سینما حقیقت» و فیلم برگزیده جشنواره شهید آوینی) و اجرا و انتشار «سمفونی روح الله» بود که بهعنوان اولین سمفونی ساخته شده در کشور با موضوع بنیانگذار جمهوری اسلامی مورد توجه اهالی هنر قرار گرفت.
همچنین برگزاری جشنواره های ادبی و هنری نظیر جشنواره شعر یار و یادگار، جشنواره فیلم، جشنواره عکس و جشنواره تئاتر روح الله از جمله اقداماتی است که تاکنون توانسته علاوه بر کشف استعداد صدها هنرمند خلاق به جریان سازی در این حوزه مبادرت کند.
8 - نظارت مستمر بر آنچه به نام حضرت امام انتشار می یابد و همکاری با مولفین و صدور مجوز برای آثار پدید آورندگان محصولات علمی ، پژوهشی، فرهنگی و هنری در حیطه اندیشه و آراء حضرت امام.
این موضوع یکی از مهمترین وظایف اصلی موسسه و در حقیقت فلسفه وجودی آن است که در حکم حضرت امام و قانون مربوط به موسسه، مورد توجه جدی بوده است و اگر خدمات مداوم و رصد مستمر نسبت به آنچه که روزانه دهها مورد از انتساب مطالب مختلف به حضرت امام منتشر میشود نمیبود مطمئنا امروز با صدها بلکه هزاران مطلب خلاف واقع نسبت داده شده به امام مواجه بودیم و در نتیجه، حقیقت اندیشه امام و اصالت آثار و اسناد و حقایق زندگی ایشان در لابلای تحریفها و خلافنویسیها گم میشد. تاکنون چندین هزار کتاب ناشران و مولفان منتشر شده اند در بخش ارزیابی موسسه توسط پژوهشگران و ارزیابان علمی و تخصصی همکار با موسسه و در تعامل با نویسندگان، ارزیابی و تصحیح گردیده و مجوز انتشار یافته است.
9 - حفظ و نگهداری اماکن و آثار تاریخی و فرهنگی منتسب به حضرت امام به عنوان میراث فرهنگی
ازجمله بخشهای قابلتوجهی که در سالهای اخیر با پیگیری و مدیریت مستمر بهعنوان یکی از وظایف قانونی موسسه مورد توجه بوده، حفظ و نگهداری و همچنین فعالسازی اماکن منسوب به امام و ثبت این اماکن به عنوان میراث فرهنگی است.
این اماکن در داخل کشور شامل بیت تاریخی در خمین به عنوان زادگاه امام، بیت امام در قم و حسینیه جماران در تهران و نیز بیت و دفتر امام در نجف و اقامتگاه امام در نوفل لوشاتو فرانسه میباشند.
این اماکن که بجز منزل امام در قم، در تملک ایشان نبوده، در سال های اخیر تملک شده بعضی از آن ها بطور کامل بازسازی و برخی نیز مرمت گردیده و هم اکنون به عنوان مواریث فرهنگی رهبر کبیر انقلاب اسامی، مورد بازدید صد ها هزار گردشگر ایرانی و خارجی بوده و هر کدام از این اماکن به عنوان مراکز فرهنگی مشغول انجام خدمات فرهنگی به مردم عزیز مناطق خود نیز هستند. به عنوان اشاره تنها در شهرستان خمین آمار بازدید کنندگان از بیت حضرت امام بالغ بر چهارصد هزار نفر در سال گذشته بوده است. مطمئنا این امر به توسعه گردشگری این شهر و استان مرکزی کمک شایان میکند. امروزه به یمن حضور بیت امام در خمین و بازسازی آن و ایجاد فضاهای فرهنگی پیرامونی آن توسط موسسه ، این شهر به قطب گردشگری منطقه تبدیل شده است و طبعا بخشی از اقتصاد این شهر وابسته به آن است.
همچنین روشن است که وجود بیت امام در نجف و بازسازی و معرفی آن چه مقدار میتواند به عمق استراتژیک جمهوری اسلامی و ترویج فرهنگ ایرانی یاری رساند. امروزه به همت موسسه، بیت امام و دفتر ایشان در نجف اشرف به یکی از اماکن مورد توجه این شهر تبدیل شده است و در حقیقت بهترین زمینه را برای آشنایی زائران ایرانی و خارجی حضرت مولی الموحدین (علیه السلام) با فرهنگ انقلاب اسلامی فراهم ساخته است.
حرم مطهر امام راحل نیز که بهعنوان ملجاء عاشقان حضرت روح الله همه روزه بخصوص در مناسبت های مذهبی شاهد خیل عظیم زائران این حریم ملکوتی است نه تنها به عنوان پایگاه مذهبی که بعنوان مرکزی عام المنفعه متکفل انجام خدماتی رفاهی، درمانی، فرهنگی، آموزشی و اقامتی به عموم مردم شریف بهویژه ساکنین نواحی جنوبی تهران محسوب میشود و در نوع خود نمونهای موفق از معماری ایرانی اسلامی در برهه پس از تأسیس جمهوری اسلامی قلمداد گردیده و به گونهای طراحی شده است که بتواند نیازهای دراز مدت را پاسخگو بوده و بر خلاف برخی مراکز و اماکن دیگر به طور مستمر در معرض تخریب، توسعه بنا و بازسازی و صرف هزینه های تکراری مداوم قرار نگیرد.
همانگونه که در مراسم سالگرد حضرت امام که با حضور رهبر فرزانه انقلاب همه ساله برگزار می گردد شاهد بزرگترین اجتماع ملی مردمی کشور هستیم این مجموعه میتواند همزمان پذیرای چند صد هزار نفر از زائران عزیز باشد.
فقط در سال 95 حرم امام میزبان 7 میلیون زائر بوده است که در مناسبات مختلف و در روزهای متفاوت به حرم مراجعه می کنند. بخش عمده ای از مسافرین در محوطه بیرونی حرم اسکان می یابند و از فضای سبز و سرویس ها و خدمات مختلف آستان بهره می برند. ضمنا فضای حرم مطهر حضرت امام و پارکینگها و سرویسها و امکانات و خدمات آن در پایان هر هفته مورد استفاده دهها هزار تن از مردم شریف تهران که برای ادای فاتحه درگذشتگان خویش و زیارت قبور شهدا به بهشت زهرا میآیند قرار می گیرد.
بخشی از بودجه آستان صرف نگهداری این مجموعه وسیع و خدمت رسانی به زائران و مسافرین می شود و بخشی نیز در راستای کمک رسانی به در راه ماندگان هزینه میشود که تعداد آنها در سال جاری افزایش یافته است و مطمئنا دامنه مراجعین و مسافرین و زائرین بهرهمند از خدمات آستان در سال 97 بیشتر نیز خواهد شد. در شبهای سرد زمستان درهای حرم امام به روی مردم و مسافرین باز است و هر شب صدها نفر در فضای گرم آن استراحت می کنند. خدمت رسانی مالی به مراجعین نیازمند علاوه بر خدمات آستان از طریق کمیته محترم امداد امام و بخشهای حمایتی دیگر نیز در جریان است.
با توجه به امکانات و معماری و فضای دلنشین مجموعه آستان حضرت امام حضور زائران و گردشگران خارجی رو به فزونی است و بخش ویژه ای برای پاسخگویی به نیازهای مرتبط ایشان اختصاص یافته است.
همزمان با این خدمات و فعالیتها، وظیفه دیگر، ایجاد خدمات و سرویس دهی دائم حرم برای مراسمی است که در هفته چند نوبت توسط گروههای مردمی و نهادهای حکومتی در حرم برگزار می شود. ضمنا حرم حضرت امام محل حضور و ادای احترام میهمانان رسمی جمهوری اسلامی از مقامات عالی کشورها است.
علاوه بر تأمین نیازهای عمومی و ارائه خدمات متنوع برای برگزاری مراسم و خدمات مورد نیاز زائران، وظیفه بسیار مهم دیگر آستان هماهنگی و تأمین امنیت و حفاظت مجموعه حرم مطهر است. حفاظتی که امسال با توجه به حمله تروریستی داعش حساسیت بیشتر یافته است.
تحولی که در چهره جنوب غربی شهر تهران با ایجاد حرم مطهر و امکانات متنوع رفاهی و خدماتی آن و ایجاد شهر آفتاب، نمایشگاه بین المللی، فرودگاه امام خمینی، مترو و صد ها هزار متر فضای سبز،ایجاد فرصتهای زیستی و معیشتی و ... رخ داده است از حوصله این نوشتار خارج و نیازمند ارائه گزارش جداگانه است.
اجمالا اشاره می کنم که به شهادت بسیاری ، حرم امام نمادی از معماری جمهوری اسلامی برای نسلهای آینده و خانه امید همه مردم ایران و جلوه گاه عینیت حضور شهیدان و امام شهیدان در متن حیات جامعه ایران اسلامی است.
10 – استفاده از فناوریهای نوین ارتباطی برای اطلاع رسانی و انتشار آثار و اسناد
ایجاد پایگاههای موثر خبری و اطلاع رسانی و ایجاد شبکه داخلی (درون سازمان) و شبکه ارتباطی اینترانتی برای ارتباط نمایندگیها و مراکز تابعه موسسه و ایجاد سامانه های پرتال امام خمینی در 5 زبان و برنامه ریزی برای پخش زنده مراسم و ارائه نرم افزارهای خدمات موبایلی برای دریافت رایگان آثار حضرت امام و فعالیت موثر برای حضور در شبکه های اجتماعی و همکاری گسترده با شبکه ها و بخشهای مختلف رسانه ملی و مطبوعات و سایت ها و رسانه های اطلاع رسانی از جمله برنامه هایی است که موسسه تاکنون گامهای موفقی در همه این زمینه ها برداشته است.
آنچه بهعنوان بودجه پرتال در لایحه آمده است مربوط به هزینه سایت جماران و یا صرفا پرتال نیست بلکه شامل هزینه های کل عملکرد موسسه در فضای مجازی نسبت به معرفی امام به مخاطبین ایرانی و خارجی و هزینه های مربوط به سامانه ها و فعالیتهای رسانه ای فوق الذکر و هزینه فعالیتهایی از این قبیل می باشد: ایجاد کتابخانه دیجیتال، تبدیل صدها هزار برگ از اسناد مربوط به امام و انقلاب به فرمتهای دیجیتال و ساماندهی آرشیو جامع آثار مکتوب و صوتی و تصویری دیجیتال، ارتباط و همکاری با کتابخانه ها و مراکز اسناد بین المللی و ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری لازم و فرآوری اطلاعات و تولید مطالب مناسب با نیاز مخاطبان خارجی و حمایت از راه اندازی سایتها و شبکه های دوست داران امام و انقلاب اسلامی در خارج از کشور.
متأسفانه محدودیت های اجتناب ناپذیر در بیان برنامه های دستگاهها در قانون بودجه و درج رقم 5 میلیارد برای عنوان «حمایت از سایت پرتال امام خمینی به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه» که در ریز برنامه های موسسه در لایحه بودجه آمده است سبب ایجاد ابهام برای برخی از عزیزان گردیده است در حالیکه همانگونه که توضیح داده شد این رقم مربوط به هزینه های مختلف انواع برنامه های متنوع و فعالیتهای گسترده در حوزه وب و رسانه های دیجیتال و تأمین نیازهای فنی و محتوا برای اپلی کی شنها، تهیه لوح های فشرده در موضوعات مختلف و تولید نرم افزارها و پشتیبانی از سایتهای موسسه و مراکز تابعه است. ضمنا پرتال زبان اردو نیز در عنوان مذکور از قلم افتاده است که بدینوسیله از غفلتی که در تلخیص و تنظیم این عنوان پیش آمده و باعث اظهار نظرهای خاصی شده است عذر میخواهیم.
د: جریان شناسی اخبار و مطالب منتشره در باره بودجه موسسه:
بررسی ماهیت سوالات، ابهامات یا شبهات مطرح شده در فضای رسانه ای اعم از رسمی غیر رسمی، داخلی و خارجی، چهار رویکرد متفاوت را نشان می دهد. عده ای در مواجهه با خبرهای منتشره، از سر دلسوزی و با هدف روشن شدن چیستی و چگونگی هزینه کرد بودجه موسسه و با اتکاء به آمار و ارقام منتشره و بی اطلاع از جزئیات بودجه موسسه با هدف طرح پرسش و مطالبه ابهام زدایی به بازنشر این نوع خبرها میپردازند.
دستهای دیگر اما فراتر از بحث کمیت و کیفیت بودجه موسسه اساسا لزوم موجودیت موسسات دینی و فرهنگی را زیر علامت سوال برده و با اشاره به شرایط اقتصادی کشور و وجود برخی از مشکلات غیر قابل انکار، ضرورت تخصیص بودجه نه تنها به این موسسه که به همه مراکز فرهنگی کشور را منکر می شوند و دسته سوم دوستانی هستند در داخل نظام که با مطلق انگاری حقانیت جناح سیاسی خویش - به زعم خود - مواضع موسسه و متولیان آن را هم راستا با اهداف جناحی خود ندانسته در هر بزنگاهی از هر فرصتی با شانتاژ تبلیغاتی و رسانه ای برای ایجاد فشار با هدف تغییر سیاست های مستقل موسسه و متولیان آن، و همسو کردن آن با منویات منافع حزبی خویش بهره می گیرند .
و گروه چهارم دشمنان امام، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی هستند که از اساس امام عظیم الشان را باور ندارند و هویت انقلاب و زنده بودن یاد و نام امام را بر نمی تابند. و با کمال تأسف باید گفت غالبا خبرسازیها و جنجال آفرینیهای غیرمتعهدانه گروه سوم بهترین دستمایه را برای تداوم تخریبها و تبلیغات این گروه فراهم میسازد.
مواجهه هوشمندانه با اخبار و مطالبی که در روزهای اخیر در باره بودجه موسسه در برخی سایت ها و شبکه ها انتشار یافته است با دقت در تیترهای انتخابی، مضمون و محتوای خبرها و تحلیلها و ادبیات آن، تصویرها و تناسب زیر نوشت ها، اطلاعات و ارقام و نمودارهای جعلی و یا واقعی – با توجه به اطلاع رسانی شفافی که موسسه سال گذشته نیز داشته است یافتن خاستگاه انتشار دهندگان و انگیزه های ایشان را آسان میسازد.
طبیعتا دو دسته اخیر به دلیل پیش فرض های ذهنی که دارند نمی توانند مخاطب این گونه جوابیه ها و ده ها پاسخ از این دست باشند چرا که آنان اساسا به دنبال شنیدن پاسخ اقناعی خویش نیستند.
اما در پاسخ به آن دسته از عزیزانی که با استناد به مشکلات دستگاههای اقتصادی معتقدند به جای بودجه اختصاصی به بخش های فرهنگی باید به رفع مشکلات اقتصادی همت گمارد، باید گفت منطق بودجه ریزی در ایران و همه کشور ها مبتنی بر توجه به تمامی نیاز های جامعه است و بدیهی است که هر جامعهای همچنان که دارای نیاز های اقتصادی است، نیاز های دیگری نیز نظیر بهداشت و درمان، امنیت، فرهنگ، ورزش، اوقات فراغت و.... دارد و اساسا یکی از مهمترین شاخصهای توسعه یافتگی هر کشوری توجه به مسائل فرهنگی بوده و بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی موجود در جوامع بواسطه عدم سرمایه گزاری مناسب و همه جانبه در حوزه فرهنگ می باشد. جامعه به هر میزان که از هویت فرهنگی خویش و مولفه های موثر در آن فاصله بگیرد دچار انحطاط، گسست و انحراف می شود، از این رو توجه به عناصر زیربنایی فرهنگی و اهتمام به ترویج و توسعه شاخص های هویتی آن از جمله ضرورت هایی است که نمی توان آن را نفی کرد.
شایسته است که جوانان عزیز و کاربران محترم شبکه های اجتماعی به سهم بودجه فرهنگی کشورهای پیشرفته جهان در قیاس با بودجه کل آنها توجه کنند.
بنابر این با تاکید بر این نکته که کشور ایران دارای یکی از کهن ترین و غنی ترین فرهنگ های جهان است، سیاست گزاران و مسولان کشور را بر آن داشته است که فارغ از نگاه صرفا تکنوکراسی یکسو نگرانه، فرهنگ را از ارکان اساسی جامعه محسوب کرده و جایگاه ویژه ای برای آن در تدوین و تعیین اهداف و سیاست های کلان و بلند مدت کشور قائل شوند. این نگاه تا جایی پیش رفته که روح حاکم بر چشم انداز 20 ساله کشور نیز مبتنی بر فرهنگ و مولفه های هویت بخش آن است.
در جمهوری اسلامی ایران، اندیشه معمار کبیر انقلاب را می توان یکی از اصلی ترین زیر بناهای هندسه فرهنگی محسوب کرد چرا که بر پایه این اندیشه که ریشه در باور های دینی و مواریث ملی ما دارد، ملت ما توانست یکی از بزرگ ترین انقلاب های تاریخ معاصر را بوجود آورده و هویت فرهنگی و ملی مستقل و افتخار آمیزی را برای خویش رقم بزند.
در هم تنیدگی هویت نظام جمهوری اسلامی با اندیشه امام راحل بدان حد است که رهبر معظم انقلاب اسلامی آن را رکن هویت بخش انقلاب دانسته و بیان داشته اند که:«این انقلاب بی نام خمینی (ره) در هیچ جای جهان شناخته شده نیست».
متاسفانه معاندان و دشمنان نظام نیز با پی بردن به همین جایگاه در صدد خدشه وارد کردن و کم رنگ نمودن وجه هویتی انقلاب بوده و از هیچ فرصتی برای نیل به مقصود خویش فرو گذار نمیکنند.
به راستی چه کسی است که نداند بر پایه همین اندیشه ملهم از اسلام ناب محمدی (ص) بود که مردم غیور ایران توانستند بر استبداد نظام ستمشاهی فائق آیند؟ چه کسی می تواند منکر شود که پیروزی فرزندان این مرز و بوم در جنگ هشت ساله تحمیلی نا برابر ، مرهون باور و اعتماد آنان به رهبری داهیانه و ارشادات الهی امامی بود که کلامش ریشه در آموزه های اصیل اسلامی داشت و امروزه چه کسی میتواند منکر آن شود که راه نجات و تعالی کشور همچنان از مسیر عمل به اندیشه آن حکیم راحل می گذرد و به هر میزانی که از این مسیر نورانی منحرف شویم به همان میزان از صراط مستقیم عزت و استقلال و اقتدار نظام و ملتمان فاصله گرفته ایم؟ و باید خدای بزرگ را شاکر بود که علی رغم همه تخریبها و دشمنیها، نام و اندیشه امام همچنان پویا و زنده؛ و گفتمان متعالی او فرازمند و با شکوه، نه تنها در ایران که در میان محرومان و مستضعفان بسیاری از نقاط جهان، نور امید و اعتلاء را زنده نگاه داشته است.
ه - طرح یک پرسش اساسی:
با توجه به توضیحات مبسوط فوق جای یک سوال اساسی وجود دارد که چرا در چند سال اخیر همزمان با تحویل لایحه بودجه کل کشور به مجلس محترم از مجموعه چندین هزار دستگاه و نهاد و ارگان و وزارتخانه و سازمان فرهنگی و غیر فرهنگی که دارای انواع ساختارها و تشکیلات متفاوت و یا متشابه می باشند و نامشان همراه با ردیفها و ارقام مشخص بودجه در لایحه بودجه میآید (برای مطالعه لایحه بودجه کشور در سال 97 اینجا کلیک کنید) موجی از خبر و تحلیل و نمودار – و در بسیاری موارد همراه با خلاف گوییها - در خصوص بودجه موسسه ای پدید می آید که اتفاقا بیشترین باور و اهتمام را به نظام برنامه محور و صرفهجویانه با سلامت کامل مالی و اهتمام عملی و باور جدی به لزوم نظارت و پاسخگویی داشته و به دلیل حساسیت جایگاه امام خمینی در جامعه، فعالیت ها و خدمات و آثار و عملکردش همواره در معرض و منظر نه تنها یکایک مسئولین عالی و نهادهای نظام بلکه در پیش چشم مردم شریف ایران قرار دارد؟!
مطمئنا رقم بودجه موسسه و دو نهاد دیگری که زیر نظر یادگار حضرت امام اداره می شوند که درصد و نسبت آن با بودجه کشور و بودجه دیگر دستگاهها به سهولت در دسترس همگان قرار دارد نمی تواند توجیه این مسأله باشد. داوری در باره چرایی پیدایش این پدیده را به خوانندگان محترم میسپاریم.
در پایان ضمن تشکر مجدد از همه رسانه های متعهد و کسانی که از سر دلسوزی سوالات و انتقادات خویش را بیان نموده اند و با ابراز امیدواری از مفید بودن آنچه در پاسخ این سوالات مطرح گردید و با تأکید بر انتشار گزارشات آماری و عملکردی در روزهای آینده، امیدواریم سایر مراکز و دستگاه های فرهنگی کشور نیز از سنت پاسخگویی استقبال کرده و دولت و مجلس محترم نیز به دفاع روشنگرانه از مصوبات خویش پرداخته تا در نهایت ضمن آگاه نمودن مردم شریفمان، راه بر هر گونه جو سازی بدخواهان بسته شود.
بی شک مسئولان محترم موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) با الهام از امام راحل عظیم الشان وبا تأسی به شیوه پسندیده یادگار حضرت امام هیچگاه خود را بی نیاز از تذکر و نقد ندانسته و از هر گونه راهنمایی، پیشنهاد و نقد سازنده استقبال می کنند.»
بخش دوم این گزارش شامل گزارش آماری و عملکردی بخشهای مختلف موسسه و پژوهشکده و شرح تفصیلی برنامهها و فعالیتها قرار است شنبه آینده منتشر شود.
نظر شما