حدادعادل در این آئین دقایقی درباره ویژگی‌های فردی و سالها فعالیت موثر راضیه تجار در حوزه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی به سخنرانی پرداخت و از انجمن قلم به خاطر حسن انتخابشان در تکریم راضیه تجار تشکر کرد.
وی در ادامه گفت: انقلاب اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف باید تجلی کند. هر انقلاب اصیل و بزرگی یک ادبیات پویا و اصیل را در کنار خود بوجود می‌آورد. اگر تاریخ انقلاب‌های جهان را بخوانیم، می‌بینیم در بطن هر انقلابی، ادبیاتی از شعر و داستان ظهور می‌کند. از منظر دیگری هر انقلابی محتاج یک حرکت عظیم در عرصه تعلیم و تربیت است. اگر انقلاب در کشور صورت گیرد و آن انقلاب در آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت قهرمانانی نداشته باشد، آن انقلاب عقیم است. امروز با یک شخصیتی روبه‌رو هستیم که عمر خود را در عرصه ادبیات و تعلیم و تربیت صرف کرده است.
حداد عادل افزود: از ابتدای انقلاب چشم به راه بانوانی بودیم که در شعر و داستان و ادبیات چهره شوند. در سال‌های اول انقلاب خواهر خوبی به نام سپیده کاشانی داشتیم که تکیه‌گاه شاعران زن جوانتر از خود بود. خاطرات بسیار خوبی از بزرگواری، نجابت، ذوق و ایمان آن بانو داشتیم، اما حیف که زود از میان ما رفت و سالها این عرصه کمتر با نام بانویی همراه بوده است. اما بیش از 20 سال است وقتی در ذهنم این عرصه را جستجو می‌کنم، نام راضیه تجار می‌درخشد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه اظهار کرد: این افتخار را داشتم از روز اول تأسیس انجمن قلم به‌عنوان عضو ساده دنباله‌رو دوستان باشم و به فکری که منشأ تأسیس انجمن بود، اعتقاد داشته و دارم. هرگاه صحبت از انجمن می‌شد خانم تجار در آنجا حضور داشت. کاری که ایشان کرده از دو جنبه اهمیت دارد؛ تولید آثار ادبی و کتاب‌های داستان و تربیت نسل داستان‌نویس به‌ویژه بانوان داستان‌نویس در عرصه انقلاب اسلامی. هر دو جنبه دارای ارزش است، چراکه زن‌ها در انقلاب ما نقش اساسی داشتند. از روز اول که تظاهرات آغاز شد، زنان پا به پای مردان در تظاهرات حضور داشتند. فیلم‌هایی که از حضور زنان در پاریس و دیدار و گفت‌وگوی آن‌ها با حضرت امام خمینی (ره) منتشر شده، نشان می‌دهد ایشان چه نگاهی به زنان داشته و چه جایگاهی برای آن‌ها قائل بوده است.
وی گفت: زن‌ها پس از پیروزی انقلاب هم رضایت دادند تا مردان و پسرانشان راهی جبهه شوند و شهادت آن‌ها را تحمل کردند. کتاب‌هایی که درباره نقش زنان در آزادی خرمشهر و پشت جبهه نوشته شده، گواه این موضوع است. زنان در انقلاب ما داستان‌ساز و نقش‌آفرین بودند، اما این عرصه زن داستان‌نویس هم می‌خواست. خانم تجار هم خودش در انقلاب نقش‌آفرین و داستان‌ساز بوده و هم داستان‌نویس و داستان‌نویس‌آفرین بوده است.
حدادعادل در معرفی برخی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی راضیه تجار، افزود: دیگر خصلت ایشان، اخلاق متین است. همچنین آرامش، مهربانی، احترام، دوری از هیاهو و دوری از بسیاری خصلت‌هایی که شایسته شأن یک زن نیست، در وجود وی دیده می‌شود. راضیه تجار در نهایت متانت و ایستادگی و پایداری در صراط مستقیم انقلاب بدون ذره‌ای انحراف حرکت کرد. زنان بااستعداد و نوقلمان به امثال ایشان به‌عنوان الگو نیازمند هستند.
«قلم زرین» باسابقه‌ترین جایزه غیردولتی کشور است
محمدرضا سرشار نیز در این آئین با اشاره به اینکه جایزه قلم زرین باسابقه‌ترین و دیرپاترین جایزه غیردولتی کشور است، بیان کرد: اگر کمک‌های نهادهای فرهنگی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد خاتم و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این سالها نبود، نمی‌توانستیم چنین برنامه‌هایی را به سرانجام برسانیم. امیدواریم جایزه قلم زرین سال‌های سال ادامه پیدا کند و هرسال بهترین‌های حوزه شعر و داستان و ادبیات به جامعه معرفی شوند و قدردانی هرچند مختصر از پدیدآورندگان آثار صورت گیرد.
وی ادامه داد: معمولا هر نویسنده و شاعری وقتی اثری تولید می‌کند به گمان خود شاهکاری خلق کرده است. معمولا در این جشنواره‌ها آنهایی که برگزیده نمی‌شوند فکر می‌کنند در حق آن‌ها اجحاف شده است، اما اینگونه نیست چراکه داوران به آثار امتیاز می‌دهند. هر چند در خیلی از سالها با انتخاب‌ها موافق نبودم، اما این داوران هستند که تشخیص می‌دهند و براساس امتیاز آثار برگزیده را معرفی می‌کنند. هیچ زد و بند و غرضی در کار نیست. ممکن است سلیقه ما با برخی داوران یکسان نباشد.
32 سال حول محور قلم زندگی کردم
راضیه تجار در ادامه به‌طور اجمال به معرفی کوتاهی از زندگینامه خود پرداخت و از عشق به نوشتن و خواندن و سیطره آن بر جانش از همان دوران کودکی گفت. وی بیان کرد: 30 سال در آموزش و پرورش در سمت معلم، دبیر، معاون و مدیر خدمت کردم و 32 سال در وادی ادبیات و حول محور قلم زندگی کردم. انقلاب اسلامی ظرف روحم را پر کرد و دامن شهدا را گرفتم تا دستم را رها نکنند و حاصل سالها عشق و علاقه در این حوزه، ده‌ها کتاب است. انجمن قلم مانند حوزه هنری خانه دوم من است و 19 سال است تلاش می‌کنم با کمک دوستانم گام‌های بلندتری بردارم.
استاد یاور همدانی هم در مقام تجلیل از راضیه تجار، دقایقی سخن گفت و سپس شعری را به وی تقدیم کرد. همچنین محمد میرکیانی، نویسنده حوزه انقلاب اسلامی و پدرام پاک آئین نیز در سخنانی کوتاه به برخی ویژگی‌های شخصیتی و حضور موثر و ارزشمند راضیه تجار در حوزه ادبیات داستانی به‌ویژه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی اشاره کردند.
افراد کتابی را که به امانت بگیرند، می‌خوانند
علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به‌عنوان یکی از سخنرانان این آئین با طرح این سوال که کدام عوامل در موفقیت یک اثر ادبی موثرتر است، گفت: برخی شمارگان بالا را برای موفقیت یک اثر مطرح می‌کنند، برخی اثری را موفق می‌دانند که جوایز ادبی بیشتری را کسب کرده باشد، برخی نظر مثبت منتقدان را در موفقیت اثر تاثیرگذار می‌دانند، به نظر برخی نیز انعکاس رسانهای و توجه رسانه‌ها به یک اثر در میزان موفقیت آن مهم است. عده‌ای هم معتقدند اثرگذاری در آثار دیگر در موفقیت اثر عامل اصلی است. همچنین عده‌ای بر این عقیده‌اند اثری موفق است که به عرصه آموزش کشور راه پیدا کند.
وی افزود: تمام عوامل موثر و غیرقابل انکار هستند، اما من می‌خواهم به یک عامل دیگر نیز اشاره کنم. اثر موفق آن است که خوانندگان بیشتری در کتابخانه‌های کشور آن‌را امانت گرفته و مطالعه کنند. هرکدام از ما کتاب‌های زیادی را خریده‌ایم و نخوانده‌ایم، ولی معمولا افراد کتابی را که به امانت بگیرند، می‌خوانند.
مختارپور در ادامه اظهار کرد: ما از سال 1393 مشغول بررسی میزان امانت کتاب در کتابخانه‌های عمومی کشور به تفکیک هر کتاب هستیم و گزارش‌ها نیز به ناشران ارائه می‌شود. براساس این بررسی و آمار چند نتیجه حاصل شد؛ فضای اجتماعی و التهابات سیاسی چندان تاثیری در امانت کتاب‌ها نداشته، هرچند در فروش کتاب تاثیر داشته است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، ادامه داد: متاسفانه جوایز ادبی هم فعلا در میزان امانت کتاب از کتابخانه‌ها و حتی در شمارگان فروش چندان تاثیر نداشته است. فضای رسانهای هم در میزان امانت کتاب چندان تاثیرگذار نبوده است. اما در مقابل یک نکته از این تحقیقات بدست آمد و آن اینکه برخی کتاب‌ها متناسب با شرایط مختلف اجتماعی، فرهنگی روز جامعه و نیاز جوانان ممکن است مورد اقبال واقع شدند، ولی مهم ماندگاری و پایداری میزان امانت کتاب است.
وی در پایان گفت: در پایان سال گذشته یکی از 10 کتاب پرامانت تمام دهه‌های اخیر کتابخانه‌های عمومی، «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» اثر مرحوم مهدی آذریزدی بود. این مجموعه بیش از 50 سال پیش نوشته ولی هنوز هم پرمخاطب است و براساس آمار سال 95، هر جلد آن 12 هزار بار امانت داده شده است.
نظر شما