این پروژه حاصل نگرش به مباحث در سطح راهبردی و سیاستگذاری های کلان نظام اسلامی است و روش تحقیق در آن مبتنی بر روش اجتهاد قرآنی حکومت محور است و این روش بصورت اجمالی در بخش سلامت نظام قضایی مورد تذکر قرار گرفته است. منابع مورد استفاده در این کتاب عمدتاً قرآن کریم و روایات معتبر وارده از پیامبر(ص)، اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و تفاسیر معتبر است.
نگارنده در بخش اول این کتاب با عنوان «رسالت و مأموریت نظام اسلامی» با نگرشی کلی به بیان الزامات نظام اسلامی به عنوان پیش نیاز سیاستگذاری و برنامه‌ریزی تفصیلی پرداخته است. لذا تبیین شفاف و کاربردی مقولات «رسالت و مأموریت نظام اسلامی»، «سیاست‌های کلی نظام اسلامی» و «نظامات اسلامی و شاخص‌های آن» در این راستا ضرورت می‌یابد. همچنین در این بخش، رسالت و مأموریت نظام اسلامی مورد بحث قرار می‌گیرد.
بخش دوم کتاب درباره سیاست‌های کلی نظام اسلامی است و در این بخش، در فصل اول مباحثی مقدماتی در باب اقسام روش‌ها و سیاست‌های کلی، در فصل دوم، سیاست کلی دعوت جهان به اسلام و در فصل سوم سیاست‌های کلی اداره نظام اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
«نظامات اسلامی وشاخص‌های آن (اوجب واجبات)»، موضوع بخش سوم این کتاب است. در این بخش، بحث از نظام اسلامی، ناظر به 12 زیرنظام است که با عنوان نظامات اسلامی و شاخص‌های آنها بحث می‌شود. در این بخش حفظ خطوط قرمز دین، مراتب الزامات در حفظ دین و نقش حوزه‌های علمیه و جامعه در حفظ دین مورد بحث واقع می‌شود. نگارنده در این بخش الزامات اخلاقی به علاوه الزامات فقهی ـ حقوقی سطح تعهد مؤمنین را تذکر می‌دهد که در وضعیت مطلوب سطح دیانت همه کارکنان بخش دولتی و حاکمیتی را دربرمی‌گیرد.
در فصل سوم این بخش که با عنوان حفظ نظام اسلامی است، اجمالی از چهار مبحث حفظ انسجام و وحدت اجتماعی، حفظ حیثیت رهبری و حفظ سرزمین اسلامی و عرصه‌های انسجام و وحدت اجتماعی بحث می‌شود.
نظام و نهاد خانواده پایدارترین سازمان اجتماعی است
فصل چهارم این بخش به موضوع حفظ ناموس و خانواده پرداخته و نظام و نهاد خانواده به عنوان پایدارترین سازمان اجتماعی که قدمت آن به قدر عمر بشر است معرفی شده که کارکردهای چند منظوره بقاء و تربیت نسل، تأمین نیازهای جنسی، عاطفی، امنیتی، اخلاقی و غیره را دارا است. در این کتاب برای حفظ ناموس و خانواده سه مؤلفه اساسی تشکیل خانواده، تحکیم خانواده و تعالی خانواده عنوان شده است. به عبارت دیگر بر خلاف تفکر رایج وارداتی فرهنگ بیگانه که انسان سالم را محور توسعه پایدار تلقی می‌کند، اسلام خانواده سالم را محور توسعه پایدار معرفی می‌کند و انسان بدون خانواده را فاقد تعادل و سلامت روان می‌داند و بر ضرورت پاک‌نهادی و طهارت ولادت و تأهل در زمان مناسب و اولین فرصت تأکید می‌کند.
در فصل پنجم، ضرورت و اهمیت نظام اوقات، الگوی زمانی امور معنوی، اشتغال، تغذیه و ... و الگوی زمانی ارتباطات انسانی غیر رسمی، اصل جایگزینی زمان فعالیت‌ها، مدیریت هماهنگی نظام ساعات فعالیت‌ها با دول دیگر و راهکارهای اجرایی پیشنهادی مورد بررسی واقع می‌شود.
سلامت نظام اقتصادی موضوع فصل هفتم است که از مصادیق دیگر اوجب واجبات به بیان قرآن کریم با توجه به ملاک وابستگی مستقیم سرنوشت جامعه به آن «سلامت نظام اقتصادی» است و در مقابل فساد نظام اقتصادی و حرام خوری و قتل و غارت و نابودی حیات جامعه را در پی دارد.
از لوازم سلامت نظام اقتصادی، جریان انفاق و رسیدگی به احوال فقرا و مساکین است و در مقابل، بخل و خست، هلاکت جامعه را در پی دارد. در باب سلامت نظام اقتصادی حداقل سه محور فرهنگ تلاش اقتصادی، تولید ثروت اقتصادی و مصرف اقتصادی ضرورت بحث دارد که در این کتاب به طور مفصل به آنها پرداخته شده است.
تغذیه سالم اساس سلامت و نشاط جسمی است
در فصل هشتم کتاب از الگوی کلی تغذیه، سرفصل و رشته تغذیه و سپس نکاتی ارزشی در باب بهداشت و درمان بحث می‌شود. تغذیه سالم اساس سلامت و نشاط جسمی است و از مهمترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌ها محسوب می‌شود. مؤلفه‌هایی مانند حلال و پاک بودن غذا، محصول سالم طبیعی و ارگانیک، ترکیب مناسب مواد با یکدیگر، تناسب با نیاز بدن و رعایت آداب غذا خوردن به عنوان پنج عامل اساسی در تغذیه سالم معرفی شده است.
در فصل نهم، نظام رسمی تعلیم و تربیت مورد بحث قرار می‌گیرد. نظام تعلیم و تربیت اسلامی، حداقل محصول کارکرد پنج نظام تعلیمی و تربیتی خانواده، نظام رسمی تعلیم و تربیت، نظام رسانه، نظام اداری و عملکرد مدیران و نظام‌های دینی، روحانیت، مساجد و غیره است. در این فصل ابتدا محورهای کلی نظام رسمی تعلیم و تعلم تذکر داده می‌شود سپس نظام رسمی تعلیم و تربیت چهار مقطعی شش و هفت ساله مورد بحث واقع می‌شود.
فصل دهم، موضوع سلامت نظام رسانه و ارتباط جمعی را مورد بررسی قرار می‌دهد. بر اساس آنچه در فصل‌های قبل گذشت، تعلیم و تربیت جامعه خصوصاً نسل کودک و نوجوان و جوان تحت تأثیر پنج نظام خانواده، رسمی تعلیم و تربیت، نظام اداری و عملکرد مدیران، نظام رسانه و ارتباط جمعی و نظام‌های دینی، روحانیت، مساجد و ... است. نظام فرهنگی فعلی جامعه نیز مبتنی بر محورهای پنجگانه برآیند سه جریان فرهنگ اسلامی، فرهنگ سنتی و فرهنگ وارداتی است.
در تعلیم و تربیت بحث آموزش سمعی و بصری بحث اساسی است. آموزشی که از طریق سمع و بصر وارد بشود در وجود انسان تأثیرات عمیق می‌گذارد. بعد تصویری بخصوص از طریق قوه تخیل نقش تجسمی و عینی را در مفاهیم دارند. این نقش را صدا و سیما و بخصوص سیما به خوبی می‌تواند در جهت حق ایفا کند. صدا و سیما باید برای ایفای این نقش، در جهت ارزش‌های دینی کلان راهبرد روشنی منبعث از فرهنگ اسلامی داشته باشد. این کلان راهبرد، خدامحوری و آخرت‌گرایی است.
جامعه ترکیب منبعث از انسان‌ها و خانواده‌هاست
مخاطبان در فصل یازدهم با موضوع سلامت روابط اجتماعی و سیاسی آشنا می‌شوند. جامعه یک ترکیب منبعث از انسان‌ها و خانواده‌هاست. جامعه بنابر نظر بعضی از صاحب‌نظران، علامه شهید صدر و علامه مصباح یزدی فاقد هویت حقیقی است و بنابر نظر بعضی دیگر از صاحب‌نظران علامه طباطبایی و علامه شهید مطهری دارای هویت حقیقی خارجی است. با این حال جامعه دارای تأثیر ویژه ورای تأثیر تک تک انسان‌ها و خانواده‌هاست. به عبارت دیگر جامعه مقوله‌ای است که ورای آثار افراد، تأثیرش اصیل است ولو معتقد باشیم که وجودش اعتباری است. از طرف دیگر جامعه مجموعه بهم پیوسته‌ای همچون پیکر واحد است که اختلال جدی در بخشی، بخش‌های دیگر را نیز متأثر می‌کند.
موضوع فصل دوازدهم، سلامت نظام قضایی است و سلامت کلی این نظام بر سه محور اساسی قضاوت اجتهادی قرآن محور، عدل و انصاف و شجاعت در قضاوت و اجرای قاطع احکام قضایی شکل می‌گیرد.
فصل سیزدهم به نظام تقنین اسلامی اختصاص دارد و در این فصل به حداقل الزامات مجلس شورای اسلامی مانند تفکیک مجلس کارشناسی از مجلس تقنین، اجتهاد قرآنی حکومت محور در مجلس تقنین، داشتن بینش راهبردی جامع‌نگر در تقنین، توجه به اولویت‌ها در تقنین، توجه به محوریت نظام خانواده در تدبیرهای نظام و شجاعت در تقنین اشاره شده است.
نگارنده در فصل چهاردهم به سه امر (حفظ دین، حفظ نظام و حفظ ناموس و خانواده) به عنوان مثلث اوجب واجبات که اهم را تشکیل می‌دهند، پرداخته است که بر هر کدام صدمه وارد شود، دو تای دیگر را در معرض خطر قرار می‌دهد. از میان این سه، حفظ ناموس و خانواده پایه حفظ دین و نظام است. لذا بیشترین و در عین حال کم هزینه‌ترین تلاش دشمن صدمه ناموسی به جامعه است.
کتاب «نگرش کلی به نظام اسلامی»، تألیف حجت‌الاسلام ولی‌الله نقی‌پورفر، در 452 صفحه، شمارگان 1000 نسخه با قیمت 55 هزار تومان با همکاری انتشارات نشر معارف منتشر شده است.
نظر شما