خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)-سیدعلی‌سینا رخشنده‌مند: سیداحمد حسینی کازرونی استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آزاد اسلامی و اولین دانشجویی فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی در رشته زبان و ادبیات فارسی است. او بیش از 70کتاب به انتشار رسانده است که تصحیح مناجات‌نامه و الهی نامه خواجه عبدالله انصاری (از رسائل خواجه عبدالله انصاری)، بوشهر شهر آفتاب و دریا، گزیده تاریخ بیهقی، شرح لیلی و مجنون و ... از آثار این پژوهشگر کشورمان است. در ادامه سلسله گفت‌وگوها با اساتید زبان و ادبیات فارسی گفت‌وگویی با ایشان انجام دادیم که درادامه می خوانید. 

سوالات ما معمولا با معرفی اجمالی شروع می‌شود، اینکه متولد چه سالی و کجا هستید، کی ازدواج کردید و چند فرزند دارید؛ چه آثاری دارید و از چه وقتی وارد دانشگاه شدید؟ تحصیلات شما کجا بوده و...
سیداحمد حسینی کازرونی، استاد پایه 25 زبان و ادبیات‌فارسی هستم، در دانشگاه آزاد اسلامی خدمت می‌کنم و مدیر گروه دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر هستم، تاکنون 67 کتاب چاپ کرده‌ام و حدود 200 مقاله علمی پژوهشی، در فصلنامه‌های دانشگاه‌های دولتی، آزاد اسلامی و تخصص و isi و sid جهاد دانشگاهی و سایر فصلنامه‌های معتبر دانشگاهی و تخصصی و علمی پژوهشی کشوری، چندین سمینار علمی، از جمله در هند و در ترکیه و ارمنستان و یکی دو کشور دیگر دعوت شدم، سخنرانی کردم و در یکی، دو جا دبیر علمی پژوهشی این سمینارها بودم. از جمله در ترکیه و در ارمنستان هم اداره‌کننده گروه همایش بودم. در فصلنامه‌های همایشی دانشگاه‌های معتبر خارجی چندین مقاله چاپ شده دارم که موجود هست. کتاب‌های بنده در قلمرو زبان و ادبیات فارسی و علوم‌انسانی دانشگاهی هست که توسط دانشگاه آزاد اسلامی یا سازمان مرکزی یا مناطق دیگر کشور مثلا واحدهای بوشهر و خوزستان یا ناشران معتبر کشوری به چاپ رسیده. چندتا کتاب بنده از جمله پژوهشی در اعلام تاریخ و جغرافیایی بیهقی یا به‌صورت مختصرتر کتاب فرهنگ بیهقی یا خزانه حجت ابوالفضل بیهقی تقریبا حدود 850 صفحه دوبار جزء کتاب‌های برگزیده کشوری شده و از جمله این کتابی که نام بردم در سال 1381 و فرهنگ بیهقی نخستین کتاب از میان 14 کتاب برگزیده و معرفی شده کشوری در سال 1392 بوده. ضمنا دو کتاب درونگرایی در شعر جنوب یعنی استان بوشهر و عاشوراسرایی در ادب فارسی به عنوان‌های کتاب‌های برگزیده استانی در استان بوشهر معرفی شده. قبل از اینکه وارد دانشگاه بشوم درجه دکتری من در قلمرو زبان و ادب‌فارسی است و اولین فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاداسلامی هستم در همین رشته در سال 1370.

قبلا آموزش پرورشی بودم و در دوره معلمی خودم معلم نمونه در سال 1353 شدم و استاد نمونه و پژوهشگر نمونه و برتر دانشگاهی در سطح استان بوشهر در طول 25 سال متوالی از سال 73 تا سال قبل(1396) و باز استاد نمونه کشوری در مناطق 1 و 6 سابق دانشگاهی در سال‌های 1379 و 1382 و استاد نمونه کشوری در سال 1380 یعنی حدود 17 سال پیش بودم. پیشکسوت نمونه و پژوهشگر برتر کشوری در دو جشنواره شهید رجایی در سال‌های 1381 و 1382 و پژوهشگر برتر استان بوشهر در سال‌های 1386 و 1392 و چهره ماندگار استان بوشهر در سال 1394 هستم و از جهت نگارش کتاب‌ها و مقاله‌ها پژوهشگر برتر کشور در گروه علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور در سال 1394 بودم. به هرحال دارای بیش از 170 مقاله علمی پژوهشی، چاپ شده و حدود 30 مقاله دیگر نشریات معتبر تخصصی کشوری و همایش‌های معتبر بین‌المللی، این را قبلا هم عرض کردم در فصلنامه‌های دانشگاهی، بخش‌های تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی. عضو هیأت تحریریه و داوری چندین فصلنامه علمی پژوهشی دولتی و آزاد اسلامی و تخصصی ادبیات فارسی در کشور هستم. بیش از 18 طرح پژوهشی به اتمام رسیده درون دانشگاهی و برون دانشگاهی هستم. عضو شورای انتشاراتی و پژوهشی واحدهای دانشگاهی استان بوشهر، عضو کنگره بین‌المللی استاد شهریار، عضو انجمن ادبیات فارسی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران و استادان ادبیات فارسی هندوستان، ترکیه، ارمنستان و شرکت فعال در همایش‌های دولتی و واحدهای دانشگاهی در ایران و خارج از کشور و ایراد سخنرانی در شبکه‌های مختلف صدا و سیمای استانی و کشوری. سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب‌فارسی دانشگاه آزاد اسلامی هم هستم.استاد راهنما و مشاور بیش از 500 پایان‌نامه در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری در زبان و ادبیات فارسی. داور چندین فصلنامه علمی پژوهشی دولتی و آزاد اسلامی و امور دیگر که فعلا وقت گفتن گفتنش در اینجا نیست. 




من در سال 1320 در شهر بوشهر متولد شدم، خاندان ما کازرونی‌الاصل بودند که حدود 140 سال پیش به بوشهر مهاجرت کردند و یکی از کتاب‌هایم نیز در مورد خاندان خودمان است که در سال 1384 به‌چاپ رسیده و کتاب مفصل‌تری در این موضوع دارم با عنوان وقف در جهان و ایران با تکیه بر یکی از واقفان بزرگ بندر بوشهر که بزرگ  خاندان ما بوده و بیش از هزار ملک وقفی در شهر بوشهر هم اکنون از او باقی مانده. در سال 1342 در دانشگاه دولتی شیراز لیسانس گرفتم و حدود 22سال خدمت آموزش و پرورشم در شهر بوشهر بوده. 2 سال اولیه خدمت آموزش و پرورشم در بندرعباس بوده و این به دلیل این بود که در سال 1338 یک بخشنامه‌ای از سوی وزارت فرهنگ سابق(قبل از انقلاب) صادر شده بود که هرکس در استان‌های جنوبی نفر برتر در رشته ادبی بشود می‌تواند بدون کنکور و معاف از سربازی با دریافت ماهیانه مقرری وارد دانشگاه  بشود که بنده این افتخار را پیدا کردم  که در سال 1339 که هیچ‌جا بدون کنکور میسر نبود که وارد دانشگاه بشود از این تبصره استفاده کردم و بدون کنکور وارد دانشگاه  شیراز شدم.

مدت تحصیل ما در آن زمان در دوره لیسانس 3سال بود، البته ترمی نبود و از مهرماه شروع می‌شد- عین دبیرستان- تا خردادماه که امتحانات به پایان می‌رسید. 9 ماه تحصیلی شرکت می‌کردیم، بدون هیچ تعطیلی میان‌ترم یا زمستان و... در سال 1364 برای ادامه تحصیلات به تهران منتقل شدم، در سال 1365 اولین دوره کارشناسی ارشد که در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده بود شرکت کردم و خوشبختانه قبول شدم. در سال 1367 وارد دوره دکتری شدم و در سال 1370 اولین دانشجویی فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی در این رشته بودم. در سال 1373 پس از 31 سال خدمت در آموزش و پرورش با درجه استادیاری باز نشست شدم. قبل از بازنشستگی –یعنی در سال 1370 در دانشگاه آزاد خوزستان دعوت شدم و به‌صورت نیمه‌وقت استخدام شدم و در دانشگاه آزاد اسلامی دزفول در سال 1370 مبادرت به تاسیس کارشناسی و در سال 1371 کارشناسی ارشد و در سال 1394 دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی کردیم. در پاییز  1396 آنجا بازنشست دوباره و در بهمن‌ماه 1396 در دانشگاه آزاداسلامی بازخرید شدم ولی هم‌اکنون رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سال جدید 1397 دعوت کردند که به ادامه کار بپردازم و هم اکنون مدیر گروه تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر هستم. در سال جدید(1397) چندین کتاب را دارم به اتمام می‌رسانم، ضمنا 3 کتاب دیگری را دانشگاه آزاد بوشهر دارد به‌چاپ می‌رساند. تعداد کتاب‌هایم به 70 جلد بالغ می‌شود.

چه سالی ازدواج کردید؟
در سال 1354 وقتی که 25سال داشتم ازدواج کردم، 4 فرزند دارم، 3دختر خانم و یک آقا پسر. یکی از دخترانم تحصیلات ارشد خود را در تهران انجام داد و الان مقیم کالیفرنیای آمریکاست و دیگری هم دندانپزشکی در ایران گرفتند و ساکن تورنتو کاناداست و دیگری مهندس شیمی دارند و در تهران در شرکت دارویی مشغول هستند. پسرم نیز مهندسی مکانیک از دانشگاه امیرکبیر دارد که فعلا بیکار است.

نظرتان در مورد عشق چیست؟
در برابر عقل و خرد انسانی عشق هم باید وجود داشته باشد. یعنی کشش‌ها و جذابیت‌ها به وسیله عشق  یعنی علاقه شدید قلبی ایجاد می‌شود، و اگر نباشد پویایی و تحرک و مانایی و آرزومندی، عشق در حکم گاز اتومبیل و عقل و خرد در حکم ترمز است. که این جلوی آن را می‌گیرد و آن هشدار می‌دهد که اگر من نباشم هیچ‌گاه موجودی نمی‌تواند به آرزوی خود برسد، عقل می‌گوید تو خسته شدی، عشق می‌گوید تو هنوز پویایی داری، شادمانی داری، شخص عاشق سن و سال را نمی‌تواند درک بکند، همیشه خودش را جوان می‌داند، خندان و بالنده و پویاست، برای مانایی خودش بال می‌زند، کبوتر با عشق دوبال خودش پرواز می‌کند، عقل می‌گوید که ممکن است گرفتار تیر پرتابی بشوی، اما عشق می‌گوید پرواز کن و عقل می‌گوید ساکن بشو، اما عشق به پروازش درمی‌آورد و پویایی دارد.

استادانتان چه کسانی بودند؟
بسیاری از استادانم به دیار باقی شتافته‌اند و عده‌ای هم زنده هستند. استادان دکتر جلیل تجلیل که در قید حیات است و  سادات ناصری و منوچهر، نورانی وصال، محمد خیل رجایی، صدرالدینی، حکمت که وزیر فرهنگ سابق بود که به دیار باقی شتافته‌اند. خدایشان بیامرزاد. از عزتمندی و ارجمندی آنان استفاده کردیم. من همیشه عاشق دانشجویان خودم هستم و همیشه تشویق می‌کنم که ادامه تحصیل دهند.

چطور شد که ادبیات را انتخاب کردید؟
 در آن زمان 3 رشته بود. اول  شوق و ذوق داشتم که حقوق را انتخاب کنم ولی چون در  استان ما(بوشهر) و نیز استان فارس رشته حقوق نبود به همین خاطر با شوق و ذوق ادبیات را انتخاب کردم. و الان هم عاشق ادبیات هستم. کشور ما، کشور ادبیات است، یعنی سرزمین ما سرزمین شعر است. وقتی می‌گوییم ادبیات یعنی شعر فارسی، متاسفانه نثر فارسی در کشور ما عین غرب همسوی شعر پیشرفت نکرده است. از 10 شاعر مشهور جهانی 5 شاعرش ایرانی است یعنی فردوسی، مولانا، سعدی، حافظ و خیام، ولی نویسنده جهانی نداریم. نویسندگان مشهور زیادی داریم از نظام‌الملک مولف سیاست‌نامه یا سیرالملوک، عنصرالمعالی کیکاووس ابن اسکندر مولف قابوس، عطاملک جوینی مولف تاریخ جهانگشا، سعدالدین وراوینی مولف مرزبان‌نامه، ولی شهرت جهانی و معروفیت جهانی ندارند. تنها شاعر کلاسیک که در نویسندگی تام و تمام و مشهور بوده، فقط سعدی است که شهرت نویسندگی جهانی دارد که غربی‌ها آن را با لافونتن مقایسه کرده‌اند. البته از نظر آسیب‌شناسی‌ها و نظر روان‌شناسان یک نکته روانی است. شعر تسکین‌دهنده درد است، الان بهترین تز روان‌شناسان، در آخرین مرحله این است که اگر روان‌پریشی دارید، شعر بخوانید، یک غزل حافظ، یک رباعی خیام ، یک دوبیتی بابا طاهر، یک شعر ملک‌الشعرای بهار و دیگر آثار ادب فارسی که خوشبختانه آثارشان در دسته و به کرات چاپ شده است.



چرا توجه به ادبیات کم شده است؟
متاسفانه تعداد مشاغل کم شده فرزندزایی کم شده، ما یک زمانی در وزارت آموزش و پرورش بیش از 18 میلیون دانش‌آموز داشتیم ولی الان به 10 یا 11میلیون رسیده و حدود 1میلیون آن‌ها تا کلاس ششم ابتدایی ترک تحصیل می‌کنند. یک میلیونش تا سیکل و دیپلم ترک تحصیل می‌کند. بنابراین وقتی که مشقات زندگی زیاد بشود، انسان نیاز دارد که زندگی مادی‌اش را تامین کند، بعضی از خانواده‌ها نمی‌رسند و چون شغل کم شده، لذا عده‌ای که خودشان را معاف می‌کنند از تحصیل، به ناچاری است. رشته ادبیات هم پول‌ساز نیست، بالاخره یک عده‌ای هم می‌خواهند زندگی‌شان را بگذرانند، یک زمانی بود که یک نفر کار می‌کرد و خرج یک خانواده را می‌داد؛ الان همه اعضای خانواده باید کار کنند. دلایل مختلفی هم دارد، یک زمانی همه اعضای خانواده اعم از پدر و مادر و عروس، داماد، پسر دختر و... باهم زندگی می‌کردند. که خود ما هم نیز شامل می‌شدیم، اما الان همه می‌خواهند استقلال داشته باشند، این استقلال دنیوی و استقلال فکری و  استقلال عشقی و  استقلال‌های گوناگون، موجب می‌شود که به رشته‌های پول‌ساز روی بیآورند. که متاسفانه رشته‌های پولساز هم اشتباه شده، فوق‌لیسانس دارند، دکتری هستند، به آژانس‌ها می‌روند، رانندگی می‌کنند تا زندگی‌شان را تامین کنند، البته چون از راه حلال نان درمی‌آورند ولی کفاف زندگی با توقعات امروز همخوانی ندارد. همه دوست دارند خونه، ماشین و امکانات امروزی داشته باشند. سفر بروند. درحالی که مثلا در 40 یا 50 سال پیش این توقعات را نداشتند. بنابراین به کمترین مسایل اکتفا می‌کردند.

کدام اثرتان را بیشتر دوست دارید؟
بهترین اثرم کتاب شرح اعلام تاریخی و جغرافیایی در تاریخ بیهقی است. چون رساله دوره دکتری‌ام بوده است و 3 سال نیز برایش وقت گذاشته‌ام.

اگر به مکانی تبعید شوید و مجبور باشید فقط یک کتاب با خودتان ببرید کدام کتاب را انتخاب می‌کنید؟
قرآن ترجمه‌دار بعد از آن یکی از دیوان‌های شعر هرکدام که دم‌دست بود برمی‌دارم، چون این دیوان‌ها را عین فرزندانم می‌دانم.