کتاب «18 ساله» به قلم حمید سبحانیصدر، سیری مختصر در بخشی کوچک، ولی بسیار مهم و تاثیرگذار از تاریخ اسلام داشته و در حد امکان، پردههایی را که بر چهره حقایق آن دوره از تاریخ اسلام افکنده شده، کنار میزند.
وقتی به تاریخ صدر اسلام مینگریم، میبینیم که تا چه اندازه حق و باطل بههم آمیخته شده است. چگونه برخی از حقایق از صفحه تاریخ حذف شده و برخی موارد که هرگز وجود خارجی نداشتهاند، به آن اضافه شده است. در پارهای از مسائل نیز، آنقدر اقوال مختلف و متناقض بههم تنیدهاند که خوانندگان تاریخ را دچار سردرگمی کرده و عینک بدبینی را به دیدگانش مینشاند. تعصب شدیدی که برخی از اهل حدیث و تاریخ در معتقدات پوچ و بیاساس خود داشتهاند، باعث شد که به جرات و جسارت و بهراحتی، حقایق را کتمان کرده و اباطیل را بر صفحه کتابهای تاریخ و جوامع حدیثی خود بنشانند.
«18 ساله»، یکی از کتابهای تألیفشده از سوی مؤسسۀ ایمان ماندگار است که به قلم حمید سبحانیصدر نگارش یافته و انتشارات مطیع آن را چاپ کرده است.
در این نوشتار، مؤلف بر آن است که سیری مختصر در بخشی کوچک، ولی بسیار مهم و تاثیرگذار از تاریخ اسلام داشته باشد و در حد امکان، پردههایی را که بر چهره حقایق آن دوره از تاریخ اسلام افکنده شده، کنار بزند.
از آنجا که مهمترین حادثه پس از شهادت رسول خدا (ص)، جریان غصب خلافت و به تبع آن هجوم به بیت نبوت و شهادت حضرت فاطمۀ زهرا (س) است و همین بخش از تاریخ اسلام، به شدت مورد تهاجم و تحریف قرار گرفته، مؤلف در این کتاب به بررسی حقایق تاریخی مربوط به این وقایع پرداخته است.
البته محققان بزرگی در عالم اسلام به تفصیل، به تبیین این حقایق پرداختهاند و این نوشتار بیشتر در حکم خلاصهای از پژوهشهای ارزشمند آنهاست. از جمله علمای معاصر که در کتاب، به آثارشان اشاره شده میتوان به امام خمینی (ره)، علامه عسکری و علامه سید جعفر مرتضی عاملی اشاره کرد.
بیتردید آنگاه میتوان به عمق فجایع فاطمیه و حوادث آن روزهای تاریکتر از شب پی برد که ابتدا فهمید حضرت فاطمۀ زهرا (س) که بود. لذا آغازگر هر یک از بخشهای هجدهگانه این نوشتار تاریخی، روایتی است از معارف فاطمی و فضائل حضرت زهرا (س) که با قلمی ادبی و لطیف نگارش یافته و خوانش روایات تلخ تاریخی را اندکی شیرین میکند. عدد ۱۸ هم عددی برگرفته از عمر ۱۸ ساله امابیهاست که تحریفگران تاریخ، حتی از تحریف آن نیز دست برنداشته و سن طبیعی حضرت را به گونههای دیگری نقل کردهاند.
نثر کتاب، نثری روان و همهفهم است، بیآنکه از عمق تاریخی و ارجاعات مستند در آن کاسته شده باشد. در بسیاری موارد عین عبارات عربی مقاتل و کتابهای تاریخ آورده شده و در هیچ نقلی از بیان منابع و مصادر، خودداری نشده است.
سیر تاریخی کتاب از واپسین روزهای زندگانی پیامبر اسلام آغاز میشود و تا شب خاکسپاری دختر گرامی ایشان ادامه دارد.
بیان نگرانی رسول خدا از فتنههای پیشرو، چرایی نقلهای مختلف در زمان دفن پیامبر (ص)، بررسی موقعیت مکان دفن رسول خدا و موقعیت خانه دختر پیامبر (ص) که در نهایت مؤلف نتیجه میگیرد که مکان دفن رسول خدا همان خانه دختر پیامبر بوده است، شرح ماجرای احراق خانه حضرت زهرا (س) و تحقیق پیرامون زمان این واقعه، تحریفات و تناقضهای تاریخی پیرامون این واقعه، حضرت محسن و شواهدی از تعمد مورخین و علما در کتمان شهادت ایشان، گریههای جانکاه دختر پیامبر (ص) در فراق پدر و ظلم به وصی پیامبر، فشار مردم برای خروج حضرت زهرا (س) از خانهاش به بهانه متأذی شدن از گریههای ایشان، ماجرای بیتالأحزان، غصب فدک، عیادت بانوان مدینه و حاکمان زمانه از دختر پیامبر (ص) در ایام بیماری ایشان، بررسی زمان شهادت حضرت زهرا (س) در منابع، وصایای دختر پیامبر (ص)، بیان اتفاقاتی که در فاصله شهادت تا مراسم تدفین حضرت در مدینه رخ داد، غسل و تشییع و تدفین غمبار و مخفیانه بانوی عالمین، تلاشهای امیرالمؤمنین برای پنهان ماندن قبر دختر پیامبر (ص) و عمل به وصیت ایشان و تحقیق پیرامون محل دفن حضرت صدیقه طاهره (س)، از مهمترین موضوعات کتاب حاضر هستند.
یکی از مباحث جذاب و خواندنی کتاب «۱۸ ساله»، بحث درباره محل دفن رسول خدا است. در این زمینه میخوانیم: «بر مبنای تحقیقات صورت گرفته باید گفت که پیامبر در خانه دخترش فاطمه رحلت فرمود و در همانجا نیز دفن شد. ادعای دفن آن حضرت در خانه عایشه از مجعولات پس از جنگ جمل و جهت احیای وجهه امّالمؤمنین عایشه بوده و به دلایل متعدد مردود است. از جمله این دلایل آنکه قبر شریف رسول خدا در طرف شرقی مسجد بوده، ولی بنابر اسناد تاریخی موجود، خانه عایشه در طرف قبله قرار داشته است. همانگونه که پیش از این ذکر شد، عایشه و برخی دیگر، از دفن پیامبر باخبر نشدند، مگر آنگاه که صدای بیلها را در دل شب سهشنبه و یا چهارشنبه شنیدند. سوال اینجاست که چگونه رسول خدا در خانه عایشه دفن شد و او از این امر بیخبر ماند؟»
کتاب «۱۸ ساله» همچنین به برخی فضائل حضرت زهرا (س) نیز میپردازد که یکی از نکات قابل توجه در مورد مقام آن بانو، شکلگیری نور وجودی آن حضرت است. فرازی از کتاب، درباره این موضوع، به این شرح است: «اما از روایات چنین فهمیده میشود که نور حضرت زهرا صورتی دیگر یافت و هرگز مراحل اصلاب و ارحام از حضرت آدم تا حضرت خاتم را طی ننمود. این نور از بدو تجلی، در بهشت جای گرفت و در موعد مقرر با رعایت برخی مقدمات، مستقیماً در صلب رسول خدا استقرار یافت. آنگاه که پیامبر در سفر معراج به بهشت وارد شدند، به امر الهی از میوهای بهشتی که حامل نور فاطمه بود، تناول نمودند و در نتیجه، نور آن حضرت به رسول اکرم منتقل شد.»
کتاب «۱۸ ساله» و کتاب «دختر پیامبر» که هر دو از محصولات موسسۀ ایمان ماندگار هستند، در برخی از مباحث با هم اشتراک دارند و میتوان گفت مکمل هم هستند. مطالعه این دو کتاب فرصت مغتنمی است تا اطلاعات پراکنده و نامنظم خود از زندگانی حضرت زهرا (س) و برخی فضائل ایشان را، مستند و بهطور جامع از نظر بگذرانیم و حال که خود فرصت و فراغت لازم برای کاوش و پژوهش از میان حجم عظیم کتب سیره و تاریخ و معارف را نداریم، در فرصتی کوتاه به خوشهچینی زلال معارف فاطمی نایل آییم.
این کتابها میتوانند برای اهل منبر و ذاکران اهل بیت (ع) نیز مورد استفاده قرار گیرند و بر قوت و دقت علمی این تریبونهای مقدس بیفزایند.
کتاب «18 ساله» نوشته حمید سبحانیصدر در 208 صفحه با شمارگان پنج هزار نسخه از سوی انتشارات مطیع راهی بازار نشر شده است.
نظر شما