ملیحه بهارلو به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: ماتئی ویسنی‌یک، نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس فرانسوی رومانیایی‌تبار چند نمایشنامه ضد استالینی دارد که دو عنوان را من ترجمه کرده‌ام. نخست نمایشنامه «چگونه تاریخچه کمونیسم را برای بیماران روانی توضیح دهیم؟» بود که تابستان امسال منتشر شد و دیگری «حالا کی قراره ظرفا رو بشوره؟» است که چند روزی است روانه کتابفروشی‌ها شده است.

وی افزود: ویسنی‌یک در «حالا کی قراره ظرفا رو بشوره؟» ادای دینی به نمایشنامه‌نویس برجسته هم‌وطن خود یعنی اوژن یونسکو می‌کند. او این نمایشنامه را به مناسبت بزرگداشت یکصد سالگی یونسکو نوشت و در نگارش آن از چند نمایشنامه یونسکو نیز بهره برد. به عبارتی ویسنی‌یک در نگارش «حالا کی قراره ظرفا رو بشوره؟» نمایشنامه‌های «کرگدن»، «آوزاه‌خوان طاس»، «صندلی‌ها» و «درس» که در زمره مشهورترین و مهم‌ترین آثار یونسکو هستند، ترکیب کرده و از فضای حاصل از آن بهره برده است.

بهارلو ادامه داد: شخصیت اصلی نمایشنامه شاعری است که از قضا به عنوان مترجم آثار اوژن یونسکو هم فعالیت دارد. داستان و روایت نمایشنامه در رومانی اتفاق می‌افتد که چاپ آثار یونسکو از طرف دولت کمونیستی ممنوع شده است. شاعر به زندان افتاده و هم‌بند تعدادی از شخصیت‌های مهم کشور از جمله وزیر سابق، دادرس و... می‌شود که زندانی هستند. آنها تصمیم می‌گیرند که در زندان نمایشنامه «آوازه خوان طاس» را اجرا کنند و هرکسی یک نقش را بر عهده می‌گیرد و چون فضا ابزورد است نمی‌توانند جلوی خنده خود را بگیرند و تا چند ساعت مدام اجرا می‌کنند و می‌خندند.



این مترجم در توضیح بیشتر فضای نمایشنامه گفت: شروع و پایان نمایشنامه با اجرای «کرگدن» یونسکو در زندان است. در این نمایشنامه خود یونسکو هم به عنوان یک شخصیت نامرئی یعنی به صورت یک سیگار روشن وارد شده و خود را می‌کشد تا تمام می‌شود و خود را خاموش می‌کند. ویسنی‌یک این نمایشناه را به همه نویسندگان اروپای شرقی تقدیم کرد که در راه آزادی و علیه ادبیات دولتی و هنر رسمی مبارزه کردند و هزینه‌های وحشتناک دادند.

بهارلو همچنین درباره چرایی تالیف این نمایشنامه نیز به نوشته ماتئی‌ ویسنی‌یک درباره آن اشاره کرد: نویسنده درباره چرایی تالیف «حالا کی قراره ظرفا رو بشوره؟» نوشته است؛ «در رومانی کمونیستی جایی که پوچی هر روزه با تئاتر ابزورد در رقابت بود، وقتی برای اولین بار با نمایشنامه‌های یونسکو آشنا شدم آزادی مطلق به معنای واقعی را پیدا کردم در عین حال ابزار بسیار کارآمدی برای مبارزه علیه تبعیض و ستم، حماقت و باورهای تعصب‌آمیز ایدئولوژیک یافتم. بعد از خواندن نمایشنامه‌های یونسکو دیگر هرگز در زندگی‌ام نترسیده‌ام. بیشتر از هر نظام فلسفی و کتاب حکمت‌آمیزی، یونسکو بود که کمکم کرد انسان‌ها و تناقض‌ها و تفاوت‌هایشان را بفهمم و روح انسانی، زندگی و جهان را درک کنم.»

«حالا کی قراره ظرفا رو بشوره؟» نوشته ماتئی ویسنی‌یک و ترجمه ملیحه بهارلو با شمارگان هزار نسخه، 163 صفحه و بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات کتاب فانوس روانه کتابفروشی‌ها شده است.

ملیحه بهارلو در زمینه‌های شعر و نمایشنامه به ترجمه مشغول است. از دیگر کتاب‌های منتشر شده او می‌توان به «هیچ چیز دوبارپ اتفاق نمی‌افتد» سروده ویسواوا شیمبورسکا و نمایشنامه «چگونه تاریخچه کمونیسم را برای بیماران روانی توضیح دهیم؟» نوشته ماتئی ویسنی‌یک اشاره کرد.