یک شاعر عنوان کرد: از مهر سال گذشته یک روز را بدون حداقل هفت ساعت مطالعه نگذراندم و میتوانم بگویم سال ۱۳۹۸ پربارترین سال علمی و البته شلوغترین سال کاریام بود.
بهمنظور بررسی اجمالی جریان شعر و ترانه به سراغ علیرضا بدیع رفتیم؛ این شاعر در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، گفت: تعدادی مجموعه خوب و ضعیف و ریزودرشت بهمثابه سالهای قبل منتشر شد. منتهی به لحاظ جریان کنشهای اجتماعی شاعران، اگر بخواهیم بررسی کنیم اتفاقی که افتاد با سالهای قبل متفاوت بود و شعرا اتحاد خوشان را در اعتراض به مدیران فرهنگی در مقاطعی نشان دادند.
وی بیان کرد: برخی از شاعران به نشانه اعتراض به ممیزی، وضعیت چاپ کتاب و کل آن چیزی که فرآیند چاپ کتاب در کشور است را با شرکت نکردن در جشنواره شعر فجر نشان دادند و جشنواره امسال کمرونقترین و از تبوتاب افتادهترین جشنواره در طی چند دورهای بود که برگزار شده است. این اتفاق یک هشدار برای مدیران و تولیت فرهنگ کشور بود.
این شاعر برجسته افزود: من سه سال پیش این هشدار را پشت تریبون همین جشنواره دادم و گفتم اگر جشنواره نتواند از حالت تکصدایی خارج شود و همیشه پذیرای یک طیف خاصی باشد، این یک آسیب و آفت بزرگ است که نتیجه آن را بعد از سه سال دیدید. همان موقع مدیران و متولیان گلایه کردند و با من بحث و حتی تهدید کردند ولی نتیجه این شد که امسال دیدیم. چیزی که منِ جوان داشتم میدیدم آنها نتوانستند یا نخواستند ببینند.
بدیع با اشاره به این نکته که دو رویکرد کاملاً متفاوت در انتشار شعر توسط ناشران دیده میشود عنوان کرد: یکی از ناشران که در چند سال اخیر بهصورت جدی وارد حوزه انتشار شعر شده است نشر چشمه است. این نشر در روندی که در پیش گرفته اقدام به گزینش و انتشار آثار خوب در زمینه غزل معاصر و شعر در قالبهای کلاسیک و قالبهای سنتی کرده است که کیفیت و کمیت را در کنار هم لحاظ میکند که بسیار خوب است؛ اما در عوض ناشرانی هستند که مجموعه شعرها را بهصورت کیلویی چاپ میکنند که آنها تکلیفشان مشخص است که پول میگیرند و کتاب چاپ میکنند.
وی درباره وضعیت کلی ترانه در سال گذشته اظهار کرد: در ترانه و شعر محاوره هم شعر خوب و هم کارهای ضعیف دیدیم. غالباً کسانی که تنه اصلی شعر محاوره و ترانه را هدایت میکنند کارهای خیلی خوبی میشنویم مثل رستاک حلاج، حسین قیاسی، روزبه بمانی و دیگران. از آن طرف ترانههای مبتذل و مستهجن و کوچهبازاری که اصطلاحاً ترانه بدنه است بیش از سالهای قبل عرض اندام میکرد چه آنها که ریشهشان اینجا شکل گرفت و رفتند آن طرف مثل تتلو و ساسی مانکن و هم ترانههای که در داخل توسط عدهای تولید و منتشر میشود. هر دو طرف کار خودشان را انجام دادند یک طرف نهایت تلاش خود را کرد تا ترانه خوب را به مردم معرفی کنند در طرف دیگر از نقطههای ضعف و احساسی مخاطب برای پر کردن جیب و شهرت خود استفاده میکند.
این منتقد ادبی ضمن بیان اینکه سال گذشته در مجموعههای شعر کتاب شگفتانگیز و یا شاعر خاصی که ظهور کرده باشد من ندیدهام گفت: نکتهای که در جریان شعر سال گذشته دریافتم این است که شعر بانوان چند قدم جلوتر از شعر مردان در حال حرکت است یعنی در چند سالی که بسیاری مثل من فکر میکردند که خانمها غزلسراهای خوبی نیستند به یکبارگی من به خودم آمدم و دیدم چند پله جلوتر هم هستند.
بدیع ادامه داد: در جشنواره شعر نیاوران من داور بودم که بعد از انتخاب هشت شعر متوجه شدم هفت شعر متعلق به بانوان است که برای من جالب بود. من باورم نمیشد که این فرم و زبان و این تبحر را یک خانم توانسته باشد به دست بگیرد.
وی در پاسخ به این سؤال که چقدر در سال گذشته به اهدافی که تعیین کرده بودید رسیدید، گفت: چند هدف مهم برای سال گذشته داشتم، یکی ادامه تحصیل در مقطع دکتری بود که توانستم به دانشگاه فردوسی مشهد که یکی از بهترین دانشگاه ایران در رشته ادبیات است راه پیدا کنم. قرار بود یک کتاب را که پایاننامه کارشناسی ارشدم بود به چاپ برسانم که بنا به خواسته خودم محقق نشد و دلیل آن هم این بود که میخواستم تغییراتی را در آن اعمال کنم چون دیدم به مسائل پژوهشی کمی تغییر کرده است. کلی ترانه نوشتم و با خوانندگان خوبی کار کردم. برنامه موسیقی تولید و منتشر کردیم. چندین و چند مقاله نوشتم. در حوزه تدریس هم فعال بودم و برنامههای آموزشی مختلفی را اجرا کردم.
این شاعر و ترانهسرا خاطرنشان کرد: نیمه دوم سال و از مهر سال گذشته یک روز را بدون حداقل هفت ساعت مطالعه نگذراندم. صبح تا عصر کتاب خواندم و نوشتم و میتوانم بگویم سال ۱۳۹۸ پربارترین سال علمی و البته شلوغترین سال کاریام بود. برنامه سال ۱۳۹۹ بنده هم بیشتر به تحصیل من در دانشگاه و تدریس و آموزش خواهد گذشت.
نظر شما