محمدعلی جعفریه؛ مدیر نشر ثالث در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه ناشران کشور اکنون به سه گروه تقسیم شده‌اند، گفت: در این میان تعداد ناشران مبتکر و تولیدکننده فکر و اندیشه در حوزه علوم انسانی به 50 ناشر هم نمی‌رسند.
 
وی ادامه داد: فعالیت ناشران حرف‌های در قالب نشر صنعتی است؛ یعنی برنامه‌های مختلف برای نشر کتاب دارند، از همکاران مختلف برای نمونه‌خوانی، ویراستاری و مشاوران صاحب‌نظر بهره می‌برند.
 
جعفریه با بیان اینکه از سوی دیگر مخاطبان هم به کتاب‌های منتشره آن‌ها اعتماد می‌کنند، عنوان کرد: به مرور زمان، آرم یک انتشارات برای مخاطب اعتماد می‌آورد و خوانندگان هم کتاب‌ها را به اعتبار این آرم می‌خوانند و این موضوع سال‌ها است که اهمیت ویژه‌ای در صنعت نشر دارد.
 
وی یادآور شد: یک ناشر حرفه‌ای سالانه گاهی بیش از 100 تا 200 عنوان کتاب منتشر می‌کند که از میان آن‌ها چند کتاب پرفروش میشوند و مردم نیز طبیعتا به سراغ این آثار می‌روند، در این میان گروهی که عموما به کار کتابسازی مشغول هستند، سریعاً به سمت بازتولید این کتاب‌ها می‌روند.
 
دریافت جواز نشر؛ آسان‌ترین کار
جعفریه با بیان اینکه یکی از آسان‌ترین کارها گرفتن جواز نشر است، گفت: به دلیل شرایطی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای صدور مجوز نشر قائل شده، بسیاری از افراد سودجو به سراغ این حرفه می‌روند و از شرایط خاص آن سوءاستفاده می‌کنند.
 
او با ذکر مثالی در این زمینه، توضیح داد: به عنوان مثال چند شغل است که می‌توان در مناطق مسکونی مشغول به آن بود؛ مطب پزشکان، دفتر وکلا، داروخانه و دفتر اسناد رسمی و نشر هم یکی از آن مشاغل است.
 
مدیر نشر ثالث تاکید کرد: متأسفانه بعضی از اشخاص با گرفتن مجوز نشر از امکانات آن سوءاستفاده می‌کنند؛ مانند معافیت از مالیات، در حالی که در این مکان‌ها به کارهای دیگری مشغول هستند، از خرید و فروش ارز بگیرید تا تهیه سور و سات عروسی.
 
جعفریه با بیان اینکه حدود 17 هزار جواز نشر در کشور صادر شده است، ادامه داد: در فضای تعدد ناشران، عده‌ای نیز به کار کتا‌بسازی مشغول هستند، این شبه‌ناشران کتاب‌های پرفروش ناشران را به اشخاصی می‌دهند که کارشان این است که کتاب را بازنویسی کنند و با تغییر چند فعل و فاعل، یک کتاب مثلا جدید تولید کنند.
 
به گفته وی، آن‌ها حتی در بعضی موارد عین کتاب ناشران دیگر را به همان اسم و به نام مترجم دیگری که اغلب هم وجود خارجی ندارند منتشر می‌کنند و در سال گذشته شاهد آن بودیم که ناشری چندین عنوان کتاب به اسم پسربچۀ چندسالۀ خود منتشر کرده بود.
 
حضور پررنگ کتابسازان در نمایشگاه
جعفریه همچنین با بیان  اینکه امسال نیز حضور کتابسازان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب از هر سالی پررنگ‌تر بود، گفت: حضور ناشران کتابساز را می‌توان به وفور در بخش‌های مختلف نمایشگاه‌های استانی و بین‌المللی و در سطح شهر مثل پارک‌ها، ایستگاه‌های مترو، میدان‌ها و دستفروشان) مشاهده کرد.
 
وی افزود: بسیاری از این ناشران شناسنامه کتاب‌ها را عوض  و با اسم ناشر و مترجم جدید آنها را چاپ می‌کنند و بعضی نیز یک کتاب را با چندین شناسنامه و چندین نام مترجم منتشر می‌کنند که متأسفانه امسال در نمایشگاه شاهد عرضه بسیاری از این کتاب‌ها بودیم.
 
مدیر نشر ثالث از این موضوع به عنوان یک زنگ خطر در صنعت  نشر کشور نام برد و گفت: ساماندهی مجوز نشر یکی از راهکارهای اصلی برای برخورد با پدیدۀ شوم کتابسازی است و معتقدم باید هرچه زودتر وزارت ارشاد و اتحادیۀ ناشران و کتابفروشان ساز و کاری پیش‌بینی کنند که جلوی این کار گرفته شود، زیرا وقتی به یک فرد مجوز نشر می‌دهید صاحب حق و حقوقی می‌شود که طبیعتا از آن استفاده می‌کند، اما متأسفانه بعضی از افراد از این حق و حقوق سوءاستفاده می‌کنند.
 
جعفریه با بیان اینکه اکنون کاغذ نیز مانند دارو از ارز دولتی استفاده می‌کند، ادامه داد: در این اوضاع و احوال وقتی ارز دولتی شامل کاغذ می‌شود باید با این کاغذها، کتاب سالم چاپ شود و از کتابسازی جلوگیری شود.
 
جعفریه تاکید کرد: معتقدم که وظیفه اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که از انتشار این‌گونه آثار جلوگیری کند، وظیفۀ اصلی متولیان ادارۀ کتاب جلوگیری از دادن مجوز به این گونه کتاب‌هاست.
 
لزوم فرهنگسازی در میان مردم
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان اینکه عدم آگاهی مردم به گسترش فعالیت کتابسازها دامن زده است، گفت: عدم شناخت بعضی از مردم به گسترش فعالیت کتابسازی دامن زده است.
 
جعفریه تاکید کرد: وقتی کتاب پرفروشی با مترجم‌ها و ناشران مختلف منتشر می‌شود بسیاری به دنبال آن کتاب هستند و از آنجایی که به وزارت ارشاد به عنوان متولی چاپ کتاب در ایران اعتماد دارند و فکر می کنند این کتاب توسط بررسان تمام جوانب سالم بودن آن بررسی شده و سپس مجوز چاپ گرفته به خرید آن اقدام می‌کنند.
 
وی با بیان اینکه ناشران کتابساز با تخفیف 50 درصدی که امروزه در سطح شهرها شاهد آن هستیم، خواننده را به گمراهی می‌کشانند، عنوان کرد: این موضوع سود کلان را برای ناشران کتابساز به همراه دارد، این افراد پشت جلد کتاب‌ها را با قیمت بالا قیمت گذاری می‌کنند، اما با تخفیف 80 درصدی به فروشنده می‌دهند و فروشنده‌ها نیز با اعلام فروش 50 درصد تخفیف به مخاطب می‌فروشند.
 
جعفریه درباره تبعات برگزاری نمایشگاه‌های کتاب با حضور ناشران کتابساز نیز توضیح داد: امروزه متأسفانه شاهد نمایشگاه‌های کتاب با همکاری سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی هستیم که فکر می‌کنند با برگزاری این نمایشگاه‌ها به فرهنگ کشور کمک می‌کنند، در حالی که کاملاً اشتباه می‌کنند و باعث گمراهی خواننده می‌شوند.
 
لزوم تغییر قوانین ورود به نمایشگاه
جعفریه با بیان اینکه یکی از مشکلات ما، کمبود ویترین و مرکز عرضه و نمایش کتاب است، گفت: از آنجایی که کتابسازها، کتاب‌های خود را در خیابان ها می‌فروشند و تقریبا با 900 دستفروش در سطح شهرها ارتباط دارند، در مدت زمان کوتاهی به سود بالایی دست پیدا می‌کنند.
 
وی یادآور شد: در این زمینه شنیده شده است که کتاب‌های 5 هزار نسخه‌ای را در یک تا دو روز به فروش می‌رسانند، این در حالی است که ناشران عموماً یک هزار جلد کتابی را که منتشر می‌کنند مد‌ت‌ها طول می‌کشد تا به فروش برسانند.
 
مدیر نشر ثالث با بیان اینکه معتقدم 50 درصد کتاب‌های نمایشگاه امسال کتاب تهران در بخش عمومی، کتابسازی بود، درباره لزوم ضابطه‌‌های جدید برای ورود به نمایشگاه کتاب تهران، عنوان کرد: متاسفانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که متولی اصلی نشر ایران است نه تنها از فعالیت این گروه جلوگیری نمی‌کند بلکه به آن‌ها با صدور مجوز کتاب‌ها کمک هم می‌کند.
 
جعفریه در این زمینه با ذکر مثالی توضیح داد: مدتی پیش کتابی را که برای صدور مجوز به ارشاد فرستاده بودیم، غیرمجاز اعلام شد، اما مدتی بعد متوجه شدیم که ناشر دیگری، همان کتاب را با حذف 250 صفحه‌ از آن منتشر کرده و در تیراژ بالا در کتابفروشی ها توزیع کرده است، به نظر من این کار بزرگترین لطمه را به خواننده کتاب میزند. در حالی که وظیفه اصلی این وزارتخانه این است که نظارت کند تا کتاب سالم به دست خواننده برسد.
 
وی با بیان اینکه معیارهای ورود به نمایشگاه بین‌المللی کتاب نیز باید کیفی باشد، گفت: به جای اینکه وزارت ارشاد بخواهد بگوید که ما به این تعداد کتاب مجوز دادیم یا این میزان ناشر در نمایشگاه کتاب تهران حضور دارند، می‌تواند به ضابطه‌های کیفی توجه کند تا شاهد شرایط ناهنجار کنونی نباشیم.
 
جعفریه تاکید کرد: مساله اینجا است که قاچاقچی‌های کتاب از این موضوع سوءاستفاده کرده‌اند و با بسیاری از کتابسازها همکاری دارند. کمیته صیانت از حقوق مولفان و ناشران در سال گذشته 650 هزار جلد کتاب قاچاق جمع‌آ‌وری کرده است و این نشان می‌دهد که کتابسازها و قاچاقچیان کتاب دست به دست هم داده‌اند.