یکی از علل بروز بیماریهای عفونی، ویروسها هستند. پاتوژنهای ویروسی همچنان در دورههای زمانی مختلف با بروز اپیدمیهای شدید، باعث اختلال در کیفیت و کمیت زندگی انسانها میشوند. این پاتوژنها با دخالت در عملکرد سیستم ایمنی میزبان، از راههای مختلف منجر به ویرمیهای خطرناک توأم با عوارض غیرقابل بازگشت میشوند.
کتاب «بیماریهای عفونی (ویروس، تکیاخته، ایدز، کرم)» از مجموعه کتابهای اصول طب داخلی هاریسون 2018 ویرایش بیستم، تألیف مشترک جیمسون، فوسی، کاسپر، هوسر، لونگو و لوسکالزو بهتازگی با ترجمه پروا نمیرانیان، رضوان قاسمیپور و سید مهدی منتظری، زیرنظر دکتر شاهین قاسمی؛ متخصص بیماریهای عفونی و عضوه هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است.
این کتاب در 9 بخش با عنوانهای «بیماریهای ویروسی؛ ملاحظات کلی»، «عفونتهای ناشی از DNA ویروسها»، «عفونت ناشی از ویروسهای تنفسی DNAدار و RNAدار»، «عفونتهای ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی و سایر رتروویروسهای انسانی»، «عفونتهای ناشی از RNA ویروسها»، «عفونتهای قارچی»، «عفونتهای تکیاختهای و کرمی: ملاحظات عمومی»، «عفونتهای پروتوزوایی» و «عفونتهای ناشی از کرم» تدوین شده است.
مکانیسم مقاومت در برابر عفونتهای ویروسی
«کپسید و پوشش یک ویروس، ژنوم آنرا محافظت کرده و به آن توانایی انتقال از سلولی به سلول دیگر و میزبانان آینده را میدهد. شایعترین عفونتهای ویروسی به وسیله تماس مستقیم، خوردن غذا یا آب آلوده و یا استنشاق ذرات معلق در هوا منتشر میشوند. در همه این حالات، عفونت از روی سطح اپیتلیالی یا مخاطی آغاز شده و تا مخاط و بافتهای عمقیتر منتشر میشود. ممکن است عفونت از طریق بستر عروقی، لنفاوی یا مدارهای عصبی در بدن گسترش یابد. بعضی ویروسها تنها در بین انسانها منتقل میشوند. وابستگی عفونتهای آبله و پولیوویروس به انتقال بین انسانی، باعث میشود تا حذف این ویروسها از چرخه انسانی با کمک واکسیناسیون همگانی غیرممکن باشد. حیوانات هم ذخایر و ناقلین مهمی برای انتقال ویروسهای انسانی هستند...
مقاومت در برابر عفونتهای ویروسی در ابتدا توسط عواملی فراهم میشود که مختص ویروسها نیستند. حفاظهای فیزیکی شامل لایههای پوست و جریان مداوم ترشحات مخاطی روی سطوح مخاطی هستند. به محض آلودگی اولین سلول با ویروس، اینترفرونها برانگیخته و ترشح میشوند و سبب مقاومت در برابر همانندسازی RNA میشوند. عفونت ویروسی ممکن است موجب آزاد شدن سیتوکینهای دیگر از سلولهای آلوده هم بشود. این سیتوکینها ممکن است اثر کموتاکسی برای سلولهای التهابی و ایمنی داشته باشند.»
ایمنسازی برای پیشگیری از عفونتهای ویروسی
«واکسنهای ویروسی یکی از دستاوردهای برجسته علم پزشکی میباشند. ریشهکن شدن پولیوویروس نیز ممکن است بهزودی محقق شود. سرخک میتواند کنترل یا حذف شود. میتوان مرگ و میر بیش از حد ناشی از اپیدمیهای آنفولانزا و خطر پاندمیها را با واکسنهای جدید آنفولانزا که ویروس کشته شده یا ضعیفشده هستند، کاهش داد. اوریون، سرخجه و آبله مرغان نیز در کشورهای توسعهیافته بهخوبی از طریق ایمنسازی کودکان کنترل میشود. میتوان از ایمنسازی مجدد بزرگسالان، برای کنترل هرپس وستر استفاده کرد. واکسنهای جدید روتاویروس میتواند تأثیر عمدهای در جلوگیری از علت اصلی گاستروانتریت و علت برجسته مرگ دوران کودکی در جهان داشته باشد... با استفاده از روشهایی مانند پروتئینهای خالص شده، ساخت واکسنهای ویروسی زنده که با تکنیک مهندسی ژنتیک ساخته شدهاند و راهکارهای مبتنی بر DNA نوترکیب، بتوان علیه عفونتهای شدید دیگر ویروسها هم ایمنی حاصل کرد.»
اثرات ویرانگر کروناویروسها
«تعداد زیادی از کروناویروسها حیوانات را آلوده میکنند. در قرن بیستم، تنها دو گونه از کروناویروسهای انسانی بهعنوان علت بیماری شناخته شدند. کروناویروسها این پتانسیل را دارند که از گونههای دیگر به گونه انسان منتقل شوند و اثرات ویرانگری داشته باشند. یک اپیدمی بزرگ (نوامبر 2002 تا جولای 2003) بیش از 8000 نفر را با مرگ و میری حدود 10 درصد مبتلا کرد. SARS از راه تنفسی وارد شده و سبب یک بیماری سیستمیک میشود. سندرم تنفسی حاد شدید (SARS)، شکل منحصربهفردی از پنومونی ویروسی است. گرچه سرفه و تنگینفس در اکثر بیماران مبتلا به SARS وجود دارد، اما SARS برعکس اغلب پنومونیهای ویروسی فاقد علائم مجاری تنفسی فوقانی است. نوعا بیماران با یک بیماری غیراختصاصی که شامل تب، درد عضلانی، کسالت و لرز (یا لرز تکاندهنده) است مراجعه میکنند. اسهال آبکی هم ممکن است رخ دهد... کروناویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS)، اولینبار در سال 2012 جدا شد. این ویروس سبب بیماری شدیدی در انسان میشود که با مرگ و میر 35 درصد همراه است. MERS یک ویروس زئوتیک است که بین حیوانات و انسان منتقل میشود.»
نخستین چاپ از بیستمین ویرایش کتاب «بیماریهای عفونی (ویروس، تکیاخته، ایدز، کرم)» در 640 صفحه با شمارگان 550 نسخه به بهای 120 هزار تومان از سوی انتشارات ارجمند راهی بازار نشر شده است.
نظر شما