خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مسعود بهزادی‌راد، کارشناس ارشد گردشگری: زندگی مدرن امروز انسان شهری را به سمت روزمرگی کشانده و زندگی صنعتی روندی کسل کننده برای او پدید آورده است. انسان شهرزده برای رسیدن به آرامش و درک لذت حس حضور در طبیعت به آن پناه می‌برد تا فشارهای حاصل از زندگی شهری و صنعتی را کاهش دهد. میل به حضور در طبیعت و بهره‌مندی از مواهب آن، روزبه‌روز در حال افزایش است.

در این میان توجه به گردشگری در طبیعت و حفاظت از آن با مفاهیمی همچون اکوتوریسم، گردشگری پایدار، بوم گردی و … اهمیتی دو چندان یافته و آموزش گردشگران در حفظ و نگهداری از طبیعت، به خصوص در ایام نوروز مقوله ای اجتناب ناپذیر در امر گردشگری پایدار است.

اکوتوریسم تعاریف متعدی را شامل می‌شود از نظر ریشه لغوی از دو جزء Eco و Tourism ساخته شده است که پیشوند eco برگرفته از ریشه‌ای یونانی به معنی تلفیقی از مفاهیم محیط زیست و زیستگاه و tourism به معنای گردشگری است.

اکوتوریسم سفری است مسئولانه به مناطق طبیعی که موجب حفظ محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی مردم محلی شود. در اکوتوریسم انگیزه اصلی مشاهده و احترام به طبیعت است و تفاوت آن با طبیعت گردی در این است که طبیعت گردی نسبت به اکوتوریسم مفهوم فراتری دارد و به تمام بازدیدها و فعالیتهایی که در دامن طبیعت انجام می‌شود، صرف نظر از پایدار بودن یا نبودن آنها اطلاق می‌شود.

ایران کشوری است با طبیعتی چهارفصل شامل کوه ها، دریاچه‌ها، جنگل‌ها، غارها، انواع گونه‌های جانوری و گیاهی خاص، چشمه‌های آب معدنی و جزایر متعدد در جنوب و سواحل زیبا در شمال. این‌ها همه موجب شده تا ایران کشوری جذاب برای بازدیدکنندگان باشد.

سرزمین پهناور ایران دارای شرایط اقلیمی، اکوسیستم‌های متنوع و چشم‌اندازهای زیبایی است که برای گردشگران علاقه‌مند به اکوتوریسم و طبیعت گردان فرصت منحصر به فردی به شمار می‌آید. همچنین با گذر به فاصله‌ای نه چندان دور در این سرزمین، اقلیم، گویش، فرهنگ و… تغییر می‌کند که این خود نشانی از گوناگونی تنوع در ایران است. از این رو این گستره فضایی مقوله ای بسیار متنوع است.

نوروز نیز نماد همزیستی ایرانیان با طبیعت است و فرصتی است که در ایران مردم به دامان طبیعت رفته و با گشت و گذار و دوری از نقاط شهری طراوت و شادابی به زندگی خود می‌بخشند. در این میان توجه به حفاظت از طبیعت و گردشگری مسئولانه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

راهنمایان تور در بین فعالان صنعت گشردشگری نقش بسزایی در حفظ و نگهداری از طبیعت دارند. آنها باید کاهش اثرات منفی حضور خود و گردشگران در طبیعت را در سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهند. مسلماً حضور انسان در طبیعت آسیب‌های متنوعی دارد که با دقت عمل در مدیریت و برنامه‌ریزی سفر می‌توان آن را مسئولانه‌تر کرد تا آسیب کمتری وارد شود. گفته می‌شود تنها چیزی که باید از یک اکوتوریست در طبیعت جا بماند رد پای او و عکس‌ها و خاطرات سفر است.

واضح است که اکوتوریست‌هایی که در قالب خانواده‌های گردشگر نوروزی به مناطق طبیعی رهسپار می‌شوند، باید مانند یک گردشگر حرفه‌ای عمل کرده و در احترام به طبیعت، برخورد مسئولانه و حافظ محیط را داشته باشند. هر چند اندک ولی قدم‌هایی که در آموزش و حفظ توسعه محیط زیست برداشته شود، منتج به تقویت گردشگری پایدار می‌شود. یعنی از منابع و امکانات موجود به نحوی استفاده می‌شود که نسل‌های آتی نیز در استفاده از این منابع مشکلی نداشته باشند.

تمرکز بر گردشگری پایدار مستلزم اهمیت دادن گردشگران به این مقوله است که در فرهنگ، آموزش، توجه و اهمیت به جامعه میزبان در استفاده از طبیعت رخ می‌نماید. همچنین پیشرفت در این مورد نتایج درخشانی در دیگر بخش‌های صنعت گردشگری خواهد داشت.