ذاکر عارف‌جان‌اُف، استاد زبان فارسی دانشگاه دولتی شرق‌شناسی تاشکند ازبکستان، که چهار سال سابقه تدریس زبان فارسی در این دانشگاه را دارد، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره وضعیت زبان فارسی در کشور ازبکستان گفت: آموزش زبان فارسی در کشور ازبکستان در قالب یک گروه آموزشی رسمی و به عنوان یک دپارتمان از صد سال پیش آغاز شده است. البته در این میان، طی سال‌های جنگ جهانی دوم متوقف شده، اما پس از آن، دوباره دایر و تا به حال ادامه داشته است، به طوری که خیلی از دانشمندان و عالمانی که در جهان هم شناخته شده‌اند، فارغ‌التحصیل دپارتمان ما هستند.
 
عارف‌جان‌اُف درباره پیشینه فارسی آموزی خود و اینکه چگونه به این سمت کشیده شده بیان کرد: من برای گذراندن مقطع پیش‌دانشگاهی به مرکز پیش‌دانشگاهی شرق شناسی، وابسته به دانشگاه شرق‌شناسی تاشکند مراجعه کردم، سه سال تحصیل کردم و زبان فارسی را یاد گرفتم. آنجا به زبان فارسی علاقه‌مند شده و حتی می‌توانم بگویم عاشق زبان فارسی شدم، به همین دلیل در دانشگاه هم همین رشته را برگزیدم. تحصیلات خودم را در مقطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری ادامه دادم و در حال حاضر هم در حال نگارش رساله دکتری خودم هستم تا سال آینده دفاع کنم و مدرک PHD خود را در این رشته اخذ کنم.
 
هر سال تعداد دانشجویان علاقه‌مند به زبان فارسی بیشتر می‌شود
استان زبان‌فارسی دانشگاه دولتی شرق‌شناسی تاشکند از اهمیت فراوان زبان فارسی و آموزش آن در کشورش خبر داد و افزود: در کشور ازبکستان برای آموزش زبان فارسی اهمیت زیادی قائل هستند. چون بیشتر آثار دانشمندانی چون ابن‌سینا، خوارزمی و دیگر دانشمندان بزرگ به زبان فارسی نوشته شده و خیلی نسخ خطی منسوب به ابوریحان بیرونی داریم که در مخازن دانشگاهی نگهداری می‌شود و هنوز روی آن کار نشده و تحقیقی صورت نگرفته است؛ به همین سبب در کشور ما اهمیت زیادی داده می‌شود که حتما زبان فارسی تقویت شود، بنابراین شاهد این هستیم که سال به سال تعداد دانشجویانی که به زبان فارسی علاقه‌مند هستند، زیاد می‌شود.
 
عارف‌جان‌اُف در پاسخ به اینکه استقبال از زبان فارسی در ازبکستان به چه صورت است؟ اظهار کرد: استقبال از زبان فارسی در کشور ازبکستان بسیار عالی است. مثلا گروه زبان فارسی به همراه زبان عربی جزو اولین دپارتمان‌هایی است که در دانشگاه‌های ازبکستان تشکیل شده و دپارتمان‌هایی مثل چین و کره و ... خیلی بعد از زبان فارسی دایره شده است.
 
مراکز فعال آموزش زبان فارسی در کشور ازبکستان
وی در ادامه به مراکز فعال آموزش زبان فارسی در کشور ازبکستان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر در دانشگاه‌های شرق‌شناسی تاشکند، تربیت مدرس، دانشگاه زبان و ادبیات ازبکی و دانشگاه موسیقی زبان فارسی دارای کرسی است و آموزش داده می‌شود. همچنین در دو تا از مراکز پیش‌دانشگاهی وابسته به دانشگاه شرق‌شناسی هم زبان فارسی تدریس می‌شود. حتی قبلا چند دبیرستان هم داشتیم که زبان فارسی در آنجا تدریس می‌شد ولی متاسفانه الان چند سالی می‌شود که متوقف شده یعنی آمورزش زبان فارسی از آنجا برداشته شده است. دلیل آن را واقعا نمی‌دانم اما با ابتکار رئیس جمهور ما، آقای شوکت میرضیایف قرار است دوباره این‌ها راه‌اندازی شود. چون امروزه آموزش به‌ویژه آموزش زبان خارجی اهمیت زیادی پیدا کرده است.
 
استاد ازبکستانی زبان فارسی به همکاری ایران با کشور ازبکستان در زمینه آموزش زبان فارسی اشاره کرد و افزود: چند ماه قبل از طرف رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمک‌هایی صورت گرفته است، مثلا یکی از کلاس‌های آموزش زبان فارسی را با وسایل آموزشی جدید کاملا تجهیز کرده‌اند و قرار شده که این کمک‌ها و همکاری‌ها ادامه داشته باشد. برنامه دیگری که داریم این است که قصد داریم تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه تهران و بنیاد سعدی امضا کنیم که اگر این مورد هم عملی شود، کارمان پیشرفت قابل توجهی خواهد داشت.
 
در مکالمه محاوره فارسی مشکل داریم
عارف‌جان‌اُف در ادامه نبود اساتید ازبک که در ایران تحصیل کرده باشند در دپارتمان آموزش فارسی ازبکستان را یک نقطه ضعف دانست و اضافه کرد: نسبت به کشورهای دیگر، دانشجویان ما راحت‌تر و بدون لهجه می‌توانند فارسی را صحبت کنند. ولی مشکلی که ما داریم، مشکل مکالمه است. چرا که همه استادهای ما کاملا ازبک هستند و در کشور ما استادی نیست که به ایران آمده و در دانشگاه‌های ایران تحصیل کرده باشد. چون در ازبکستان کسی را نداریم که با او فارسی صحبت کردن را تمرین و او محاوره‌مان را تقویت کنیم، بنابراین مشکل مکالمه داریم.
 
اصفهان برای من فوق‌العاده بود، حس می‌کردم در کشور خودم هستم
وی از تجربه سفر خود به ایران سخن گفت و افزود: خوشبختانه از سال گذشته و به ابتکار رئیس‌جمهور تازه ازبکستان موفق شدم که برای اولین بار و برای گردهمایی به ایران بیایم. همچنین از سال گذشته تا به حال دو بار برای شرکت در دوره‌هایی که بنیاد سعدی برگزار می‌کند، به ایران آمده‌ام و در مجموع سه بار به ایران سفر کرده‌ام. از شهرهای ایران به شیراز، اصفهان، کاشان و روستای تاریخی ابیانه سفر کرده‌ام که اصفهان برای من فوق‌العاده بود، خیلی به سمرقند و بخارا شبیه بود و حس می‌کردم در کشور خودم هستم. در کل از تماشای همه آن شهرها لذت بردم.
 
استاد زبان‌فارسی دانشگاه دولتی شرق‌شناسی که تقریبا زبان فارسی را به راحتی صحبت می‌کند، به آشنایی خود با شاعران کلاسیک و معاصر ایران اشاره کرد و گفت: از شاعران کلاسیک ایران سعدی و حافظ شیرازی و عمر خیام را بیشتر از دیگران می‌شناسم و می‌خوانم. از شاعران معاصر هم با نیما یوشیج، ایرج‌میرزا، فروخ فرخزاد، مهدی اخوان‌ثالث و خیلی شاعران دیگر آشنا هستم که الان نام همه‌شان را به یاد نمی‌آورم.
 
آموزش ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی در دپارتمان ادبیات ازبکستان
عارف‌جان‌اُف در انتها به تدریس ادبیات فارسی در کشورش اشاره کرد و افزود: ادبیات فارسی هم در ازبکستان آموزش داده می‌شود اما دپارتمان آن از دپارتمان آموزش زبان فارسی جداست. دپارتمان ما اختصاصا به آموزش زبان فارسی می‌پردازد و دپارتمان ادبیات به صورت جداگانه ادبیات فارسی را آموزش می‌دهد که تا آنجا که بنده خبر دارم هم ادبیات کلاسیک و هم ادبیات معاصر فارسی را در برنامه خود قرار داده‌اند.