علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در گفت‌وگو با ستاد اطلاع‌رسانی رویدادهای ترویج کتابخوانی درباره رویداد انتخاب پایتخت کتاب گفت: طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران، در چهار سالی که از اجرای آن گذشته، هر سال نسبت به سال قبل در حال بهتر شدن بوده‌است و با توجه به عملکرد آن به نظرم خیلی زود به مدل کاملی از این طرح می‌رسیم؛ چراکه خوشبختانه هر سال ملاک‌های انتخاب واضح‌تر شده است.

وی ادامه داد: اجرای این طرح تا همین جا هم نشان داده این فعالیت فرهنگی، توجه مسوولانی را به خود جلب کرده است که در شهرها مستقیماً وظیفه فرهنگی ندارند. به عبارت دیگر این طرح توانسته است نظر همه این افراد را جلب کند که از این طرف به‌عنوان یک ظرفیت‌ فرهنگی استفاده کنند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به رقابت شهرهای مختلف خاطر نشان کرد:  تصور می‌کنم که موج رقابت خوبی در شهرها ایجاد شده است، اما باید دقت کرد شهری به عنوان پایتخت کتاب می‌شود یا شهر خلاق در ترویج کتابخوانی معرفی ‌شود که همواره تراز بالای فرهنگی خود را داشته باشد و هر سال یک شهر به شهرهای تراز اول فرهنگی کشورمان اضافه شود؛ نه اینکه شهر قبلی به وضع سابق برگردد.  

مختابر‌پوراضافه کرد: تحقق این امر نیازمند آن است که با تلاشی مضاعف، تداوم فعالیت‌های فرهنگی در شهرهای خلاق و پایتخت کتاب حفظ شود. در این صورت است که می‌توانیم در یک بازه یک دهه‌ای ، تعداد قابل توجهی شهر شاخص در حوزه ترویج کتابخوانی داشته باشیم.

مختارپور همچنین درباره طرح‌هایی واصله از شهرهای مختلف، گفت: در طرح‌های ارائه ‌شده به دبیرخانه چهارمین دوره انتخاب پایتخت کتاب ایران، زمینه‌هایی برای مشارکت مردمی وجود دارد اما اشکال اساسی که در این طرح و طرح‌های مشابه وجود دارد، این است که در بعضی شهرها، به‌طور رسمی و پایدار زمینه‌های مناسبی برای مشارکت‌های مردمی تثبیت نشده است؛ در نتیجه، کارها بیشتر به شکل سلیقه‌ای و موردی است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: مثلاً در برخی شهرها مدیر ارشاد، نهاد کتابخانه‌های عمومی یا دستگاه‌های مختلف، توجه بیشتری به استفاده از انجمن‌های مردم‌نهاد دارند و در آن شهرها، فعالیت مردمی بیشتر است اما در برخی شهرها این گرایش وجود ندارد؛ در‌حالی‌که استفاده از ظرفیت‌ سازمان‎های مردم‌نهاد، امروز در اداره کشورهای پیشرفته جهان، یک اصل است. بنابراین به نظر می‌رسد باید بستر مناسب مشترک ثابت و مستمر برای استفاده از ظرفیت‌های مردمی تهیه شود.

این مدیر فرهنگی اظهار کرد: برای عمومیت پیداکردن حرکت‌های ترویجی، لازم است که دستگاه‌های مختلف از ظرفیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد در زمینه‌های فرهنگ، محیط زیست و فعالیت‌های اجتماعی بهره بگیرند. من تصور می‌کنم در حوزه فرهنگی باید به طور ثابت و در همه رده‌های پیگیر تقویت سازمان‌ها مردم نهاد باشیم و در یک دوره زمانی کوتاه، برخی امور را که نیازی به تصدی دولتی ندارند، به آنها واگذار کنیم و در ادامه می‌توانیم فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد را به رقابت و مسابقه و گزینش بگذاریم.

مختارپور در پاسخ به این سوال که نهاد کتابخانه‌های عمومی برای پایتخت کتاب دقیقا چه عملکردی داشته، اظهار کرد: از جمله دستگاه‌های اصلی در بررسی برنامه‌های پایتخت کتاب و سنجش کارها، نهاد بوده است؛ آنچنانکه تعداد کتابخانه‌ها، تعداد کتاب‌ها، میزان فعالیت کتابخانه‌‎ها، فعالیت‌های فرهنگی کتابداران، میزان امانت، برنامه‌های ترویجی کتابخوانی شهرها، مسائلی بوده در این سه سال از سوی نهاد کتابخانه‌ها ارزیابی شده است.

وی تاکید کرد: خوشبختانه نهاد کتابخانه‌های عمومی نقش مهمی در این طرح داشته و من امیدوارم بعد از این نیز این همکاری ادامه پیدا کند. ضمن اینکه بقیه دستگاه‌های فرهنگی هم مشارکت کنند تا به یک هم افزایی برسیم.

مراسم پایانی انتخاب چهارمین پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوست‌دار کتاب، سه شنبه 8 اسفندماه با حضور مسئولان کشوری و فرهیختگان حوزه فرهنگ در سالن اجلاس سران برگزار خواهد شد.