محمد قصاع، درباره مجموعه «دژ سرخ» به ایبنا می‌گوید: در زمان گذشته کارتونی به نام «دژ سرخ» دیدم که برایم جالب بود. بعدها یعنی حدودا در سال 1998 در یکی از کتابفروشی‌ها تعدادی کتاب قطور به نام «دژ سرخ» دیدم. وقتی آن‌ها را تورق کردم برایم این سوال پیش آمد که چگونه می‌شود این حجم از نویسندگی و خلاقیت در پس یک کارتون ساده نهفته باشد و علاقه‌مند شدم کتاب‌ها را بخرم و بخوانم. تا آن زمان حدود 12 جلد از این مجموعه منتشر شده بود. بعد از خواندن کتاب‌ها، متوجه شدم کار ارزشمندی است و قابلیت ارائه در ایران را دارد. سپس شروع به تحقیق درباره نویسنده و ترجمه کتاب‌ها در ایران کردم.
این مترجم حوزه کودک و بزرگسال در ادامه می‌افزاید: علی‌رغم سختی کار و حجم زیاد کتاب‌ها، پنج جلد از این مجموعه 22 جلدی را ترجمه و به انتشارات محراب قلم تحویل دادم که در حال حاضر منتشر شده‌اند و درصورتی‌که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شود سایر جلدها را نیز ترجمه می‌کنم. هرچند استقبال از این مجموعه در انگلستان بسیار خوب بوده و با شمارگان بالایی منتشر و به سایر کشورها ارسال شده است.
او با بیان اینکه داستان‌های این مجموعه در ژانر فانتزی و ساب‌ژانر حماسی نوشته شده است، این مجموعه را با «ارباب حلقه‌ها» مقایسه می‌کند و می‌گوید: معمولا داستان‌های حماسی مانند «ارباب حلقه‌ها» و «شاهنامه» ماندگارند و این ویژگی هم سبب ماندگاری «دژ سرخ» در ادبیات انگلستان شده است و جزء آثار نیمه‌کلاسیک محسوب می‌شود. البته بحث سلیقه هم مطرح است. افرادی هستند که به داستان‌های حماسی علاقه دارند اما دوست ندارند داستان‌هایی با شخصیت‌های غیرانسانی بخوانند. اما برایان جکس به حدی در نوشتن قدرتمند بوده که در بخش ادبی رادیو BBC می‌نوشته و مطالبش از رادیو پخش می‌شده است و براین اساس توانسته اثری خلق کند که برای مخاطب جذاب و پرکشش باشد. نویسنده این مجموعه با خلاقیتی که داشته داستان‌ها را پشت سرهم خلق کرده و مخاطب از یک داستان به داستان دیگر می‌رود و به این ترتیب می‌تواند کتابی را با این حجم بخواند و خسته نشود.
به گفته این نویسنده و پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان، با اینکه شخصیت‌های این مجموعه جانوران هستند اما داستان‌ها به گونه‌ای جدی نوشته شده است که مانند کتاب «هری پاتر» به ابتدا برای کودکان نوشته شده بود و سپس مخاطب بزرگسال پیدا کرد، این مجموعه هم با اینکه برای مخاطب کودک و نوجوان نوشته شده اما مخاطبش همه سالان هستند.
او در ادامه به نکاتی درباره نویسنده این مجموعه اشاره می‌کند و می‌گوید: برایان جکس زندگی پرهیجانی داشته و در دورانی از زندگی‌اش برای بچه‌ها داستان‌های خیالی بیان کرده است. تا اینکه یک روز تصمیم می‌گیرد، این داستان‌ها را بنویسد و نام آن‌ها را «دژ سرخ» می‌گذارد. عنوان کل مجموعه هم از نام اولین جلد آن گرفته شده چون داستان‌ها در مکانی به نام دژ سرخ رخ می‌دهد. او از سال 1986 شروع به نوشتن این مجموعه کرد و تا سال 2011 به طول انجامید و توانست 22 جلد قطور بنویسد. براساس این مجموعه تا به‌حال یک سریال انیمیشن هم ساخته شده است.
قصاع معتقد است گرچه داستان‌های این مجموعه را می‌توان پشت سرهم خواند اما کاملا از هم مستقلند و هرجلد قابلیت خوانش جداگانه دارد و مخاطبان مجبور نیستند حتما از نخستین جلد شروع به خواندن این مجموعه کنند. داستان‌ها همه در مکان ثابتی اتفاق می‌افتد اما زمان آن‌ها و شخصیت‌ها با هم متفاوت است. البته داستان‌هایی که از نظر زمانی به هم نزدیک‌تر هستند شخصیت‌های مشابه‌تری دارند.
مترجم مجموعه «افسانه‌های مردم دنیا» در ادامه به چگونگی ترجمه این مجموعه و زمان‌بر بودن آن می‌پردازد و می‌گوید: من داستان‌ها را براساس ترتیبی که بعدا نویسنده اعلام کرده ترجمه کردم اما عده‌ای هم داستان‌ها را از نظر زمانی طبقه‌بندی کرده‌اند که خیلی به ترتیبی که نویسنده جلدهای مختلف را نوشته، نزدیک نیست. ادبیات این مجموعه نسبتا فاخر است و این موضوع ترجمه را دشوار می‌کند. از سویی ترجمه و ساختن گویش‌های مختلف و خلق معادل‌های فارسی برای آن‌ها به منظور تفکیک شخصیت‌ها و متعهد بودن به متن انگلیسی از سوی دیگر، سبب شد که من زمان زیادی را صرف ترجمه این مجموعه کنم و ترجمه هر کتاب 6 ماه طول کشید.
قصاع می‌افزاید: برایان جکس، در این مجموعه، کار ادبی دشواری را خلق کرده است. حجم کتاب‌ها زیاد است و هرکدام از شخصیت‌های جانوری گویش‌های خاص خود را دارند و تفکیک کردن آن‌ها و خلق گویش‌های مختلف برای هرکدام کار زمان‌بر و سختی است. براین اساس بسیاری از نویسندگان، او را با نویسندگان تراز اول انگلیسی برابر می‌دانند و مجموعه «دژ سرخ» در گروه سنی نوجوان را معادل «ارباب حلقه‌ها» در گروه سنی بزرگسال می‌دانند و براین اساس در انگلستان هواداران زیادی دارد.
مترجم مجموعه «هری پاتر» در ادامه موضوع اصلی مجموعه «دژ سرخ» را نبرد خیر و شر عنوان می‌کند و درباره داستان‌ها توضیح می‌دهد: روزی موشی به نام مارتین با ارباب بد منطقه می‌جنگد و دژ سرخ را می‌سازد تا بتواند از آدم‌های خوب در مقابل ظلم و ستم دفاع کند. به تدریج مارتین از موشی جنگجو به موجودی آرام و مذهبی تبدیل می‌شود و همه را به دوستی و برادری دعوت می‌کند و دژ سرخ محل زندگی موجودات صلح جو و آرام می‌شود. در حالی که ساکنان دژ سرخ خود را برای جشن تابستانی آماده می‌کنند، کلونی تازیانه زن به همراه ارتش خشن و بی‌رحمش از راه می‌رسد تا دژ را تصاحب کند و ساکنانش را به بردگی بگیرد. ساکنان دژ سرخ مجبور می‌شوند از خود دفاع کنند و با موجودات شرور بجنگند و آن‌ها را شکست دهند و در این راستا ماجراهایی برایشان رخ می‌دهد.
قصاع، در پایان با بیان اینکه نویسنده این مجموعه بسیار اخلاق‌گراست و در قالب این داستان‌ها پیروزی خیر بر شر را به تصویر می‌کشد و مخاطب را به اتحاد، همکاری، همیاری و خصلت‌های خوب تشویق و از خصلت‌های بد دور می‌کند، مطالعه این مجموعه را به همه مخاطبان مخصوصا نوجوانان پیشنهاد می‌کند و می‌گوید: مطالعه این آثار انگیزه و باورهای خوب را در بچه‌ها افزایش می‌دهد.
انتشارات محراب قلم، مجموعه «دژ سرخ» را با شمارگان هزار و 100 نسخه منتشر کرده است.
نظر شما