به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب شهر فرنگ روایتی علمی، دقیق و مستند از تحول معماری ایران در دوره قاجار و پهلوی اول است که با روش علمی و تکیه بر منابع اسناد دست اول، هنر و معماری این دوران را از منظر تاریخی بررسی کرده است. نویسنده با درک صحیح از هنر و معماری سنتی و تغییرات محسوس جدید، از دریچه تحولات و نیازهای سیاسی-اجتماعی جامعه و ارتباط با غرب، این تغییر سبک هنر معماری و اثرات آن برشیوه زیست و حیات اجتماعی ایرانیان را به خوبی به تصویر کشیده است.
مولف در بخشی از کتاب نوشته است: «اندیشه ترقی حکومت قانون لزوم نوسازی کشور و ایجاد نهادهای جدید تمدنی در جامعه بر اثر ارتباطات گسترده با دنیای غرب علاوه بر تغییرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در معماری و هنر ایران دوره قاجاریه و پهلوی اول نیز تاثیر گذاشت. ساختارهای شهری و نهادهای مدنی جدید تغییرات چشمگیری در شیوه زیست و فرهنگ ایرانیان به جای گذاشت.»
نویسنده در این کتاب به شیوه‌ای علمی تاثیر ورود معماری و نهادهای جدید تمدنی غرب بر معماری دوره قاجاریه و پهلوی اول را با دیدی تاریخی و جامعه‌شناسی کاویده است و اثرات آن را بر فرهنگ مردم و حیات اجتماعی ایرانیان مورد بررسی قرار داده و به این نتایج دست یافته است:
جایگزینی تفکر دانایی به جای بینایی و گسترش نگاه عقلانی، انتخابگر و انتقادی، پیدایش مفهوم شهر نوین در مقابل شهر سنتی، از میان رفتن محرمیت‌ها و عفت در معماری، نمایش اقتدار سلطنت در بناها و ایجاد بناهای تمدنی با عمر طولانی، ایجاد تضاد بین طبقات اجتماعی و تلاش طبقه متوسط برای دست‌یابی به جامعه مدنی و تلاش در جهت مشارکت در فرآیند مدیریت شهری، توسعه انسانی و تغییر نگرش به شهروندان، قیام شهر علیه حکومت، جلو آمدن و پیش افتادن آرمان ذهنی مدرنیته بر آرمان عینی مدرنیته، رواج فرهنگ شهری غرب و گسترش مفاهیمی همچون مشارکت مردمی، جامعه مدنی، مردم‌سالاری و... در دهه‌های بعدی.
نویسنده علاوه بر موارد فوق، همان گونه که از نام کتاب (شهر فرنگ) مشخص است به گونه‌ای روایت خود را بیان کرده است که خواننده فضای ذهن خود را به دوران قاجاریه و پهلوی اول باز می‌گرداند و در آن فضا سیر می‌کند و همین موضوع بر جذابیت کتاب افزوده است. همچنین از آنجایی که این اثر یک پژوهش منسجم علمی است می‌تواند به عنوان منبعی در تدریس معماری معاصر ایران در محافل دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.
فصل اول کتاب ورود مدرنیته و آغاز تغییرات است و سلطنت قاجاریه و گسترش روابط خارجی ایران با غرب، تجدد در دوره قاجار، معماری و نهادهای جدید تمدنی در دوره قاجار را بررسی می‌کند.
فصل دوم معماری دوره پهلوی اول نام دارد و به برآمدن رضاشاه و تشکیل سلطنت پهلوی، سیاست و روابط خارجی رضاشاه، نهادهای جدید تمدنی، نهادهای جدید آموزش معماری، معماران می‌پردازد.
فصل سوم ویژگی‌های کلی معماری دوره پهلوی اول را بررسی می‌کند و دربردارنده معماری معاصر غرب، شهرسازی جدید، اندیشه های شهرنشینی در اروپا، شهرسازی جدید در ایران، عناصر جدید معماری است.
فصل چهارم نیز به نتیجه‌گیری، یافته‌ها و دستاوردهای پژوهش اختصاص دارد.
جواد عسکری چاوردی، مولف کتاب «شهر فرنگ؛ معماری غربی و حیات اجتماعی ایرانیان در دوره قاجاریه و پهلوی اول» دانش‌آموخته دکترای تاریخ است و تا کنون چندین مقاله در حوزه تاریخ اجتماعی و فرهنگ و هنر منتشر کرده است.
کتاب شهر فرنگ با شمارگان ۵۰۰ نسخه در ۱۹۰ صفحه قطع وزیری و با قیمت ۲۵ هزار تومان از سوی نشر تخصصی مورخان روانه بازار کتاب شده است و در کتابفروشی انتشارات طوس روبه‌روی درب اصلی دانشگاه تهران واقع در خیابان انقلاب در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۱۲:۰۴
نظر شما