وی ادامه داد: براساس آنچه که قانون اساسی در جوامع وضع می‌کند مردم و جامعه می‌توانند به اهداف موردنظر خود برسند. حکومت‌ها برای رسیدن به راهبری از ابزارهایی استفاده می‌کنند که آن را خط و مشی ملی و سیاست ملی می‌گویند البته بین این دو مفهوم تفاوتی هم وجود دارد بدین معنا که سیاست اهم از خط‌مشی هست اما ما اغلب از واژه خط‌مشی ملی استفاده می‌کنیم چون نمی‌توانیم همزمان تفاوت این دو واژه را در نظر بگیریم.
کتاب حاصل پژوهش‌های بومی ایران است
به گفته این استاد دانشگاه، به‌هرحال این کتاب تلاش کرده تا به صورت مفصل خط و مشی عمومی را برای مخاطب شرح دهد. این کتاب به جامعه علمی، مدیران و خط مشی گذاران عمومی نوعی از دانش را ارایه می‌کند که البته حاصل پژوهش‌های بومی ما در ایران است و حدود 70 درصد آن جنبه تالیفی دارد. در کتاب تلاش شده که جوامع مختلف خط‌ومشی‌گذاری ملی بررسی شود.
دانایی‌فرد با اشاره به اینکه خط‌مشی‌گذاری ملی یا عمومی به مجموعه‌ای از اقدامات حکومت یا در مجموع کوچکتر دولت گفته می‌شود که برای حل مسایل عمومی جامعه استفاده می‌شود افزود: این خط و مشی سه شاخه اصلی دارد که شامل فرایند خط‌مشی گذاری عمومی، تحلیل خط‌ومشی‌گذاری عمومی و ارزشیابی خط‌مشی‌گذاری عمومی است البته کتاب حاضر متمرکز بر بخش فرایند خط‌مشی گذاری عمومی شده است بدین معنا که تئوری‌ها و نظریه‌ها و چارچوب‌هایی که فرایند خط‌مشی عمومی را تحلیل کرده است مورد بررسی قرار می‌دهد.
عقلانیت در خط‌مشی‌گذاری عمومی
وی اضافه کرد: تئوری‌ها براساس کارهای پژوهشی دانشجویان مقطع دکترا جمع‌آوری شده است به طور مثال یکی از اصول کتاب به نگاه اسلام درباره خط‌مشی‌گذاری عمومی می‌پردازد فصل دیگر درباره موانع انسجام خط‌مشی‌گذاری عمومی پرداخته است و نمونه‌های ملی در ایران را بیان می‌کند. در فصل دیگر دانش‌پژوهشی فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی بیان شده است.
ابزارهای خط‌مشی‌گذاری عمومی، عقلانیت در خط‌مشی‌گذاری عمومی، خط‌مشی‌گذاری مبتنی بر شواهد و تدوین پیشنهادات خط‌مشی‌گذاری عمومی از دیگر فصل‌های این کتاب است بدین معنی که دولت اگر می‌خواهد پیشنهادهایی درباره این موضوع ارایه کند در این فصل بررسی شده است.
همچنین یکی از موضوعاتی که در کتاب مورد توجه قرار گرفته است چارچوب‌های مطرح شده در این باره در ایران است. من معتقدم درباره خط‌مشی‌گذاری عمومی ائتلاف‌های موانع و نظریه‌های جریانات چندگانه وجود دارد. رویکرد نخست به معنا خط‌مشی‌های ملی بستگی دارد که در پشت آن ائتلاف‌ها قرار می‌گیرند و رویکرد دوم نیز نشان‌دهنده میزان کارهای پژوهشی است که در ایران انجام شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این کتاب به موضوع شکاف بین دولت و مردم هم می‌پردازد، گفت: یکی از فصل‌های کتاب به بحث خط‌مشی‌گذاری عمومی و ساخت اجتماعی می‌پردازد. حکومت‌ها از مردم ساخت می‌سازد بدین معنی که دولت‌ها با توجه به تقسیم‌بندی که از مردم ارایه می‌کنند خط‌مشی مشخص می‌کنند و این خط مشی‌ها به مردم این پیام را می‌دهند که به چه میزان برای دولتشان اهمیت دارند. اگر رفتار دولت‌ها و تبیین خط‌مشی براساس سیاست‌های عدالت‌محورانه نباشد این پیام را به مردم می‌دهد آنها برای دولت یکسان نیستند بنابراین تدوین خط‌ومشی باید به گونه‌ای باشد که مردم احساس عدالت اجتماعی را داشته باشند.
شکاف بین مردم و دولت چگونه به‌وجود می‌آید؟
این استاد دانشگاه تاکید کرد: مردم اگر احساس نکنند که دولت آنها را بزرگ نمی‌شمرد بین آنها و دولت شکاف ایجاد می‌شود و از تدوین خط‌مشی‌ها برداشت منفی خواهند کرد. از سوی دیگر اجرای مثبت خط‌مشی منوط به یکسان بودن گفتار و عمل مسئولان دولتی است.
وی درباره نقطه تمایز این اثر با سایر آثار مشابه نیز عنوان کرد: این کتاب حاصل پژوهش‌هایی است که در ایران انجام شده و ترجمه‌ای نیست البته ما از دانش دیگران هم استفاده کردیم اما با توجه به استفاده از پژوهش‌های بومی دانشی که تولید شده برای ایرانیان ملموس‌تر است لذا وجه بارز این کتاب در مقایسه با آثاری که در این حوزه تولید شده این است که صبغه تصنیفی دارد.
دانایی‌فرد در پایان گفت: البته اساسا خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران رشته جوانی است و هنوز به بلوغ کامل نرسیده و نیازمند پرورش دانشجویان و استادان در این حوزه است. از سوی دیگر خط‌مشی‌گذاری عمومی در حوزه‌های تحلیل خط‌مشی، ارزشیابی و فرایند کارهای زیادی در ایران انجام نشده است ما باید تلاش کنیم در عرصه بین‌المللی کتاب‌هایی را در این حوزه تدوین کنیم به‌طور مثال باید بتوانیم درباره خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران در سطح بین‌المللی کتاب داشته باشیم.
نظر شما